15 Μαΐου 2022 at 01:02

«Νίπτω τας χείρας μου.»

[= αποποιούμαι τις ευθύνες μου. Η φράση αποδίδεται στον Πόντιο Πιλάτο· ο Ρωμαίος αξιωματούχος τελικά υποχώρησε στις πιέσεις, επικυρώνοντας την καταδίκη του Ιησού, αφού προηγουμένως «…λαβὼν ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου, λέγων, Ἀθῷός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος τούτου· ὑμεῖς ὄψεσθε…». Στη συνέχεια «…παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ…»]^[1]

Ο Πόντιος Πιλάτος (Pontius Pilate, λατινικά : Pontius Pīlātus) ήταν ο πέμπτος επίτροπος (de facto έπαρχος) της ρωμαϊκής επαρχίας της Ιουδαίας, υπηρετώντας υπό τον αυτοκράτορα Τιβέριο από το 26 έως το 36.[2] Είναι περισσότερο γνωστός σήμερα επειδή το όνομά του συνδέθηκε με τη δίκη και τη σταύρωση του Ιησού Χριστού.

Οι ιστορικές πηγές για τη ζωή του Πιλάτου αφορούν μια επιγραφή που είναι γνωστή ως Πέτρα του Πιλάτου, η οποία επιβεβαιώνει την ιστορικότητά του και καθιερώνει τον τίτλο του ως επάρχου, μια σύντομη αναφορά από τον Τάκιτο, τον Φίλωνα από την Αλεξάνδρεια, τον Ιώσηπο Φλάβιο, τα τέσσερα ευαγγέλια, τις Πράξεις των Αποστόλων, την Πρώτη Επιστολή στον Τιμόθεο, το Ευαγγέλιο του Νικόδημου, το Ευαγγέλιο του Μάρκου και άλλα αποκρυφιστικά έργα. Με βάση αυτές τις πηγές, εμφανίζεται ότι ο Πιλάτος ήταν απόγονος της οικογένειας Pontii και ότι διαδέχτηκε τον Βαλέριο Γράτο ως επίτροπος της Ιουδαίας το 26 μ.Χ. Κάποτε προσέβαλε τις θρησκευτικές ευαισθησίες του λαού του, φτάνοντας σε σκληρή κριτική από τον Φίλωνα, και πολλές δεκαετίες αργότερα από τον Ιώσηπο. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, ο οποίος έγραψε γύρω στο 93 μ.Χ. σχετικά με τα γεγονότα, ο Πιλάτος εκθρονίστηκε και στάλθηκε στη Ρώμη από τον Lucius Vitellius, μετά τη σκληρή κριτική που άσκησε απέναντι στην εξέγερση ενός Σαμαρείτη, φτάνοντας εκεί αμέσως μετά από τον θάνατο του Τιβέριου ο οποίος έγινε στις 16 Μαρτίου του 37 μ.Χ. Ο Πιλάτος αντικαταστάθηκε από τον Μάρκελλο.

Και στα τέσσερα Ευαγγέλια, ο Πιλάτος προσπαθεί να επηρεάσει το πλήθος απέναντι στον Ιησού ώστε να απαλλαγεί από την τελική εκτέλεση και συναινεί μόνο όταν το πλήθος αρνείται να υποχωρήσει. Επιδιώκει να αποφύγει την προσωπική ευθύνη για τον θάνατο του Ιησού. Στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου, ο Πιλάτος πλένει τα χέρια του για να δείξει ότι δεν είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση του Ιησού και ότι τον στέλνει απρόθυμα στον θάνατο. Στο Ευαγγέλιο του Μάρκου, όπου ο Ιησούς απεικονίζεται ως αθώος στο σχέδιο απέναντι στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ο Πιλάτος απεικονίζεται ως απρόθυμος να τον εκτελέσει. Στο Ευαγγέλιο του Λουκά, ο Πιλάτος δεν συμφωνεί στο ότι ο Ιησούς συνομωτούσε κατά της Ρώμης και επιπλέον ο Ηρώδης Αντύπας, τέτραρχος της Γαλιλαίας, δεν βρίσκει τίποτα προδοτικό στις ενέργειες του Ιησού. Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, ο Πιλάτος δηλώνει ότι “δεν βρίσκω καμιά ενοχή σε Αυτόν [τον Ιησού]” και ζητά από τους Εβραίους να ελευθερώσει τον Ιησού από τη φυλακή.

[1] Μαρκ.15.8-15. Ματθ.27.20-24. Λουκ.23.18-25. Ιωαν.18.40-19.16.