«Βρέχει επί δικαίους και αδίκους.»
Γράφει ο Δημήτρης Τζήκας
Η φράση του τίτλου έχει την αρχή της στο «Κατά Ματθαίον» Ευαγγέλιο: «ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους»,[1] που σημαίνει «για να γίνετε παιδιά του Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς· γιατί κάνει τον ήλιο του ν’ ανατέλλει στους κακούς και στους καλούς, και ρίχνει βροχή σε δίκαιους και άδικους.» Με παραπλήσια σημασία λέγονται και οι παροιμίες «Ο ήλιος φέγγει για όλους.», «Ο ήλιος φέγγει και στην κοπριά.»[2] Ο Ευάγγελος Λεμπέσης γράφει: Αλλ’ έτερος επιπόλαιος ισχυρισμός συνδέεται προς την «τυφλότητα» ταύτην της μάζης, — ενώ αυτοί ούτοι οι τούτο «κατηγορούντες» γνωρίζουν, ότι πάσαι αι φυσικαί και αι ψυχικαί δυνάμεις στερούνται λογικών οφθαλμών. Προς τον ισχυρισμόν τούτον συνδέεται η ηθική κρίσις, ότι η μάζα είνε «άδικος», λόγω του ότι βρέχει τα κτυπήματα αυτής επί δικαίους και αδίκους.[3]
Η έκφραση «Δεν έχει στον ήλιο μοίρα.» λέγεται για κάποιον που είναι σε δύσκολη κατάσταση, φτωχός, ενδεής, ταλαίπωρος και κακομοίρης. Στην «Σταχομαζώχτρα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, διαβάζουμε: «Ἦτο (ἂς εἶναι μοναχή της!) ἀπ᾽ ἐκείνας ποὺ δὲν ἔχουν στὸν ἥλιο μοῖρα. Ἡ γειτόνισσα τὸ Ζερμπινιὼ ᾤκτειρε τὰς στερήσεις τῆς γραίας καὶ τῶν δύο ὀρφανῶν, ἀλλὰ μήπως ἦτο καὶ αὐτὴ πλουσία, διὰ νὰ ἔλθῃ αὐτοῖς ἀρωγὸς καὶ παρήγορος;[4]
Στην ιταλική διάλεκτο της Πάρμας, ο ήλιος λέγεται «pare dei mal vesti», δηλαδή «πατήρ των πενιχρώς ενδεδυμένων», πατέρας των φτωχοντυμένων.][5]
Παραπομπές
[1] Ματθ. ε’ 45.
[2] = πιθ. αρβανίτικη.
[3] Ευάγγελος Λεμπέσης. Η επαναστατική μάζα. Αθήναι, 1950.
[4] Ἡ Σταχομαζώχτρα (1889).
[5] CESARE LOMPROZO. Ο Εγκληματίας άνθρωπος. Τόμος Β’. Μετάφραση: Μπάμπης Αννίνος. Εκδ. Χρήστος Δ. Φέξης. Αθήνα, 1925.
Περισσότερες παροιμίες και παροιμιώδεις φράσεις μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.
Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/
