«Γουρούνι στο σακί.»

Η έκφραση «γουρούνι στο σακί» λέγεται για συναλλαγές και δοσοληψίες που δεν είναι σίγουρες, για όσους παίρνουν ή αγοράζουν κάτι που δεν ξέρουν τι ακριβώς είναι, «στα τυφλά». Στις εφημερίδες λόγου χάρη διαβάζουμε: «Θα είναι, όμως, μια καλή ευκαιρία να λυθεί το Κυπριακό, με τον τρόπο που θέλουν ΗΠΑ, Βρετανοί, Τούρκοι, με αντάλλαγμα γουρούνι στο σακί.» Με παρόμοια σημασία λέγεται: «Γουρούνι στο σακί, φτύστο να μην αβασκαθεί.»

Τα συμπαθή τετράποδα πρωταγωνιστούν και σε άλλες παροιμίες: «Σαν το γουρούνι στη λάσπη.», «Λύσε δέσε το γουρούνι, μακρυσκοίνησε την κλώσσα, πέρασε η μέρα.», «Η γουρούνα αγάλια αγάλια και τα γουρουνόπουλα τρεχάλα, φτάνουν ίσια στο κουμάσι.», «Γουρούνια παλεύουν; Βροχή θάχουμε.», «Μήτε γουρούνια είχ’ ο παπάς, μήτε και θέλει νάχει.», «Όλα τα γουρούνια ένα μούτσουνο.», «Θ’ αρμέξουμε τη γουρούνα να τυροκομήσουμε.», «Όποιος έχασε το γουρουνάκι του όλο μουγκρισματιές ακούει.», «Οπού με τα γουρούνια ανακατώνεται τα πίτυρά τους τρώγει.» και «Το γουρούνι τόσον έχει τα βαλάνια όσο και τα μοσχοκάρυδα.», δηλαδή ο καθένας έχει διαφορετικά μέτρα για να κρίνει τα πράγματα· ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά την αξία των πραγμάτων, το σημαντικό και το ασήμαντο, το ευτελές και το πολύτιμο.

Λέγονται ακόμη: «Η γριά δεν είχε διάβολο κι αγόρασε γουρούνι.», «Η γριά δεν είχε άσπρο κι αγόραζε γουρούνι.», για όσους μπλέκουν σε δυσάρεστες καταστάσεις με δική τους ευθύνη και πρωτοβουλία, και η ιταλική «Συντροφικό γουρούνι δεν παχαίνει.», με προφανή σημασία.

Στον Παπαδιαμάντη βρίσκουμε και τη φράση: «Είναι γουρουνοπόδαρος»: «Σιμὰ εἰς ὅλα τ᾽ ἄλλα, ὁ κόσμος τὴν εἶχε διὰ «γρουσούζα», διὰ «γουρνοπόδαρην». Ἦτον ἀπαισία. Ἅμα ἐπρόκειτο ν᾽ ἀποπλεύσῃ καμμία βάρκα ἢ κανένα καΐκι καὶ ὁ καραβοκύρης ἢ οἱ σύντροφοι τὴν συνήντων εἰς τὸν δρόμον, ἐγύριζαν ὀπίσω καὶ ἀνέβαλλον τὴν ἀναχώρησιν.» (Στρίγλα μάννα,1902).

Τέλος, κατά τον θυμόσοφο στρατηγό Μακρυγιάννη, «Το πρόβατο είναι πρόβατο και το γουρούνι πάντοτες γουρούνι.»:

«Τότε μετανόησε καὶ πῆρε τὴν συχώρεση· κ᾿ ἔμεινα εἰς τὴν φιλία μας μὲ τὴν ἴδια ῾λικρίνεια ὁποῦ εἶχα. Ὅμως τὸ πρόβατο εἶναι πρόβατο καὶ σὲ μαντρὶ ζῆ, καὶ τὸ γουρούνι πάντοτες γουρούνι καὶ εἰς τὰ ξένα σοκάκια γκεζεράγει.»

Δ.Τ.

Οι πληροφορίες είναι από εδώ:

Ν.Γ. Πολίτου. Μελέται επί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού. Εν Αθήναις. Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου. 1900.

Ι. Βενιζέλου. Παροιμίαι δημώδεις. Εκ του τυπογραφείου της πατρίδος. Εν Ερμουπόλει, 1867.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.

Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/

Περισσότερες παροιμίες, παροιμιώδεις φράσεις και γνωμικά μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.