8 Ιανουαρίου 2023 at 10:41

Πώς βγήκε η πρόληψη, να μην ανάβουνε τρεις μ’ ένα σπίρτο

από

Πώς βγήκε η πρόληψη, να μην ανάβουνε τρεις μ’ ένα σπίρτο

«Δεν πρέπει ν’ ανάβουμε τσιγάρο από τη φλόγα ενός κεριού γιατί -εκείνη τη στιγμή!- θα πεθάνει ένας ναύτης» και «από ένα σπίρτο δεν πρέπει ν’ ανάβουνε τσιγάρο τρεις, επειδή ο τρίτος πεθαίνει»· αυτές οι δύο προλήψεις κυκλοφορούσαν ευρέως στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα. Καθώς φαίνεται, η πρώτη διαδόθηκε -σχεδόν σε όλο το κόσμο- από τους στρατιώτες που πολέμησαν στους λεγόμενους «Πολέμους των Μπόερς».

Ως Μπόερς (Boers) υποδηλώνονταν αρχικά οι Ευρωπαίοι απόγονοι των πρώτων κτηνοτρόφων που μιλούσαν τη γλώσσα Αφρικάανς στα σύνορα του ανατολικού ακρωτηρίου στη Νότια Αφρική κατά το 18ο αιώνα, ενώ αργότερα η λέξη χρησιμοποιήθηκε για εκείνους που εγκατέλειψαν την Αποικία του Ακρωτηρίου (Cape Colony) κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα κι εγκαταστάθηκαν στο Ελεύθερο Κράτος της Οράγγης, το Τράνσβααλ (και τα δύο μαζί ήταν γνωστά ως «Δημοκρατίες των Μπόερς»), καθώς και σ’ ένα μικρό μέρος της επαρχίας Νατάλ.

«Τρεις μ’ ένα σπίρτο.», «Three on a Match», 1932.
«Τρεις μ’ ένα σπίρτο.», «Three on a Match», 1932.

Το όνομα προέρχεται από την ολλανδική λέξη για τον αγρότη «Boer». Οι Μπόερς ενεπλάκησαν σε δύο πολέμους εναντίον της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, που έμειναν γνωστοί με το όνομα «Πόλεμοι των Μπόερς» και τον δια-συνοριακό πόλεμο από τις 26 Αυγούστου 1966 έως στις 21 Μαρτίου 1990 που συνέβη στη Ναμίμπια (τότε Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική), τη Ζάμπια, την Αγκόλα και την Ροδεσία. Ο πόλεμος έγινε μεταξύ της Αφρικανικής Δύναμης Νότιας Άμυνας (SADF) και του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Ναμίμπια (PLAN), μια ένοπλη πτέρυγα της Λαϊκής Νότιας Δυτικής Αφρικής (SWAPO). Ο δια-συνοριακός πόλεμος ήταν μέρος του ψυχρού πολέμου.[1]

Ως Μπόερς (Boers) υποδηλώνονταν αρχικά οι Ευρωπαίοι απόγονοι των πρώτων κτηνοτρόφων που μιλούσαν τη γλώσσα Αφρικάανς στα σύνορα του ανατολικού ακρωτηρίου στη Νότια Αφρική κατά το 18ο αιώνα.
Ως Μπόερς (Boers) υποδηλώνονταν αρχικά οι Ευρωπαίοι απόγονοι των πρώτων κτηνοτρόφων που μιλούσαν τη γλώσσα Αφρικάανς στα σύνορα του ανατολικού ακρωτηρίου στη Νότια Αφρική κατά το 18ο αιώνα.

Ο Νίκος Τσιφόρος, στην Ιστορία της Αγγλίας,[2] γράφει: «Οι Μπόερς ήτανε Ολλανδοί που είχανε πάει στην Αφρική, στο Τράνσβααλ, κι είχανε φτιάσει ωραία αγροκτήματα. Ήσυχοι άνθρωποι, κανέναν δεν πειράζανε, τη δουλειά τους κάνανε, όταν φτάσανε κάτι ρεμάλια Εγγλέζοι που βαλθήκανε, σώνει και καλά, να τους πάρουνε τον τόπο. Πρέπει να πούμε ότι από τον καιρό του Ναπολέοντα του Πρώτου ακόμα το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδος, το Καίηπ Τάουν που λέμε, το ‘χανε πάρει οι Άγγλοι και το ‘χανε βάση, σαν το Γιβραλτάρ. Από κει, λοιπόν, ξεκινήσανε οι Εγγλέζοι να φάνε καλά και σώνει τους Ολλανδούς. Οι Ολλανδοί αγανακτήσανε: -Γιατί, ρε παιδιά; Μαζί τα ’χουμε; Το Τράνσβααλ είναι δικό μας. Φασαρία στη φασαρία, κάτι φόνοι, κάτι επεισόδια, κάτι εγγλέζικα παλικαριλίκια, σηκώνονται οι Μπόερς και χτυπάνε την αγγλική δύναμη στο Μαζούμπα Χιλ. Τους κάνανε τους Εγγλέζους τ’ αλατιού. Από δω μάλιστα βγήκε κι η πρόληψη να μην ανάβουνε τρεις μ’ ένα σπίρτο. Γιατί οι Μπόερς, που ζούσανε στην Αφρική, ήτανε μεγάλοι σκοπευτές. Όταν, λοιπόν, τη νύχτα ανάβανε τρεις μ’ ένα σπίρτο, σημαδεύανε τη φλόγα και πάντα σκοτώνανε τον τρίτο καπνιστή. Κι έμεινε να μην ανάβουνε τρεις, γιατί τον τρίτο τον παίρνει ο Χάρος.»

«Τρεις μ’ ένα σπίρτο.», «Three on a Match», 1932.
«Τρεις μ’ ένα σπίρτο.», «Three on a Match», 1932.

Παραπομπές

[1] https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CF%8C%CE%B5%CF%81%CF%82

[2] Σελ. 359.

Οι Μπόερς εμπλέχτηκαν σε δύο πολέμους εναντίον της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, που έμειναν γνωστοί με το όνομα «Πόλεμοι των Μπόερς». Σκίτσο του 1900.
Οι Μπόερς ενεπλάκησαν σε δύο πολέμους εναντίον της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, που έμειναν γνωστοί με το όνομα «Πόλεμοι των Μπόερς». Σκίτσο του 1900.

Περισσότερες παροιμίες, παροιμιώδεις φράσεις και γνωμικά μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.

Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/

(Εμφανιστηκε 433 φορές, 1 εμφανίσεις σήμερα)

Δείτε ακόμη:

Τα σχίλα είναι κλειστά.