Η εισαγωγή του βασιλευόμενου κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα
Το φεγγάρι κομμάτια
κι ο ήλιος μισός, Κύριε ελέησον!
Ποιος νόμος παρανόμως
μου κρύβει το φως; Δεν έχω μέσον!
Δήμος Μούτσης
Κείμενο: Παναγιώτης Κονδύλης
Η εισαγωγή του βασιλευόμενου κοινοβουλευτισμού στον Ελλαδικό χώρο, μετά την επανάσταση του 1821, και μάλιστα στη βάση της καθολικής ψηφοφορίας, δεν υπήρξε αναγκαία και μάλιστα αναπόδραστη απόρροια εσωτερικών διεργασιών, αλλά κατά πρώτο λόγο η απάντηση των Δυτικών Δυνάμεων στην ανυπακοή της Οθωνικής κυβέρνησης σε κρίσιμα θέματα εξωτερικής πολιτικής και συνάμα το μέσο, με το οποίο οι Δυνάμεις αυτές φαντάζονταν ότι στο εξής θα μπορούσαν να ασκήσουν πιο τελεσφόρα την επιρροή τους. Ο μηχανισμός της λειτουργίας του κράτους διαμορφώθηκε ως εν μέρει τερατογενετικό και εν μέρει ιλαροτραγικό αποτέλεσμα της διασταύρωσης των πιο προηγμένων τοτινών πολιτικών θεσμών, όπως ο κοινοβουλευτισμός και η καθολική ψηφοφορία, με μιά κοινωνία διεπόμενη από πατριαρχικές σχέσεις, στάσεις, νοοτροπίες και αξίες. Η διόγκωση του κρατικού μηχανισμού εξ αιτίας του κοινοβουλευτικού συστήματος και της καθολικής ψηφοφορίας ήταν αναπόδραστη, γιατί εκείνο που είχαν να προσφέρουν τα κόμματα για την προσέλκυση ή τη συγκράτηση ψηφοφόρων ήσαν οι κρατικές θέσεις. Το γεγονός ότι η μεγάλη μάζα των δημοσίων υπαλλήλων όλων των βαθμίδων προερχόταν από στρώματα καθυστερημένα από πολιτισμική άποψη, είχε σοβαρές επιπτώσεις στο ποιόν του κρατικού μηχανισμού, του οποίου η λειτουργία πρόσκοπτε αδιάκοπα όχι μόνο στην αγραμματοσύνη, τη στενοκεφαλιά, την κουτοπονηριά ή τη συμπλεγματικότητα, αλλά εξίσου και στην πρωταρχική “νομιμοφροσύνη” του μέσου υπαλλήλου προς την ιδιαίτερη πατρίδα του, τους συγγενείς του, τους φίλους του και τους…φίλους των φίλων του.
*Απόσπασμα από τη εισαγωγή στο βιβλίο “Η παρακμή του αστικού πολιτισμού”. Δ΄έκδοση. Εκδόσεις: ΘΕΜΕΛΙΟ.
