Λοχαγός Αθανάσιος Γαλλής, ο εκ Φουρνά Αγράφων. Μάχη του Χασάν Μπέλ, Μικρά Ασία, Αύγουστος 1922.
Του Χρήστου Γαλλή
Στις 04.00 της 13ης Αυγούστου 1922 ο Κεμάλ μεταβαίνει στο παρατηρητήριό του, στο Κοτζά Τεπέ. Από εκεί μπορεί, χωρίς καν κιάλια, να παρατηρεί τις ελληνικές θέσεις και τις κινήσεις των τμημάτων ενισχύσεως. Στις 04.30 το τουρκικό πυροβολικό αρχίζει να βάλλει. H βολή είναι κυρίως βολή καταστροφής των συρματοπλεγμάτων και των άλλων οργανώσεων εδάφους των αμυνομένων. Παραλλήλως πλήττονται και θέσεις, εκ των προτέρων αναγνωρισμένες, των ελληνικών εφεδρειών και πεδινού πυροβολικού. Στις 06.00 το τουρκικό πυροβολικό μεταφέρει τη βολή του στο εσωτερικό της τοποθεσίας και το τουρκικό πεζικό εξορμά.
Την επίθεση δέχτηκαν κυρίως δύο μεραρχίες μας, η Ι και η ΙV. Εκεί παίχτηκε το μέλλον του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, αλλά και της Ανατολικής Θράκης.
Στον τομέα αμύνης της Ι Μεραρχίας υπάρχει το Κέντρο Αντιστάσεως Χασάν Μπελ (το βλέπετε στην φωτογραφία που κοινοποιώ). Ένα οροπέδιο με έξι λόφους που το υπερασπίζονταν το 1ο Τάγμα του 5ου Συντάγματος της Ι Μεραρχίας, υπό τον ταγματάρχη Ράντον, που όμως δεν ήταν άξιος των περιστάσεων.
Όταν εκδηλώθηκε η σφοδρότατη τουρκική επίθεση η άμυνα άρχισε να κάμπτεται και ο Ράντος εζήτησε ενισχύσεις που του εστάλησαν, ο 7ος λόχος που διαλύθηκε γρήγορα και αμέσως ο 6ος λόχος του ΙΙ Τάγματος του Αθανασίου Γαλλή με έναν ουλαμό πολυβόλων. Επικεφαλής των δύο τελευταίων μονάδων ήταν ο ταγματάρχης Κατσιμήτρος ( ο ήρωας του 1940), που όμως σε λίγες ώρες τραυματίσθηκε σοβαρά και μεταφέρθηκε στο χειρουργείο, ενώ ο Ράντος πανικόβλητος υποχώρησε με το μεγαλύτερο μέρος της δύναμής του και μετέδωσε την ψευδή είδηση ότι το Χασάν Μπέλ κατελήφθη.
Μόνος τώρα στο Χασάν Μπέλ έμεινε ο λοχαγός Αθανάσιος Γαλλής με την δική του δύναμη όλου του τάγματος των ευζώνων που διοικούσε (ήταν κυρίως σκληροτράχηλοι Αγραφιώτες εύζωνοι) και τα υπολείμματα του Ι Τάγματος Ράντου.
Και εκεί πάνω έγινε ένας επικός αγώνας ένα Ομηρικό έπος, με τους Τούρκους επιτιθέμενους και τους Έλληνες αμυνόμενους. Οι Εύζωνοι του Γαλλή αμύνονται σαν ημίθεοι του Ομήρου. Μία ιστορία χιλιάδων χρόνων ζωντανεύει μέσα στη ψυχή τους και την χαλυβδώνει.
Θα αφηγηθεί ο Αθανάσιος Γαλλής σαράντα χρόνια μετά «…Μία ολόκληρη μέρα και τη νύχτα και το άλλο πρωί εις μάτην οι Τούρκοι θα προσπαθήσουν να αναποδογυρίσουν τους ημιθέους αυτούς. Καρφωμένοι με τα νύχια, με τα δόντια, σκοτώνονται, πετσοκόβονται, πολεμούν σώμα με σώμα, πέφτουν αλληλογχιζόμενοι με τους Τούρκους, αγκαλιασμένοι σε φρικιαστικές μακάβριες περιπτύξεις, αλληλοκαρφωμένοι από το ορμητικό ατσάλι αλλά δεν ξεκολλούν. Ούτε βήμα προς τα πίσω…»
Ο διοικητής της VII Μεραρχίας Κουρουσόπουλος που ανέλαβε εκτάκτως τότε, στις δύσκολες εκείνες ώρες την διοίκηση του Υποτομέως, έστειλε την παρακάτω διαταγή:
13-8-22 ώρα 21:30
Διοικητήν Κέντρου Αντιστάσεως Κύρκα
Γνωρίζω υμίν ότι διοικητής ΙΙ Τάγματος Γαλής εξακολουθεί κατέχων γενναίως σημεία στηρίγματος Δούρου, Αγραφιώτου, Ζήρα. Stop….
Δοικητής Υποτομέως
Μέραρχος VII Κουρουσόπουλος.
Όσοι έγραψαν για τον πόλεμο εκείνον αναφέρουν την μάχη του Χασάν Μπέλ και όσοι παραθέτουν ονόματα αναφέρουν οπωσδήποτε και μάλιστα ευφήμως το όνομα Λοχαγός Αθανάσιος Γαλλής.
Το Χασάν Μπέλ δεν κατελήφθη από τους Τούρκους με μάχη. Επειδή οι Τούρκοι κατέλαβαν το γειτονικό ύψωμα Κυρκίλ Μπέλ, που κατέχονταν από το 4ο Σύνταγμα, διατάχθηκε αναγκαστικά από την Διοίκηση της Μεραρχίας υποχώρηση και από το Χασάν Μπέλ, μετά από σκληρότατες ΝΙΚΗΦΟΡΕΣ μάχες δύο ημερών. Ακολούθησε εξ αιτίας ρήξης του μετώπου και σε άλλα σημεία γενική υποχώρηση. Και ήρθε η Καταστροφή…
Ειπώθηκε τότε πως αν όλοι πολεμούσαν σαν τον Λοχαγό Αθανάσιο Γαλλή και τους σκληροτράχηλους ευζώνους του ίσως να ήταν διαφορετική η έκβαση αυτού του πολέμου. Ίσως η Μικρά Ασία δεν θα ήταν χαμένη υπόθεση αν και άλλοι είχαν την ίδια αγωνιστική θέληση και Διοικητική ικανότητα με αυτήν του Αθανάσιου Γαλλή. Όταν ο ελληνισμός θέλει είναι ικανός και για το αδύνατον .
Ο Κεμάλ, σε ομιλία του στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, διακόπτοντας για λίγο την ανάμνηση των θριάμβων του Στρατού του, είπε για την μάχη του Χασάν Μπέλ:
«Από τό τουρκικόν Στρατηγείον παρηκολούθουν την άδιάκοπον ύποχώρησιν τον ελληνικού Στρατού. Τίποτε, πλέον δεν μπορούσε να τον συγκρατήση. Το ηθικόν τον είχεν εκμηδενισθή, όταν έξαφνα Τούρκος αξιωματικός τού ιππικού έφερε στο Στρατηγείον την άπροσδόκητον πληροφορίαν, ότι έσημειώθη εις ένα σημείον άκαμπτος ελληνική άντίστασις. Το σημείο εκείνο ελέγετο ‘Ερικνεν- κορυφή 1.310 τού Χασάν Μπελ – καί είχε μεγάλην στρατηγικήν σπουδαιότητα. Το κτυπούσαμε από το Τασάν Τεπέ. Αλλά δεν μπορούσαμε να το πατήσουμε».
Κι ο Κεμάλ συνεχίζει:
«Ό Ρεσάτ μπέης, διοικητής της 57ης Μεραρχίας, μου είχε δώσει τον λόγον του ότι θα το καταλάβη αντί πάσης θυσίας. ‘Εν τούτοις, η ελληνική αντίστασις συνεχίζεται, μολονότι, εβάλλετο υπό τού ορειβατικού πυροβολικού…».
Κι ο Κεμάλ, που παρακολουθεί κατάπληκτος την απροσδόκητη εξέλιξη, διατάζει, μ’ αξιωματικό του Επιτελείου του, τον Ρεσάτ, να επιτεθεί και πάλι, αμέσως, μ’ όλη τη Μεραρχία του.
«Κι’ ό Ρεσάτ -καταλήγει ο Κεμάλ- ταπεινωμένος, πού μέσα στην γενικήν αποσύνθεσιν τού εχθρού δεν μπόρεσε να κάμψη την αντίστασιν μιας χούφτας γενναίων, τινάζει τα μυαλά του στον αέρα.
Αυτοί ήσαν οι Έλληνες. Κι’ αυτούς δεν τούς νικήσαμε…».
Ο Αθανάσιος Γαλλής προήχθη σε ταγματάρχη, αποστρατεύτηκε το 1927 με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη. Αποσύρθηκε στο Φουρνά όπου πέρασε την υπόλοιπη ζωή του. Ανακλήθηκε στην ενέργεια στον πόλεμο 1940-41. Πέθανε στο Φουρνά σε βαθύ γήρας το 1966. Ήταν ανύπανδρος και δεν άφησε άμεσους απογόνους. Πήρε μέρος σε όλους τους πολέμους και εκστρατείες από το 1912 μέχρι το 1922.
ΗΡΩΑΣ!
Αιωνία η Μνήμη Του!
Άξιος! Άξιο Τέκνο της Πατρίδας!
Η παρούσα δημοσίευση μου είναι ένα Μνημόσυνο στην Ιερά Μνήμη Του. Ως εκ τούτου δεν θα απαντήσω στα σχόλιά σας. Σας ευχαριστώ.
Εγώ ο ταπεινός και «άκαπνος», υποκλίνομαι!
Χρίστος Γαλλής του Θωμά,
Θεσσαλονίκη, 18 Ιουνίου 2023.
(Εμφανιστηκε 226 φορές, 1 εμφανίσεις σήμερα)
