Βιβλία: Ο Νερένιος Δράκος

Γράφει ο Γιάννης Π. Μπάκανος

Ο Νερένιος Δράκος, το παραμύθι της Πόπης Φανούλη[i], αναζητά στον παρελθόντα χρόνο τη ζωή της νερένιας πόλης στο μύθο και την ιστορία της. Τα δύο αυτά αφηγηματικά είδη, μύθος και ιστορία, συμπλέκονται ισορροπημένα σε ένα φανταστικό κόσμο με απόηχο της σύγχρονης νερένιας πόλης με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των παλιών αρχοντικών, τα γραφικά σοκάκια, την Παναγιά Μαυριώτισσα που καθρεπτίζεται στα λιμναία νερά, τα ταπεινά ξωκλήσια με τα πλακόστρωτα πεζούλια.

   Το νερό αποτελεί το πρωταρχικό στοιχείο ζωής μέσα στο οποίο δρουν και καθρεπτίζονται τα άλογα  έμβια όντα. Οι πρωταγωνιστές της αφήγησης στο υγρό στοιχείο γεννιούνται, μεγαλώνουν, μεταμορφώνονται σε έλλoγες μορφές, μιλούν την ανθρώπινη γλώσσα. Προεκτείνουν τη δράση τους στον ιστορικό χρόνο και τόπο με μαγικό τρόπο. Ο Νερένιος Δράκος βγαίνει βόλτα στο νέο άγνωστο κόσμο της στεριάς.  Εδώ η Π. Φανούλη ιστορικοποιεί το Παραμύθι και τον πρωταγωνιστή Δράκο.

   Ολόκληρη Οδύσσεια ξετυλίγεται μέσα στον ωκεανό της ελκυστικής αφήγησης της λογοτέχνιδας Πόπης Φανούλη. Με τον  δημιουργικό φαντασιακό λόγο της η Π.Φ. αποκαλύπτει ότι το ωραίο βρίσκεται εκεί που δεν το περιμένουμε. Αγωνίζεται τον ανηφορικό δρόμο της υπομονής για να φτάσει στην ομορφιά της τέχνης του παραμυθένιου λόγου, όπου προηγούνται τα πλάσματα τις φαντασίας με μια πληρότητα μαγείας και σαγήνης. Οι φανταστικές άλογες υπάρξεις εμπλέκονται στον πολιτισμικό κόσμο με πρωτεϊκή μορφή και επανέρχονται στην παραμυθένια γαμήλια ευτυχία αφού λυθούν τα μάγια. Το νερό κάνει θαύματα με αλήθειες και με ψέματα στον κόσμο του παραμυθιού.

  Στον φανταστικό κόσμο του παραμυθιού Ο Νερένιος Δράκος τα πλάσματα-ήρωες είναι ζωντανά. Ζουν σε μια προπολιτισμική ζωώδη κοινωνία με πρωταγωνιστή το σκοτεινό Δράκο που ζει στα ερέβη της λίμνης. Χάρη στα τσαλιμιάρικα ενοχλητικά ερεθίσματα του μικρού ήρωα Γουλιμή, μεταλλάσσει το χαρακτήρα του. Βγάζει το κεφάλι του στην επιφάνεια των νερών, βλέπει το φως του ήλιου, μαγεύεται από τον κόσμο που ξεπροβάλει  στα μάτια του. Αποφασίζει να τον εξερευνήσει βγαίνοντας στη στεριά. Βλέπει σπίτια δίπατα καλαίσθητα, περπατά σε πλακόστρωτα σοκάκια, φτάνει στο  αρχοντικό του κυρ-Νεράντζη, ακούει μουσική και τραγούδια. Μπαίνει στο κατώι του σπιτιού, βρίσκει βαένια κρασί, πίνει, ακούει τραγούδια. Δε φοβάται… Δεν το βάζει στα πόδια…Από μια σχισματιά του ξύλινου πατώματος παρατηρεί μια εκπληκτική  πρωτόγνωρη εικόνα του κόσμου με πυρήνα μια πανώρια κόρη. Ψήγματα ιστορίας και πολιτισμού υπαινίσσονται η Μαυριώτισσα, το σπίτι του Νεράντζη, τα ξωκλήσια στις κορυφές των βουνών με  τη μυσταγωγική ατμόσφαιρα, τον απέραντο φυσικό και μεταφυσικό  ορίζοντα, όπως περίτεχνα τα καταγράφει στον παραμυθητικό αφηγηματικό της λόγο η συγγραφέας.

 Ο Δράκος τώρα, μέσα σε αυτό το πολιτισμικό περιβάλλον, έχει αναπτύξει αισθήσεις πρωτεϊκού πολιτισμού: όραση (βλέπει έναν άλλο ανθρώπινο πολιτισμό), γεύση (γεύεται το κρασί), ακοή (ακούει μουσικά όργανα και τραγούδια), αίσθηση της ομορφιάς (θαυμάζει την καλλονή κόρη και την κλέβει). Την κλέβει και τη μεταφέρει στη σπηλιά του. Θέλει να κάνει  την κόρη ευτυχισμένη μέσα στο δικό του εξωτικό παλάτι, με τη φυτική διακόσμηση της σπηλιάς. Να ζει η πανώρια κόρη σε ένα πρωτόφαντο ωριόκαστρο παλάτι. Ωστόσο ο Δράκος βρίσκεται ακόμη στον κόσμο τον κυκλώπειο. Παραμένει δράκος. Απέχει πολύ από τον  πολιτισμό και την ιστορία των ανθρώπων. Η αφηγηματική εξέλιξη του παραμυθιού  μάς κρατάει σε αγωνία.

   Στο σπίτι του Νεράντζη προκαλείται μεγάλη αναταραχή  με την εξαφάνιση της αρχοντοπούλας. Ο μικρός αδελφός της ο Μανιός αποφασίζει να βρει και να σώσει την αδελφή του. Με τη βοήθεια του μαγικού φιδιού βρίσκει τη σπηλιά του Δράκου. Ανακαλύπτει τον πύργο της γριάς μάγισσας. Με παραμυθένιες δεξιότητες της παίρνει τα τρία περιστέρια και φεύγει γρήγορα πριν να ξυπνήσει η μάγισσα. Πάει τα περιστέρια στο Δράκο. Τα μάγια λύνονται και το θαύμα συντελείται. Ο Δράκος μεταμορφώνεται σε όμορφο αρχοντόπουλο και παντρεύεται την πανωραία αδελφή του Μανιού. Στο σπίτι του Νεράντζη γίνεται μεγάλη χαρά.

   Η έκδοση του βιβλίου είναι εξαιρετικά φροντισμένη με την αίσθηση του ωραίου να κυριαρχεί. Η γοητευτική αφήγηση της Π. Φανούλη με την ευαίσθητη χρήση της γλώσσας και η ζωντανή μιλούσα απεικόνιση της Μ. Σωτηροπούλου, στοιχεία δεμένα χέρι χέρι μιλούν το ένα στο άλλο. Αντιχαιρετιούνται σαγηνευτικά και αρμονικά.

   Η Πόπη Φανούλη δώρισε στη νερένια πόλη το Παραμύθι με φαντασία και εξωτική αγάπη. Κάθε αναγνώστης, μικρός ή μεγάλος,  μπορεί να χαρεί τον παραμυθένιο λόγο και να πλάσει με τη φαντασία του το δικό νερένιο κόσμο ή ό,τι άλλο ονειρεύεται με δικούς του ήρωες που μπορεί να σκέφτεται ή να φαντάζεται.

   Καλοτάξιδος « Ο ΝΕΡΕΝΙΟΣ ΔΡΑΚΟΣ», (Εκδόσεις Ζήτη)

         Ο Ιωάννης Π. Μπάκανος είναι δάσκαλος και φιλόλογος.

[i] Η  Πόπη Φανούλη υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός, Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής. Έγραψε ποίηση και ποιήματά της έχουν βραβευθεί.