«[…] η Κατοχή του 1854 δεν απέφερε μόνον την ταπείνωσιν, αλλά και τον όλεθρον, αποβιβάζουσα εις Πειραιά την απαίσιον χολέραν, ήτις εθέρισε τόσας υπάρξεις, σκληρώς δεκατίσασα την πόλιν ταύτην και κατόπιν την πρωτεύουσαν και άλλας επαρχίας».

Ο μεσσιανισμός είναι ένα σύστημα ελπίδας. Προσφέρεται στον Δούλο και του υπό­σχεται την απελευθέρωσή του. Αναπτύχθηκε με την έξοδο από την “παραδείσια” πρωτόγονη κατάσταση και με το πέρασμα στους κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς. Κάτω από τις βαριές κολεκτιβιστικές πυραμίδες της Αιγύπτου, της Βαβυλώνας, της Ινδίας, της Κίνας, ή των Αζτέκων, η ελπίδα στέναζε παίρνοντας διάφορες μορφές μεσσιανισμού.

«Όμως περίσσια λαχταρώ, και το ζητώ ολοένα, / να πάω στον τόπο, να χαρώ του γυρισμού τη μέρα. («οἴκαδέ τ᾿ ἐλθέμεναι καὶ νόστιμον ἦμαρ ἰδέσθαι.») / Κι αν με χτυπήσει οργή θεού στα μελανά πελάγη, / έχω καρδιά βασταχτερή, κι απομονή θα κάνω· / έπαθα που έπαθα πολλά και ‘πόφερα άλλα τόσα / στις μάχες και στις θάλασσες· ας μου γενεί και τούτο.»

Άλλοτε, οι παγκόσμιες πανδημίες, παρότι ασύγκριτα πιο φονικές, εξ αιτίας της έλλειψης μέτρων πρόληψης και της υπανάπτυξης του συστήματος υγείας, έκαναν συχνά πολλούς μήνες ή και χρόνια ολόκληρα για να μεταδοθούν σε όλο τον πλανήτη. Και στην πραγματικότητα δεν υπήρξαν ποτέ κυριολεκτικά παγκόσμιες, μια και δεν έφθαναν σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, ούτε καν σε όλες τις περιοχές των χωρών που είχαν πληγεί, διότι οι πληθυσμοί ήταν κατά 80% ή 90% αγροτικοί.

Ομήρου Οδύσσεια. Ραψωδία θ’ Οδυσσέως σύστασις προς Φαιάκας. Μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη      Έφεξ’ η ροδοδάχτυλη της νύχτας κόρη Αυγούλα, κι ο Αλκίνος ο τρανόψυχος σηκώθη από τον ύπνο· σηκώθη κι ο διογέννητος, ο κουρσευτής Δυσσέας· κι ο Αλκίνος ο τρανόψυχος τον […]