Κατηγορία: Πολιτισμός

Ο Αριστοτέλης (384 π.Χ. - 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας που γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής. Άγαλμα στη φερώνυμη πλατεία της Θεσσαλονίκης.

Αριστοτέλης: Η γέννηση της «πόλης»

Επειδή, όπως βλέπομεν, πάσα πόλις είναι είδος τις κοινωνίας και επειδή πάσα κοινωνία έχει συσταθή προς επίτευξιν αγαθού τινος (και τούτο διότι χάριν εκείνου το οποίον θεωρούν αγαθόν πράττουν οι πάντες τα πάντα), είναι φανερόν ότι πάσαι μεν αι κοινωνίαι αποβλέπουν εις αγαθόν τι, κατ’ εξοχήν όμως (5) εις το σπουδαιότερον πάντων των αγαθών η σπουδαιοτέρα πασών των κοινωνιών και πάσας τας άλλας ως μέρη αυτής περιέχουσα· αύτη δε είναι η καλουμένη πόλις ή πολιτειακώς ωργανωμένη κοινωνία.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αντιγόνη Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο στο Αρχαίο θέατρο Δωδώνης 31/7

«Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;» Η ελληνικότητα

Η απάντηση στο γιατί ο κόσμος δυτικοποιείται ανάγεται στο μακρινό παρελθόν, στη σοφία των Ελλήνων —ικανή αιτία για να μην εγκαταλείψουμε τη μελέτη της κληρονομιάς μας. Οι δικές μας απόλυτες αρχές και αξίες μπορούν να ανακαλυφθούν ξανά σχεδόν σε κάθε κομμάτι της ελληνικής γραμματείας που διαβάζουμε —φιλοσοφία, ιστορία, ρητορική, δράμα ή ποίηση.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αλκίνοος και Αρήτη οργανώνουν γιορτή φιλοξενίας στον ναυαγό Οδυσσέα. Ο βασιλιάς της Ιθάκης σκεπάζει τα δάκρυα που του προκαλεί το συγκινητικό τραγούδι του Δημόδοκου (δεξιά με τη λύρα). Francesco Hayez, 1814 -15. Μουσείο Νάπολης. Ιταλία.

«Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;» Η ιδέα της ελληνικής ενότητας

Κάτι πρέπει να συνέδεε τόσο ανόμοιες κοινωνίες μέσα από βουνά, χιόνια και αιώνες του παρελθόντος. Κάτι εξηγεί το γιατί ένας Αμερικανός ή ένας Γερμανός που πιάνουν τώρα στα χέρια τους τη Μήδεια ή την ιστορία του Θουκυδίδη αναγνωρίζουν αμέσως κάτι σύγχρονο, αν όχι κάτι που να απηχεί τη δική τους πολιτιστική εμπειρία, με ένα τρόπο που δεν ισχύει για τις θυσίες των Αζτέκων, την κινέζικη ποίηση, το Κοράνι ή τα ιερογλυφικά. Αυτό το κάτι —όχι φυλή αλλά πολιτισμός— είναι μια πολύ ασυνήθιστη παράδοση που αρχίζει με τους Έλληνες και παραμένει μαζί μας ακόμη και σήμερα.

Διαβάστε περισσότερα ›
Η αρχαία Περραιβία

Η αρχαία Περραιβία

Ο Στράβων αναφέρει ότι κατά τον διωγμό των Περραιβών από τους Λαπίθες, τα ορεινά μέρη παρέμειναν στους Περραιβούς κοντά στον Όλυμπο και τα Τέμπη, όπως η Κύφος, η Δωδώνη και η περιοχή του Τιταρήσιου ποταμού που πηγάζει από το όρος Τιτάριο που συμφύεται με τον Όλυμπο. Επειδή οι Περραιβοί και οι Λαπίθες κατοικούσαν μαζί ο Σιμωνίδης τους αποκαλεί όλους Πελασγιώτες. Η Κύφος, ακόμη, αναφέρεται ως περραιβικό βουνό με οικισμό από τον Στράβωνα, στο οποίο παρέμειναν ορισμένοι Αινιάνες μετά το διωγμό τους από τους Λαπίθες.

Διαβάστε περισσότερα ›
Σκίτσο του Xulio Formoso για τον Μπάουμαν. «Κουλτούρα καταναλωτισμού και πολιτισμός απορριμμάτων»

Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν, η κουλτούρα καταναλωτισμού και το alter ego της

Εν κατακλείδι λοιπόν, ο Μπάουμαν μας λέει πως παρόλο που μόνο στην αιωνιότητα ο αποκλεισμός, η σπατάλη, τα απορρίμματα και η περιττότητα δεν έχουν καμία θέση και παρόλο που μόνο εκεί μπορούμε να βρούμε το νόημα που ψάχνουμε και τα στοιχεία της προσωπικής ταυτότητας και ελευθερίας μας, η αιωνιότητα είναι πολύ συχνά συνυφασμένη με την αβεβαιότητα, ενώ δεν αποκλείεται να δημιουργήσει και ένα αίσθημα φόβου, έναν φόβο κοσμικό.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Σκλάβος: Κυπριακό Δημοτικό Τραγούδι

Ο σκλάβος: Κυπριακό δημοτικό τραγούδι

«Το τραούδιν του σκλάβου» είναι ένα πολύ όμορφο γαμήλιο τραγούδι της Κύπρου το οποίο σήμερα είναι τελείως άγνωστο. Έχει πολλά κοινά στοιχεία με το επίσης γαμήλιο τραγούδι του «Μωρόγαννου». Θα πρέπει να είναι αξιοπρόσεκτο ότι εδώ αναφέρεται η λύρα «Φέρτε μου τζείν’ την λύραν μου, το αρκυρόν δοξάριν», κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει όσους πιστεύουν ότι στη Κύπρο η λύρα ήταν άγνωστη ως μουσικό όργανο του νησιού.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης και η «Κλίμαξ των αρετών της Θείας ανόδου»

Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης και η «Κλίμαξ των αρετών της Θείας ανόδου»

Εκάρη μοναχός στην ηλικία των 16 ετών στο μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά. Έφυγε όμως από το μοναστήρι, για να ασκητέψει δύο ώρες μακριά, συντροφιά με τον Θεό, τη μελέτη, την προσευχή, την ανάταση ψυχής. Η φήμη και η αρετή του και οι ικεσίες των μοναχών τον «ανάγκασαν» να επιστρέψει μετά από πολλά χρόνια στο μοναστήρι και ως ηγούμενος πλέον διδάσκει και νουθετεί.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Μηδικοί πόλεμοι. Άρειος Πάγος. Θεμιστοκλής και Αριστείδης

Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Μηδικοί πόλεμοι. Άρειος Πάγος. Θεμιστοκλής και Αριστείδης

Μετά δε τους Μηδικούς πολέμους απέκτησεν εκ νέου δύναμιν η βουλή του Αρείου Πάγου και εκυβέρνα την πόλιν, μη λαβούσα την εξουσίαν με καμμίαν επίσημον απόφασιν, αλλά διότι (η βουλή αυτή) εστάθη αιτία της περί την Σαλαμίνα ναυμαχίαν. Διότι ενώ οι στρατηγοί ηυρέθησαν εις απορίαν διά τα πράγματα κ’ έβγαλαν κήρυγμα να φροντίση καθένας διά την σωτηρίαν του, η βουλή του Αρείου Πάγου επρομήθευσε και εμοίρασεν εις έκαστον — — οκτώ δραχμάς και επεβίβασεν αυτούς εις τα πλοία· δι’ αυτήν λοιπόν την αιτίαν υπετάσσοντο εις την εξουσίαν της και εκυβερνώντο οι Αθηναίοι καλώς επίσης και κατά την εποχήν αυτήν.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Η ανάπτυξη της δημοκρατίας. Ο εξοστρακισμός

Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Η ανάπτυξη της δημοκρατίας. Ο εξοστρακισμός

Κατά δε το δωδέκατον μετά ταύτα έτος νικήσαντες εις την εν Μαραθώνι μάχην επί της αρχοντίας του Φαινίππου, μετά πάροδον δύο ετών από της νίκης, ότε ο λαός ανέλαβε το θάρρος του, τότε διά πρώτην φοράν εφήρμοσαν τον νόμον τον περί εξοστρακισμού, ο οποίος είχε τεθή από υποψίαν προς τους έχοντας δύναμιν, υποψίαν προκύψασαν εκ του ότι ο Πεισίστρατος, ηγέτης πολιτικής μερίδος ων και στρατηγός, έγινε τύραννος.

Διαβάστε περισσότερα ›
Μούσα στη μαρμάρινη βάση της Μαντινείας που παίζει ένα είδος λαγούτου (ίσως «πανδούρα» ή «τρίχοδο»). Πρώτο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αθήνα. Muse on the marble base of Mantineia that plays a kind of hare (perhaps "pandora" or "trihodo"). First half of the 4th century BC National Archaeological Museum. Athena.

Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Οι τρεις φατρίες. Η Τυραννία του Πεισίστρατου

Ο Πεισίστρατος δε φαινόμενος να είναι εξόχως φίλος του λαού και έχων μεγάλως ευδοκιμήσει εις τον πόλεμον κατά των Μεγαρέων, κατώρθωσε τραυματίσας σοβαρώς τον εαυτόν του να πείση τον λαόν ότι αυτά (τον τραυματισμόν δηλαδή) είχε πάθει από τους αντιθέτους, ώστε να δοθή εις αυτόν σωματοφυλακή, αφού επρότεινε το σχετικόν ψήφισμα ο Αριστίων. Λαβών δε τους ονομαζομένους ροπαλοφόρους και μετ’ αυτών στραφείς εναντίον του λαού κατέλαβε την ακρόπολιν, το τριακοστόν δεύτερον έτος μετά την θέσπισιν των νόμων, επί Κωμέου άρχοντος.

Διαβάστε περισσότερα ›