«Πιστεύετε;»
Κείμενο: Κωστής Παπαγιώργης
Σύμφωνα, εκόντα άκοντα, τα τηλεοπτικά κανάλια με το πνεύμα των ημερών δεν παρέλειψαν να σκορπίσουν ερωτήματα προς πάσα κατεύθυνση για το καίριο ζήτημα: πιστεύετε στον Θεό; Το ερώτημα είναι τόσο εύλογο λόγω παραδόσεως και πιεστικού παρόντος, ώστε κανείς δεν αιφνιδιάζεται. Είναι απλό να σε ρωτούν για τον Θεό, όπως είναι απλούστατο να σε ρωτούν για τις πολιτικές σου πεποιθήσεις ή τις τρέχουσες μέριμνες.
Οι ερωτώμενοι, ξεσταχιασμένοι τηλεοπτικοί αστέρες οι περισσότεροι, όχι μόνο έδειξαν προθυμία, αλλά μίλησαν με ύφος ανθρώπου, που επιτέλους αποφαίνεται για κάτι πολύ προσωπικό. Μακάρι να πρόδιδαν το ίδιο και οι απαντήσεις. Όπως εύκολα μαντεύει κανείς, «η ανώτερη δύναμη», «ο δικός μου θεός», «η αγάπη ορισμένων ανθρώπων», «η πίστη στον εαυτό μου», «η πίστη στον άνθρωπο» έδωσαν και πήραν τα πάντα. Για την αυτοσχέδια θεολογία του καθημερινού ανθρώπου που τα μαθαίνει όλα στα καφενεία ή στα καμαρίνια της δουλειάς του ο θεός είναι κάτι ξεκάθαρο: έχει να κάνει με τα μύχια της προσωπικότητας και όχι με την Εκκλησία που είναι πια αναχρονιστική και εκτός κλίματος.
Αντίθετα ο Χριστιανισμός -που μετράει μεγάλη ελληνική παράδοση και έχει δικό του θεό από τον 4ο αιώνα και δώθε- άλλα ορίζει. Το γενικό δέος μπροστά στο άγνωστο δεν έχει σχέση με την πίστη. Η αόριστη υποψία για κάποια «ανώτερη δύναμη» δεν είναι πίστη. Ούτε πίστη είναι, βέβαια, η αγάπη κάποιων ανθρώπων και η απόρριψη κάποιων άλλων ή η προσήλωση στο εγώ που ορίζει τη ζωή ως ισόβια κρίση εγωισμού ή ιδιωτική θρησκεία.
Οι θρησκείες έχουν δόγματα και το δόγμα το ελληνικό αρνείται να δεχθεί πίστη έξω από την Αγία Τριάδα, την Ανάσταση του Θεανθρώπου και την μόνιμη μετοχή στη θεία λειτουργία. Ο αλιβάνιστος άνθρωπος, πολίτης μιας εξορθολογισμένης κοινωνίας που μετέτρεψε το θρησκευτικό συναίσθημα σε εγωιστική θωράκιση όχι μόνο δεν έχει σχέση με την πίστη, αλλά είναι ο κύριος αρνητής του θρησκεύεσθαι.
Θα φανεί πρόκληση, αλλά πιο ουσιώδεις ήταν οι απαντήσεις των δημοσίων προσώπων που αποφάνθηκαν μειδιώντας ότι πιστεύουν «στο τίποτε», τουτέστι σε μια αθεότητα που αρνείται τη χριστιανική διδασκαλία. Παρόμοια άτομα ενδέχεται κάποτε να πάθουν κρίση, να βρεθούν στα κακά στενά και να χτυπήσουν το κεφάλι τους στον τοίχο. Οι άλλοι –μασκαρεμένοι πιστοί ή μασκαρεμένοι εγωιστές- τις περισσότερες φορές πλέουν σε ρηχά νερά και δεν έχουν γεύση για να καταλάβουν αν το άλας μωρανθή.
Ο εκδυτικισμός του κρατιδίου μας, η υποτίμηση του κλήρου και η συνακόλουθη απομάκρυνση από την εκκλησία, είχε σαν αποτέλεσμα μια γενική απροσωπία που έπλασε μιξοσόλοικες προσωπικότητες που τσαλαβουτούν τήδε κακείσαι χωρίς επίγνωση. Στη ζωή τους δεν παίζει κανέναν ρόλο ούτε η πίστη ούτε η απιστία. Είναι Έλληνες αυτά τα εκδυτικισμένα μειράκια; Κατά παράδοξο τρόπο, όσο αγνοεί κανείς τη νεότερη ιστορία μας, τόσο αποκλείεται να έχει καμμιά σχέση με την ανατολική μας θρησκεία.
Πηγή: Κωστής Παπαγιώργης (1947-2014), Υπεραστικά, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2014.
