Καθώς το μοντέλο της παρασιτικής ενσωμάτωσης στη διεθνή οικονομία αποδείχτηκε μη βιώσιμο, θα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα μοντέλο ενδογενούς παραγωγικής ανασυγκρότησης με εξωστρεφή χαρακτήρα, με παράλληλη ενίσχυση του κρατικού προγραμματισμού και της κατευθυντικότητας. Και οπωσδήποτε η ενίσχυση των τομέων της αμυντικής βιομηχανίας, των ναυπηγείων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα μπορούσε να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην τεχνολογική αναβάθμιση του συνόλου της οικονομίας, όπως έκαναν το Ισραήλ και η… Τουρκία.

Οι Πέρσες δεν γνώριζαν εναντίον ποιών ανδρών εκστράτευαν. Το μόνο για το οποίο ήταν βέβαιοι, ήταν ότι θα πολεμούσαν με κατώτερο αριθμητικά εχθρό. Με ηγέτες έναν Πέρση και ένα Μήδο, όλο εκείνο το μωσαϊκό εθνών που ακολουθούσε, υπάκουε στους «επί πάσι»(1)  που το έσπρωχναν προς τα εμπρός ραβδιζόμενο, χωρίς ιδανικά, χωρίς ηθικά ερείσματα, χωρίς συναίσθηση του καθήκοντος, χωρίς σεβασμό, πίστη και εμπιστοσύνη στις ικανότητες του αρχιστράτηγου. Απέναντι στον Ασιάτη επιδρομέα, οι Αθηναίοι με συνείδηση σφυρηλατημένη πάνω στο νομοθετικό έργο του Σόλωνα και του Κλεισθένη, είχαν πλήρη επίγνωση του αγαθού της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Το μακρινό σωτήριο έτος 885, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία (Βυζάντιο) προσπαθούσε να πάρει ξανά τον έλεγχο της Βαλκανικής χερσονήσου. Είχε χάσει τον έλεγχο των Βαλκανίων κατά τους προηγούμενους αιώνες λόγω των Αραβοβυζαντινών πολέμων, των Αβαροσλαβικών επιδρομών και εγκαταστάσεων καθώς και άλλων εσωτερικών παραγόντων.

Οι άνθρωποι, πάλι, αναμετριούνται με τους ομοίους τους. Λογαριάζουν, επίσης, και σέβονται τους φρόνιμους ανθρώπους, επειδή αυτοί πετυχαίνουν και λένε την αλήθεια· τέτοιοι είναι οι ηλικιωμένοι και οι μορφωμένοι άνθρωποι.

Τα ψάρια και γενικότερα τα θαλασσινά και ιχθυηρά κατέχουν έναν διόλου ασήμαντο ρόλο στην καθημερινή μας επικοινωνία, καθώς κυρίως ο απλός λαός με τη φαντασία που τον διακρίνει, αλλά και με στόχο πάντα την έντονη εκφραστικότητα, επέλεξε την κατηγορία αυτή για να χαρακτηρίσει με μεταφορικό τρόπο πρόσωπα και καταστάσεις.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, πως ο αιώνας που περνάμε είναι ένας αιώνας ακατανοησίας.   Αν ήμουνα ιστορικός, θα τον ονόμαζα «Αιώνα του Βαβέλ».  Oι άνθρωποι έχουν μπερδέψει το νόημα των λέξεων, που επί πολλούς αιώνες εξέφραζαν μιαν ορισμένη έννοια και δεν γίνεται πια να συνεννοηθούν.  Όλοι κουβαλάμε πέτρες για τον νέο πύργο της Βαβέλ, που είναι ο μηχανικός πολιτισμός μας.  Μεγαλοφυής και θρασύς πολιτισμός, που χτίζει τον πύργο του ενάντια στο Θεό. 

Λογικά, η κοινωνιολογία τους αντανακλά την κοινωνιολογία των μεγάλων πόλεων: υπερεκπροσώπηση των ανώτερων τάξεων, υποεκπροσώπηση των εργατικών τάξεων. Η διαφορά μεταξύ των δύο εκλογικών σωμάτων βασίζεται αποκλειστικά στο εισόδημα και την ιδιότητα. Η πολιτισμική μικροαστική τάξη, τα μεσαία επαγγέλματα της δημόσιας διοίκησης για την Αριστερά και η αριστοκρατική αστική τάξη, οι εύποροι συνταξιούχοι και οι διευθυντές επιχειρήσεων για το προεδρικό στρατόπεδο.

Τα πόδια μου πατάνε γερά απάνου στο σκοτεινό και υγρό χώμα. Μα το κεφάλι μου θολώνει ολοένα… Μέσα στο καύκαλό μου έχω ένα κομμάτι πάγο, που κουδουνίζει όπως περπατώ… Σα να πιάνει το αυτί μου κατιτίς που έρχεται από ψηλά πάνου απ’ το κεφάλι μου. Σα να σπάνε εκεί απάνου τα κύματα του αγέρα… Μια δροσιά χτυπά στο πρόσωπό μου – νιώθω έναν θόλο απάνου απ’ το κεφάλι μου… Άξαφνα ξεχωρίζω έναν άνθρωπο. Με σιμώνει, όχι σαν ένας άνθρωπος που περπατά, μα σαν ένας άνθρωπος που κολυμπά, και μου λέει: «Αχουένα!»

Μια πρόσφατη έρευνα για τη σχέση παιδιών και ανάγνωσης στη χώρα μας ήταν αποκαλυπτική και απογοητευτική. Έχουμε ανάγκη ένα «εθνικό σχέδιο» αλλαγών που θα σκοπεύει στην καλλιέργεια της συνήθειας της ανάγνωσης στα σχολεία μας. Γιατί Εκπαίδευση και Παιδεία, δηλαδή το μέλλον ενός λαού, σημαίνει πρώτα και πριν απ’ όλα «παιδεία κειμένων».

«Χθες αγόρασα μια γιαπωνέζικη καρμανιόλα…», μου είπε ένας φίλος προ ημερών. Παλιός συμφοιτητής, τον θυμάμαι τόσα χρόνια να είναι υπόδειγμα ευγένειας, ψυχραιμίας και πραότητας. Οπότε, σκέφτηκα, τι το ήθελε το όργανο εκτέλεσης; Μόλις μου έδειξε περί τίνος επρόκειτο, συνειδητοποίησα ότι έχουμε κι εμείς τέτοια συσκευή στο γραφείο για να κόβουμε χαρτιά, αλλά δεν είχα ακούσει και ποτέ να τη χαρακτηρίζουν με αυτό το όνομα. Με αυτή λοιπόν την αφορμή σκέφτηκα να γράψω ένα σχετικό κείμενο, πάντα εμφορούμενος από τη μεταφορική σημασία λέξεων και φράσεων.