Ετικέτα: Δημήτρης Τζήκας

Νικόλαος Γύζης (1842 - 1901). Η Δόξα των Ψαρών, 1898

Τι σημαίνει η λατινική φράση, «casus belli»

Η λατινική λέξη casus έχει διάφορες σημασίες· σημαίνει καταρχάς πτώση, κατάπτωση· μεταφορικώς σημαίνει ολίσθημα, σφάλμα, σύμπτωμα, συμβεβηκός, συμβάν, κίνδυνος· δηλώνει ακόμη τον καιρό, την ευκαιρία, την αφορμή: «casus pugnandi» είναι ο καιρός του μάχεσθαι· bello σημαίνει πόλεμος· η λέξη προέρχεται από το απαρχαιωμένο buellum, που δήλωνε τη διμαχία· «dellum civile» είναι ο εμφύλιος, ο επιδήμιος πόλεμος

Διαβάστε περισσότερα ›
Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζο (ιταλ.: Michelangelo Merisi da Caravaggio, 29 Σεπτεμβρίου 1571 - 18 Ιουλίου 1610). «Η Μαρία Μαγδαληνή σε έκσταση.» 1606.

Τι σημαίνει η φράση, «Μάρθα, Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά· ἑνὸς δέ ἐστι χρεία.»

Κύριε, οὐ μέλει σοι ὅτι ἡ ἀδελφή μου μόνην με κατέλιπε διακονεῖν; εἰπὲ οὖν αὐτῇ ἵνα μοι συναντιλάβηται. ἀποκριθεὶς δὲ εἶπεν αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Μάρθα Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά· ἑνὸς δέ ἐστι χρεία· Μαρία δὲ τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσεται ἀπ’ αὐτῆς…»

Διαβάστε περισσότερα ›
Τι σημαίνει η λατινική φράση, «societas civilis»

Τι σημαίνει η λατινική φράση, «societas civilis»

Όταν η στατική της societas civilis υποχώρησε μπροστά στη δυναμική του καπιταλισμού, δεν μπορούσε πια να γίνει λόγος για συντηρητισμό με την ανόθευτη έννοια της διαφύλαξης μιας θεόδοτης, αιώνιας και ιεραρχικής τάξης επί της γης.

Διαβάστε περισσότερα ›
Θεόδωρος Ράλλης (Κωνσταντινούπολη, 16 Φεβρουαρίου 1852 – Λονδίνο, 2 Οκτωβρίου 1909). Γυναίκες ετοιμάζουν γλυκό τριαντάφυλλο στα Μέγαρα.

Τι σημαίνει η φράση, «Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν…»

«Μή ἀπατᾶτε δέ τόν ἑαυτόν σας μέ τήν ἰδέαν, ὅτι εἶναι δυνατόν καί εἰς τήν γῆν νά θησαυρίζη κανείς καί εἰς τόν Θεόν νά εἶναι προσκολλημένος. […] Ἤ θά μισήσετε τόν πλοῦτον, διά νά ἀγαπήσετε τόν Θεόν, ἤ θά προσκολληθῆτε εἰς τόν πλοῦτον καί θά καταφρονήσετε τότε τόν Θεόν.»

Διαβάστε περισσότερα ›
Γουναρόπουλος Γεώργιος (1890 - 1977) Η έκθεση, 1912. Εθνική Πινακοθήκη.

Τι σημαίνει η λατινική φράση, «ex nihilo»

Γιατί η διαπίστωση, ότι μόνον μέσα από την αντιπαράθεση με ορισμένα γνωρίσματα των Νέων Χρόνων συμπυκνώθηκαν ορισμένες ιδεολογικές θέσεις για να συγκροτήσουν ό,τι εκ των υστέρων ονομάσθηκε «συντηρητισμός», δεν εξυπονοεί eo ipso ότι αυτές γεννήθηκαν ex nihilo και αναγκαστικά μέσα σε τούτη την αντιπαράθεση και εξ αιτίας της.

Διαβάστε περισσότερα ›
Γιάννης Γαΐτης (1923 - 1984). Ανθρώπινα τοπία, 1979.

Τι σημαίνει η λατινική φράση, «eo ipso»

Το κάθε κυρίαρχο κράτος ή η κάθε κυρίαρχη εξουσία έχει το δικαίωμα να συλλαμβάνει ανθρώπους από άλλες χώρες μόνο και μόνο επειδή αυτοί εισέρχονται ή παρεπιδημούν, δίχως άδεια, στην επικράτειά της, όμως δεν έχει, π.χ., το δικαίωμα να τους ξυλοκοπήσει, γιατί η ίδια διακηρύσσει το ανθρώπινο δικαίωμα της σωματικής ακεραιότητας, λες και η σύλληψη καθ’ εαυτήν δεν αποτελεί eo ipso άρση του δικαιώματος του ατόμου να διαθέτει το σώμα του όπως θέλει!

Διαβάστε περισσότερα ›
Βέγιας Διονύσιος (1810 - 1884). Χορός στην Κέρκυρα. Εθνική Πινακοθήκη.

Τι σημαίνουν οι λατινικές φράσεις, «in abstracto» και «in concreto»

Η νομισματική ένωση αποτελεί λ.χ. ένα εγχείρημα, το οποίο λογικά και in absracto προωθεί την ενοποιητική διαδικασία. Αν όμως η εφαρμογή της γεννήσει σφοδρούς αγώνες ανακατανομής και μείζονες αστάθειες, τότε ό,τι είχε σχεδιασθεί ως δρόμος προς την ενοποίηση θα μεταβληθεί σε αιτία αδιέξοδης διαπάλης.

Διαβάστε περισσότερα ›
Τι σημαίνει η λατινική φράση, «mutatis mutandis»

Τι σημαίνει η λατινική φράση, «mutatis mutandis»

Αντίθετα, η ελληνική πλευρά δεν έχει τη δυνατότητα (με ελάχιστες παρήγορες εξαιρέσεις) να αποσπάσει από τον μεγάλο και συμπαγή τουρκικό γεωγραφικό όγκο ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο κομμάτι χωρίς να περιπλακεί, mutatis mutandis, στο τραγικό δίλημμα του 1922.

Διαβάστε περισσότερα ›
Γαλάνης Δημήτριος (1879 - 1966). Ο δρόμος στο Cassis, 1924 – 1925. Οξυγραφία σε χαρτί. Εθνική Πινακοθήκη.

Τι σημαίνουν οι λατινικές φράσεις «vita activa» και «vita speculativa»

Vita στα λατινικά λέγεται η ζωή, το ζην, ο βίος, ο χρόνος του βίου, η βιοτή, η βίου διαγωγή, ο τρόπος του βίου, η δίαιτα· vita rustica λέγεται η εν αγρώ δίαιτα, η αγροτική ζωή· vivo vitam tutam σημαίνει ασφαλώς τον βίον διάγω, ζω μια ζωή ασφαλή.

Διαβάστε περισσότερα ›
Βασίλειος (Βάσος) Γερμενής (1896-1966). Προκυμαία, 1935-38.

Τι σημαίνει η λατινική φράση, «nolens volens»

Το λατινικό ρήμα nolo (nolui, nolle) σημαίνει δεν θέλω να κάνω κάτι, ου βούλομαι τι ποιείν·[1] η λέξη volo (volui, velle) μεταφράζεται βούλομαι, θέλω να κάνω κάτι.

Διαβάστε περισσότερα ›