Γράμμα του Γκράουτσο Μαρξ στον Γούντι Άλλεν
Μεταφράζει ο Κωνσταντίνος Σαπαρδάνης
Ο διασημότερος των Αδερφών Μαρξ γνωρίστηκε με τον Γούντι Άλλεν το 1961 και κράτησαν φιλικές σχέσεις μέχρι το θάνατο του πρώτου 16 χρόνια αργότερα. Το Μάρτιο του 1967, μετά από μια ενοχλητικά για τον Γούντι μεγάλη παύση στην αλληλογραφία τους, ο Γκράουτσο επιτέλους του απάντησε.
22 Μαρτίου 1967
Αγαπητέ WW
Ο Goodie Ace είπε σε κάποιον άνεργο φίλο μου πως ήσουν απογοητευμένος ή ενοχλημένος ή χαρούμενος ή μεθυσμένος που δεν είχα απαντήσει στην επιστολή που μου έγραψες πριν από μερικά χρόνια. Γνωρίζεις, βέβαια, ότι κανείς δε βγάζει λεφτά απαντώντας σε επιστολές – εκτός αν πρόκειται για πιστωτικές επιστολές από την Ελβετία ή από τη Μαφία. Σου γράφω απρόθυμα, γιατί ξέρω ότι κάνεις έξι πράγματα ταυτόχρονα -πέντε συμπεριλαμβανομένου του σεξ. Δεν ξέρω πού βρίσκεις το χρόνο να απαντήσεις.
Το θεατρικό σου έργο, ελπίζω, θα εξακολουθεί να παίζεται όταν έρθω στη Νέα Υόρκη την πρώτη ή τη δεύτερη εβδομάδα του Απριλίου. Αυτό πρέπει να είναι τρομερά ενοχλητικό για τους κριτικούς που, αν θυμάμαι καλά, είπαν ότι δεν θα πιάσει επειδή ήταν πάρα πολύ αστείο. Δεδομένου ότι παίζεται ακόμα, θα πρέπει να είναι ακόμη πιο ενοχλημένοι. Αυτό συνέβη με το θεατρικό του γιου μου, στο οποίο συνεργάστηκε με τον Bob Fisher. Το ηθικό δίδαγμα είναι το εξής: μην γράψεις μια κωμωδία που θα κάνει το κοινό να γελάσει.
Αυτό το πρόβλημα κριτικών συζητιέται από τότε που μου κάνανε Bar Mitzvah[1] σχεδόν πριν από 100 χρόνια. Ποτέ δεν το είπα σε κανέναν, αλλά έλαβα δύο δώρα όταν ανήλθα από την παιδική ηλικία σ’ αυτό που φαντάζομαι περνιέται για ανδρισμός σήμερα. Ένας θείος, ο οποίος είχε χρήματα τότε, μου παρουσίασε ένα ζευγάρι μαύρα μακριά καλσόν, και μια θεία, που προσπαθούσε να με φτιάξει, μου έδωσε ένα ασημένιο ρολόι. Τρεις μέρες αφού έλαβα αυτά τα δώρα, το ρολόι εξαφανίστηκε. Ο λόγος που είχε εξαφανιστεί ήταν ότι ο αδελφός μου Τσίκο δεν ήταν ούτε κατά διάνοια τόσο καλός στο μπιλιάρδο όσο νόμιζε. Το έσπρωξε σε ένα ενεχυροδανειστήριο στην 89η Οδό με Τρίτη Λεωφόρο. Μια μέρα ενώ περιφερόμουν άσκοπα, το ανακάλυψα στη βιτρίνα του μαγαζιού. Αν δεν είχε τα αρχικά μου χαραγμένα στο πίσω μέρος, δεν θα το είχα αναγνωρίσει, γιατί ο ήλιος το είχε αμαυρώσει τόσο πολύ που τώρα ήταν μαύρο σαν κάρβουνο. Το καλσόν, που φορούσα για μια εβδομάδα χωρίς ποτέ να το πλύνω, ήταν πλέον γεμάτο πράσινα στίγματα. Αυτή ήταν η συνολική ανταμοιβή μου που επέζησα επί 13 χρόνια.
Και αυτό, εν συντομία, είναι ο λόγος που δεν σου έχω γράψει για τόσο καιρό. Ακόμα φοράω το καλσόν –δεν είναι πια καλσόν, είναι απλά κομμάτι του ποδιού μου.
Έγραψες ότι θα ερχόσουν κατά ‘δω το Φεβρουάριο, και εγώ, σε μια φρενίτιδα ενθουσιασμού, αγόρασα τόσα πολλά αλλαντικά που, αν είχα κρατήσει το ζεστό χρήμα αντί να αγοράσω κρύο κρέας, θα είχα εξασφαλισμένη την εισφορά μου στο Ταμείο Πρόνοιας Ενωμένων Εβραίων για το 1967 και το ‘68.
Νομίζω ότι θα είμαι στο ξενοδοχείο St. Regis στη Νέα Υόρκη. Και για όνομα του Θεού μην κάνεις άλλη επιτυχία –μου τη δίνει. Οι καλύτερές μου ευχές για σένα και το μικροσκοπικό σου φίλο, το μικρό Ντίκι.
Γκράουτσο
[1] Τελετή ενηλικίωσης των Εβραίων. Όταν ένα αγόρι γίνεται 13 χρονών, θεωρείται πως είναι υπεύθυνο για τις πράξεις του και χαρακτηρίζεται ‘άντρας’ μέσω αυτής της τελετής.
