Το «Πάρθιον βέλος.»

Γράφει ο Δημήτρης Τζήκας

H φράση του τίτλου σχετίζεται με την ικανότητα των αρχαίων Πάρθιων στην τοξοβολία. Ο Στέφανος Βυζάντιος αναφέρει: «Παρθυαίοι, έθνος πάλαι μεν Σκυθικόν, ύστερον δε φυγόν ή μετοικήσαν επί Μήδους, κληθέν δε ούτως παρά Μήδοις δια την φύσιν της αυτούς δεξαμένης γης ελώδους και αγκώδους ούσης, ή δια την φυγήν, καθότι οι Σκύθαι τους φυγάδας πάρθους καλούσι. λέγονται δε και Πάρθοι και Πάρθιοι και Παρθυαίοι, και Παρθυαία η χώρα και Παρθυηνή και Παρθυηνός· και Παρθίς χώρα Μακεδονίας.»[1]

Λέγεται ότι οι Πάρθοι ακολουθούσαν συχνά μια ιδιόρρυθμη πολεμική τακτική: κατά τις συγκρούσεις τους οπισθοχωρούσαν, δίνοντας την εντύπωση στους αντιπάλους τους ότι εγκαταλείπουν τη μάχη, ενώ στην πραγματικότητα ανασυντάσσονταν, τοξοβολώντας μάλιστα προς τα πίσω, αντίθετα με τη φορά της κίνησης του αλόγου.

Η έκφραση χρησιμοποιείται μεταφορικά για να περιγράψει ένα απροσδόκητο, αιφνιδιαστικό και μη αναμενόμενο χτύπημα ή μια προσβολή με λόγια, για κάτι δυσάρεστο, που γίνεται αναπάντεχα, την τελευταία στιγμή.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο «Θεοπόντι» γράφει: «Ὁ Καλούμπας δὲν ἐπῆγεν οὔτε νὰ δώσῃ βάρος στοὺς γαμβρούς του, οὔτε τὸν ἤθελον, ἦσαν τέρατα, κατὰ τὴν ἔκφρασίν του, οὔτε στῆς νύμφης του ἐπῆγε, διότι καὶ αὐτὴ ἦτο «τέρατο». Ἐνοικίασε μίαν τρώγλην δωματίου εἰς τὸ παραθαλάσσιον, εἰς τὴν οἰκίαν τῆς Ἀσημίνας τοῦ Πολίτη, κ᾿ ἐκεῖ συνήθως ὅλην τὴν νύκτα ἐτραγουδοῦσε, χωρὶς νὰ τὸν μέλῃ, ἂν ἐνοχλοῦνται ἢ ὄχι οἱ γείτονες. Ἄλλοτε ἐξήρχετο εἰς πατινάδαν ἀνὰ τὴν πόλιν. Ἀνέβαινε στὸν Ἀπάνω Μαχαλάν, ὅπου ἔπνεεν αἰσθηματικὸς ἀὴρ κάπως, ἐσταμάτα εἰς πᾶσαν γωνίαν, κ᾿ ἔλεγε μερακλίδικα τραγούδια. Ἔβγαιναν ἀπὸ τὰ παράθυρα καὶ τὸν ἔβριζαν.

―Ὣς πότε θὰ γκαρίζῃς ὅλη νύχτα; Δὲν μᾶς ἄφησες νὰ κλείσουμε μάτι.

―Ἐγὼ δὲν ἐννοῶ νὰ σᾶς χαλάσω τὴν ἡσυχία, ἀπήντα εὐγενῶς ὁ Καλούμπας.

― Τράβα τώρα. Κι ἂν τρομοκοτήσῃς νὰ ξαναρθῇς, νὰ τὸ ξέρῃς, θὰ σὲ λούσω.

― Τί περιμένει κανεὶς ἀπὸ τέτοια τέρατα! ἔφευγε ρίπτων τὸ Πάρθιον βέλος του ὁ νυκτόβιος τραγουδιστής.»

Δ.Τ.

[1] Στέφανος Βυζάντιος, ΕΘΝΙΚΑ, τ.1ος, Βερολίνο 1869, σελ. 505.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.

Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/

Περισσότερες παροιμίες, παροιμιώδεις φράσεις και γνωμικά μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.