Για όσους αντιλαμβάνονται την Ιστορία ως ανταγωνισμό, η καθυστέρηση και η δυστυχία της λατινικής Αμερικής είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας της: εμείς χάσαμε, άλλοι κέρδισαν. Συμβαίνει όμως, επιπλέον, και το εξής: εκείνοι κέρδισαν μόνο και μόνον επειδή εμείς χάσαμε. Η ιστορία της υπανάπτυξης της λατινικής Αμερικής συνδέεται, το είπαμε κιόλας, με την ιστορία της ανάπτυξης του παγκόσμιου καπιταλισμού. Η ήττα μας υπήρξε πάντοτε ο απαράβατος όρος της ξένης νίκης.

Από τα 27 δίσ. ευρω εξαγωγές της Ελλάδος το 2014, τα 10 δις είναι ορυκτέλαια τα οποία προκύπτουν από το πετρέλαιο που εισάγουμε, 5 δίσ. προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής από τα οποία 1 δις ψάρια (είμαστε πρώτοι σε εξαγωγές τσιπούρας και λαβρακιού στον κόσμο), 4 δις τρόφιμα, 1 δις γενόσημα φάρμακα. Δηλαδή το 35 % των εξαγωγών μας αφορούν την γη. Άρα η απάντηση στην ερώτηση και τι έγινε που η Ελλάδα έχει συρρικνώσει την παραγωγή της, είναι σαν να απεμπολούν οι Άραβες το πετρέλαιο.

“…χιλιάδες αυθαίρετες συλλήψεις πολιτικών αντιφρονούντων, καθώς και κρατήσεις ανθρώπων ώστε να μην λάβουν μέρος σε διαμαρτυρίες. Το δικαστικό σύστημα βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης, όπως και η πρόσβαση στο διαδίκτυο, ενώ δημοσιογράφοι που κάνουν κριτική στην κυβέρνηση διώκονται αυθαίρετα…”

Εντούτοις, εκτός από το πρόβλημα της κατανομής, προκύπτει και το πρόβλημα της κατανάλωσης: τι θα συμβεί αν δισεκατομμύρια άνθρωποι στην Κίνα, την Αφρική ή την Ασία θελήσουν να καταναλώνουν όπως οι «δυτικοί»; Δεν είναι καθόλου βέβαιο πως οι βιομηχανικά αναπτυσσόμενες χώρες θα συμμορφωθούν με τις υποδείξεις των καλομαθημένων δυτικών για μέτρα «προστασίας» του περιβάλλοντος. Είναι πολύ πιθανό, σε συνδυασμό με τις τρέχουσες παγκόσμιες δημογραφικές εξελίξεις, να οδηγηθούμε σε οικολογική κατάρρευση ολόκληρου του πλανήτη.

Παράδοξον θέλει φανή εις πολλούς, αλλ’ εν τούτοις είναι αληθές, και το εξής, ότι οι απαρτίζοντες την φθοροποιόν ταύτην αγέλην δεν είναι, ως επί το πολύ, κακοί άνθρωποι. Οι εις την Αφρικήν περιηγηταί περιγράφουσι φυλάς τινάς ανθρωποφάγων, οίτινες είναι κατά τα άλλα τίμιοι, ήμεροι, φιλόξενοι και περιποιητικοί, μόνον ελάττωμα έχοντες την κακήν συνήθειαν να τρώγωσιν ανθρώπινον κρέας, ως οι ημέτεροι κηφήνες να ροφώσι τον ιδρώτα του λαού.

Τα λόγια του προέδρου, λόγια ψυχής ενός ευπατρίδη, βαθειά δημοκρατικού πολίτη και ανθρώπου του Πολιτισμού, λειτούργησαν ως τεκμήριο δικαίωσης και βάλσαμο της πληγωμένης ευαισθησίας μας, μας έδιναν δύναμη και κουράγιο για γόνιμες δράσεις και συνεργασίες με αντίστοιχους φορείς των Βαλκανικών χωρών. Τα όσα είπε ήταν λόγια ανθρωπιάς και αξιοπρέπειας, που καμιά σχέση δεν είχαν με το προφίλ του αστού πολιτικού, όπως αυτό τουλάχιστον είχε αποτυπωθεί στη μνήμη όσων από εμάς ζήσαμε, μερικές δεκαετίες νωρίτερα, γεγονότα άκρατου αυταρχισμού και σκληρών συμπεριφορών…

Η Σπάρτη είχε γνωρίσει πολλές φορές απειλή από τους είλωτες. Πού αλλού θα μπορούσαν να απευθυνθούν οι δυσαρεστημένοι από τα υψηλά στρώματα, που θέλουν ανατροπές; Ο ίδιος ο Κινάδων, όταν τον ρώτησαν μετά τη σύλληψή του τους λόγους που τα έκανε όλα αυτά, απάντησε: «Να μην είμαι κατώτερος από κανέναν στη Λακεδαίμονα». (3,3,10). Όσο για τον οπλισμό: «μαχαίρια, σπαθιά, σούβλες, τσεκούρια, αξίνες και δρεπάνια […] κι όλα τούτα, που μεταχειρίζονται οι άνθρωποι για να δουλέψουν τη γη, το ξύλο ή το λιθάρι, αποτελούν όπλα»

Όταν ήταν δεκατεσσάρων χρονών (13 χρόνια πριν την επαναστατική του δραστηριότητα), ο Κάστρο έστειλε ένα γράμμα στον Ρούσβελτ για να του ζητήσει 10 δολάρια.

Ο χρόνος των πολιτικών κατευνασμού και ανοχής απέναντι σε πολιτικές αθλιότητες λογικά κάποτε πρέπει να τελειώνει. Εκτός αν το πολιτικό προσωπικό της Ελλάδας εκτιμά ότι η χώρα έχει απολέσει την εθνική της κυριαρχία και επομένως δεν έχει άλλη επιλογή παρά να εισπράττει μοιρολατρικά ήττες από όσους αποφασίζουν να διεκδικήσουν κάτι εις βάρος της. Δεν αποκλείεται όσοι προβάλλουν αυτές τις διεκδικήσεις να εκτιμούν ότι οι αντιστάσεις εκ μέρους της επίσημης Ελλάδας να είναι από χλιαρές έως ανύπαρκτες.

Κι όταν ο Κρούγκμαν λέει «ρυθμίσεις» εννοεί κανόνες. Όμως, ακόμη και μετά την κατάρρευση το ενδιαφέρον στράφηκε περισσότερο στα χαμένα λεφτά της σκιώδους τραπεζικής παρά στο ρυθμιστικό πλαίσιο της λειτουργίας της: «Όταν αναδείχθηκε με όλη τη σοβαρότητά της η χρεοκοπία στο στεγαστικό τομέα, έγινε φανερό ότι οι δανειστές θα έχαναν πολλά χρήματα όπως εξάλλου και οι επενδυτές που είχαν αγοράσει τίτλους βασισμένους σε υποθήκες. Γιατί, όμως, έπρεπε να κλαίμε γι’ αυτούς τους ανθρώπους αντί για τους ιδιοκτήτες των σπιτιών;