Δημοκρατία και δημόσια τηλεόραση

Δημοκρατία και δημόσια τηλεόραση

Γράφει ο Επίκαιρος

Σύμφωνα με έντονες φήμες που κυκλοφόρησαν στις εφημερίδες και το διαδίκτυο, η τρικομματική κυβέρνηση ετοιμάζεται να κλείσει την ΕΡΤ, δηλαδή τη δημόσια τηλεόραση, τα ραδιόφωνα και τους δικτυακούς τόπους. Ο κ. Βενιζέλος, ο κ. Κουβέλης και κυβερνητικοί κύκλοι διέψευσαν ότι συζητήθηκε ένα κάτι τέτοιο, κράτησαν όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών, χωρίς να γίνουν πιο συγκεκριμένοι. Κατά την εκτίμησή μου, ανάλογες φήμες πηγάζουν από ειδικευμένα επικοινωνιακά επιτελεία με την καθοριστική συμμετοχή ανθρώπων της τρόικας και έχουν σκοπό να βολιδοσκοπήσουν τις όποιες αντιδράσεις. (Το πρωτόγνωρο μετεμφυλιακό ύφος που χρησιμοποιεί ο πρώην κνίτης κ. Κεδίκογλου είναι σαφώς εγχώριας έμπνευσης, ο επαγγελματισμός όμως της προσπάθειας και ο συντονισμός  μαρτυρούν γερμανικό δάκτυλο).

Όπως και να ‘χει, η Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση βρίσκεται εδώ και καιρό στο μάτι διάφορων, για πολλούς λόγους. Είναι βεβαίως γνωστό το ρουσφετολογικό όργιο που έλαβε χώρα στον οργανισμό από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, όπως γνωστές είναι και οι πολιτικές δυνάμεις που ωφελήθηκαν πολλαπλώς από αυτό. Θεωρώ δε εκπληκτικό, αν και αναμενόμενο, ότι μετά από δυο και πλέον χρόνια συστηματικής προπαγάνδας, μάς φαίνεται απολύτως φυσικό να μιλούν για αξιοκρατία στις προσλήψεις αυτοί που διόριζαν στρατιές ψηφοφόρων όλα τα προηγούμενα χρόνια και για διαφάνεια απίθανοι παρακρατικοί τύποι που έπαιζαν με τα δισεκατομμύρια των κρατικών προμηθειών. Λες και γεννηθήκαμε χθες.

Αφού λοιπόν η ΝΔ και το Πασόκ απαξίωσαν τη δημόσια τηλεόραση με πράξεις και παραλείψεις τους, κάποιοι φαίνεται να σκέφτονται σοβαρά να την ξεπουλήσουν όσο όσο, με πρόσχημα το υψηλό κόστος λειτουργίας και τα παρόμοια. Το κλείσιμο της ΕΡΤ, αν συμβεί, θα αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα της μεταπολίτευσης. Εξηγούμαι:

Παρά τις ελπίδες που έτρεφαν ορισμένοι, η ιδιωτική τηλεόραση αποδείχτηκε πολύ χειρότερη από τη δημόσια. Αυτή είναι βεβαίως απλώς μια εκτίμηση, ίσως και ζήτημα γούστου. Η πολιτιστική και πολιτική σαβούρα που μπήκε στη ζωή μας με τα ιδιωτικά κανάλια είναι απερίγραπτη. Η δημόσια τηλεόραση κράτησε γενικά σοβαρή στάση και νομίζω ότι η συνεισφορά της στην παιδεία και τον πολιτισμό είναι αναμφισβήτητη, όσα κι αν της καταλογίσουμε. Αν θέλουμε μάλιστα να είμαστε δίκαιοι, το Πασόκ μάλλον στάθηκε πιο ανοιχτό σε δημοκρατικούς ανθρώπους του πνεύματος και του πολιτισμού και είδαμε πολύ αξιόλογες εκπομπές σε δημόσιες συχνότητες. (Αν πέσει η βελανιδιά, όλοι γίνονται ξυλοκόποι: Με εκνευρίζουν όλο και περισσότερο τελευταία οι Πασόκοι που εγκαταλείπουν το κόμμα τους – συχνά με χυδαίες εκφράσεις – ενώ ωφελήθηκαν ποικιλοτρόπως από αυτό, με διορισμούς, ρουσφέτια και πλήθος εργολαβίες της αρπαχτής· θεωρώ πιο έντιμους και θαρραλέους όσους μένουν και ειλικρινά πιστεύουν ότι μπορεί το κίνημα να αλλάξει…)

Δεν πιστεύω ότι απαραιτήτως είναι κακό η δημόσια τηλεόραση να προωθεί την πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης, αυτό και επόμενο είναι και διαβαθμίσεις έχει. Θεωρώ πολύ χειρότερο να εξαρτάται μια κυβέρνηση από ιδιώτες, προκειμένου να προβάλλει την πολιτική της. Τα δημόσια μέσα μπορούν ακόμη να έχουν έσοδα από εμπορικές δραστηριότητες, φοβάμαι όμως ότι αν υπερισχύσει το κριτήριο της εμπορικότητας, τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά. (Τα γκεσέμια του νεοφιλελευθερισμού κατέστρεψαν σχεδόν το παλιό και αγαπημένο Δεύτερο Πρόγραμμα, με τις αηδιαστικές και ολημερίς επαλαναμβανόμενες διαφημίσεις γνωστής αλυσίδας παιχνιδάδικων· ευτυχώς απέμεινε το ωραίο Τρίτο Πρόγραμμα…) Οι πολλές και ενοχλητικές διαφημιστικές προβολές νομίζω δεν χρειάζονται, γι’ αυτό άλλωστε πληρώνουμε τέλη υπέρ της ΕΡΤ στο λογαριασμό της ΔΕΗ. Τα θορυβώδη τηλεπαράθυρα, οι καυγάδες καφενείου, η σκανδαλώδης προβολή του πολιτικού κανιβαλισμού και του νεοφασισμού είναι επίσης κατορθώματα της ιδιωτικής τηλεόρασης.

 Κάποιες εκπομπές, όπως και να το κάνουμε, δεν μπορεί να είναι εμπορικές, ενώ άλλες απευθύνονται ενδεχομένως σε λιγότερους τηλεθεατές. Με βάση ένα τέτοιο ποσοτικό κριτήριο, θα έπρεπε να σταματήσουν δεκάδες σειρές, ντοκιμαντέρ, προγράμματα κλπ, ή να αλλοιωθούν σημαντικά και να αναζητήσουν χορηγούς σε εξαιρετικά δύσκολους καιρούς.

Το ξεπούλημα, όπως και αν το βαφτίσουν, θα συνοδεύεται από μερικές χιλιάδες άμεσες απολύσεις, μεγάλες περικοπές στους μισθούς των εργαζομένων και κυριολεκτική διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων. Αυτοί που βόλευαν τις ορδές των ημετέρων σε αργομισθίες χιλιάδων ευρώ το μήνα, έρχονται τώρα να ψηφίσουν αμοιβές 300 ευρώ με μπλοκάκι και απελευθερώνουν ουσιαστικά τις απολύσεις. Υπό τέτοιες συνθήκες ούτε για αστείο δεν μπορεί να γίνει λόγος για ανεξαρτησία των δημοσιογράφων και στοιχειωδώς έγκυρη ενημέρωση. Όταν κρέμεται από πάνω σου η απόλυση και ο διορισμένος κυβερνητικός, ακολουθείς όσο πιο πιστά μπορείς  τις εντολές. Οι ειδήσεις θα είναι  κάτι σαν τα επίκαιρα της δικτατορίας, μόνο που δεν θα τα συντάσσουν ψαρωμένοι φαντάροι αλλά ευέλικτοι μέχρι υποκλίσεως εργαζόμενοι. Το λείψανο της δημόσιας τηλεόρασης θα θυμίζει την αλήστου μνήμης ΥΕΝΕΔ που τόσο θαύμαζαν μερικοί ακροδεξιοί των βορείων προαστείων στη ΝΔ του κ. Σαμαρά. (Κανείς δε χάνεται τελικά σ’ αυτή τη χώρα, αρκεί να έχει πολιτικά ένσημα, έστω και υπέρ της δικτατορίας· η μαρμάγκα τρώει τους ανένταχτους και όσους παίρνουν στα σοβαρά τις συνήθεις διακηρύξεις περί αξιοκρατίας).

Θα ήμουν σχεδόν ευτυχής, αν στη λεγόμενη συντηρητική παράταξη υπήρχαν ακόμη άνθρωποι όπως ο Μάνος Χατζιδάκις ή ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος· ατυχώς για τον πολιτισμό, παιχνίδι κάνουν κυριολεκτικά οι πρώην σκυλάδες και όσοι ανατράφηκαν με ελληνοχριστιανικό “πολιτισμό” της χουντικής περιόδου.

Ο ισχυρισμός ότι στον ιδιωτικό τομέα δεν υπάρχει διαφθορά είναι ένα μεγάλο προπαγανδιστικό ψέμα. Κατ’ αρχήν, σημαντικό μέρος των ιδιωτικών επιχειρήσεων εισέπρατταν σχεδόν αποκλειστικά κρατικές προμήθειες και ήταν μπλεγμένες μέχρι τα μπούνια στη διαπλοκή· αν βρίσκετε υπερβολικά όσα κυκλοφορούν στα καφενεία, ρίξτε μια ματιά στις αποφάσεις των δικαστηρίων. Επομένως, τα ρουσφέτια τους θα τα κάνουν και στην ιδιωτική ΕΡΤ· (αυτή τη στιγμή, οι προσλήψεις σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις περνάνε νέτα σκέτα από βουλευτικά γραφεία. Η διαφορά βέβαια είναι τεράστια σε σχέση με το παρελθόν, όταν οι πολιτικοί απόγονοι του κοτσαμπασισμού σε διόριζαν εφ’ όρου ζωής· οι πολιτικάντηδες της εποχής του μνημονίου ζαχαρώνουν τους πελάτες τους με τρίμηνα και τετράωρα των 200 ευρώ…) Δεν τους εμπιστεύομαι λοιπόν καθόλου, αν και εκτιμώ ανθρώπους όπως ο κ. Ρουπακιώτης. Δεν μπόρεσαν να λύσουν στοιχειώδη ζητήματα όταν δένανε τους σκύλους με τα λουκάνικα, θα το κάνουν τώρα σε συνθήκες οικονομικής κατοχής;

(Με λύπη μαθαίνω ότι ο σταθμός του κ. Καρατζαφέρη, το χειρότερο ίσως “μεγάλο” κανάλι που εξέπεμψε ποτέ στην Ελλάδα, πήρε άδεια πανελλαδικής εμβέλειας. Το πεσκέσι σχετίζεται πιθανόν με τη θρυλούμενη επιστροφή του ανδρός στο μαντρί της ΝΔ*.)

Πολλά από τα προηγούμενα είναι βεβαίως ζητήματα αισθητικής και σαφώς υποκειμενικά. Θα κλείσω με το πιο σημαντικό, το οποίο απασχολεί ενδεχομένως όσους υπερασπίζονται την πολιτική δημοκρατία και το σύνταγμα της χώρας απέναντι στην ασύδοτη δραστηριότητα μεγάλων οικονομικών συμφερόντων με ισχυρές προσβάσεις στα μέσα ενημέρωσης. Η πώληση της ΕΡΤ, με όποιο τίμημα, θα ευνοήσει σκανδαλωδώς τα μεγάλα ιδιωτικά εμπορικά κανάλια που θα καρπωθούν όχι μόνο τα έσοδα των διαφημίσεων, την τηλεθέαση, την δημόσια περιουσία κλπ. αλλά και την πολιτική ισχύ της δημόσιας τηλεόρασης και του ραδιοφώνου. Με άλλα λόγια, ενισχύεται σημαντικά ο ρόλος και η παρέμβαση εξωθεσμικών χρηματοοικονομικών συμφερόντων στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας, με ό,τι σημαίνει αυτό. Αν η όποια εκλεγμένη κυβέρνηση αντλεί την εξουσία της από το λαό και τους πολίτες – παρά τα γνωστά προβλήματα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας -, ποιος νομιμοποιεί άραγε μια χούφτα ανθρώπους του χρήματος να ανεβοκατεβάζουν πρωθυπουργούς, να χαράσσουν εθνική πολιτική και να ορίζουν κυβερνήσεις;

Δείτε: ΝΕΤ Πανόραμα μιας Επταετίας

* Όποιο πρόβατο φύγει απ’ το μαντρί το τρώει ο λύκος, λέγεται ότι είπε κάποτε ο Ευάγγελος Αβέρωφ.