«Δε σφάξανε!»
Γράφει ο Δημήτρης Τζήκας
Η φράση σημαίνει περίπου «δεν έχει τίποτα», «τέλος», «μέχρι εδώ» κι έχει νομίζω την αρχή της στην πρακτική καθημερινότητα των προηγούμενων αιώνων· τα ζώα δε σφάζονταν κάθε μέρα -ήταν άλλωστε δύσκολο να συντηρηθούν τα σφάγια-, οπότε στην πιθανή ερώτηση «έχει κρέας;» η απάντηση μπορεί να ήταν «δε σφάξανε».
Ο Γιάννης Σκαρίμπας αναφέρει τη φράση, μαζί με το κοινώς λεγόμενο «ούτε ενανού η μύτη δεν ματώθηκε» και μερικές λέξεις, που ίσως είναι χρήσιμο να διευκρινίσουμε:
Χρυσή Βίβλος ή Λίμπρο ντ’ Όρο (Libro d’Oro) ονομαζόταν το βιβλίο-κατάλογος που υπήρχε στη Βενετία και στο οποίο καταγράφονταν τα ονόματα των Ενετών ευγενών-μελών του Μεγάλου Συμβουλίου, από το οποίο εκλέγονταν εκείνοι οι οποίοι θα καταλάμβαναν τις διοικητικές θέσεις της Γαληνότατης Δημοκρατίας.
Φραγκολεβαντίνοι λέγονταν -μάλλον υποτιμητικά- οι άντρες ευρωπαϊκής καταγωγής, ιδιαίτερα ιταλο-γαλλικής, των οποίων η οικογένεια εγκαταστάθηκε από παλιά σε χώρα της Εγγύς Ανατολής. [ιταλ. levantino -ς]
«Πόπολο» είναι ο λαός, το πλήθος του απλού λαού, ο όχλος. [μσν. πόπολον < ιταλ. popolo].
Το «φάσγανο» είναι λέξη ομηρική και σημαίνει το ξίφος.
«Το άλλο, το «λιμπροντόρικο» φραγκολεβαντινολόι των Ιόνιων, καλλιεργούσε εξ αποστάσεως τον «επιστολιμαίο» πατριωτισμό του!… Μόνον ο λαός κι εκεί ματώθηκε απ’ τους Άγγλους. Κρέμασαν από το εφτανησιώτικο «πόπολο» και ξετόπισαν εκατοντάδες και χιλιάδες. Απ’ τους λόγιους (όλους εκτεθειμένους – σαν αντίδραση) ελαχιστώτατοι κατάφθασαν στη – ‘δώ – μαχόμενη Ελλάδα. Κι αυτό – για… διαφέντεψη!… Κι ενώ, πάνω εκεί, στο Δραγατσάνι, τα αμούστακα Ιερολοχιτάκια, έπεφταν κάτω από τα φάσγανα των Τούρκων, εδώ, αυτουνών των… υπερελλήνων, ούτε ενανού η μύτη δεν ματώθηκε…
Λοιπόν – δε σφάξανε!»
Περισσότερες παροιμίες και παροιμιώδεις φράσεις μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.
Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/
