Νεροκότσυφας (Cinclus cinclus)

Ξεκινώντας τη διερεύνηση της φαντασίας ο Αριστοτέλης ξεκαθαρίζει: «Την ψυχή […] την ορίζουν κυρίως με δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: από τη μια με την κίνηση στο χώρο και από την άλλη με τη σκέψη, την κρίση και την αίσθηση» (427a 18-20). Ο αρχικός διαχωρισμός της κίνησης από τη σκέψη (και κατ’ επέκταση την κρίση και την αίσθηση) έχει να κάνει με τον τρόπο που η ψυχή αντιλαμβάνεται τον κόσμο που την περιβάλλει.

Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακούσθει αόρατος θίασος να περνά με μουσικές εξαίσιες, με φωνές – την τύχη σου που ενδίδει πιά, τα έργα σου που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου που βγήκαν όλα πλάνες, μη […]

Με άλλα λόγια, η αίσθηση του χρώματος δεν υπάρχει μόνο στο αντικείμενο που τίθεται για παρατήρηση, αλλά και στο ίδιο το αισθητήριο όργανο που όχι μόνο βλέπει το χρώμα, αλλά ταυτόχρονα ξέρει να το αναγνωρίζει και να το αποκωδικοποιεί. Από αυτή την άποψη, οι αισθήσεις δεν αφορούν μόνο τον εντοπισμό του ερεθίσματος που τις ενεργοποιεί, αλλά και την ερμηνεία των δεδομένων που εκείνο παρέχει.

Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας συμμετείχε σήμερα, Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2025, στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας & Εξωτερικών Υποθέσεων με θέμα: «Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας «Έγκριση σχεδίων Συμβάσεων στον τομέα της άμυνας για την τροποποίηση των υπό στοιχεία 016B/21 και 017Β/21 Συμβάσεων για την προμήθεια φρεγατών τύπου «FDI HN» και την εν συνεχεία υποστήριξή τους».

Συναφής με τον αναρχισμό είναι και ο αναρχοσυνδικαλισμός. Ο αναρχοσυνδικαλισμός, όπως και ο κυρίως αναρχισμός, επιδιώκει την κατάλυση τόσο του κράτους, όσο και του καπιταλισμού. Τα θεωρητικά του επιχειρήματα στηρίζονται στην διδασκαλία του αντιεξουσιαστικού σοσιαλισμού ενώ, η οργανωτική του μορφή οικοδομήθηκε στο κίνημα του επαναστατικού σοσιαλισμού, όπως αυτός ήκμασε σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία κατά το χρονικό διάστημα 1895-1910. Βέβαια, οι ιδέες του αναρχοσυνδικαλισμού δεν ήταν καινοφανείς. Αναλυτικά, τα πρώτα ψήγματα του αναρχοσυνδικαλισμού εντοπίζονται στο Δ΄ Συνέδριο της Α΄ Διεθνούς, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Βασιλεία το 1869 και, στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η σημασία των οικονομικών οργανώσεων των  εργατών.

Στη σύγχρονη εποχή, μπορεί για την πλειονότητα των ανθρώπων η βία του δασκάλου προς τους μαθητές να είναι έννοια άγνωστη. Σήμερα όμως, σε πολλές περιπτώσεις φτάνουμε στο άλλο άκρο (κυριολεκτικά να τρέμει ο εκπαιδευτικός να κάνει μια απλή παρατήρηση στους μαθητές), ενώ το πιο ανησυχητικό είναι ότι πλέον η λεκτική και σωματική βία που υφίστανται τα παιδιά προέρχεται από την πλευρά συμμαθητών τους, συχνά μάλιστα με βαναυσότητα που σοκάρει, αλλά και σχετική «διαφήμιση» στα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα. Όσο παλαιότερα μεταφερόμαστε στον χρόνο, τόσο σκληρότερες ήταν οι σωματικές τιμωρίες, αλλά και οι μειωτικοί χαρακτηρισμοί δασκάλων προς τους μαθητές, ειδικά σε αγροτικές και γενικές απομονωμένες περιοχές (π.χ. νησιά).

Η Ελλάδα δεν μπορεί βέβαια να γίνει Ταϊβάν· ούτε “Δανία του Νότου… Μπορεί όμως να κάνει “αντίστροφη μηχανική”…, να υπερβούμε την αδράνεια που μας αποβλακώνει πολιτικά, και μας κάνει μικρούς και αναντίστοιχους με το ιστορικό κατώφλι που βρισκόμαστε.

Ο Αριστοτέλης προσπαθεί να προλάβει πιθανές απορίες: «Θα μπορούσε κάποιος […] να αναρωτηθεί για ποιο σκοπό έχουμε περισσότερες αισθήσεις και όχι μία και μόνη. Ίσως είναι για να μας διαφεύγουν λιγότερο τα επακόλουθα και κοινά αισθητά, όπως η κίνηση, το μέγεθος και ο αριθμός· γιατί, αν μόνο η όραση αισθανόταν τα κοινά και η ίδια είχε αντικείμενο το λευκό» (όπου σύμφωνα με τον Χριστοδούλου ως λευκό πρέπει εδώ να εννοηθεί η γενική έννοια του χρώματος) «τα κοινά αισθητά θα περνούσαν περισσότερο απαρατήρητα και θα μας φαινόταν ότι όλα τα αισθητά είναι το ίδιο πράγμα, επειδή το χρώμα και το μέγεθος συνοδεύουν το ένα το άλλο»

Οι μόνες αισθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις είναι η γεύση και η αφή, που, όπως φαίνεται, λειτουργούν από κοινού, αφού πέρα από την ομοιότητα ότι ενεργοποιούνται με άμεση επαφή με το σώμα (χωρίς, δηλαδή, εξωτερικό ενδιάμεσο) η μία (γεύση) λειτουργεί ως προέκταση της άλλης (αφή): «Τα απτά και οι γεύσεις, όμως, ενεργούν πάνω στα σώματα· γιατί, αν δεν τα επηρέαζαν από τι θα έπασχαν τα άψυχα και θα αλλοιώνονταν;»