17 Σεπτεμβρίου 2020 at 18:36

Αλέξανδρος Δελμούζος: Παιδεία και κόμμα. (PDF)

Ο Αλέξανδρος Δελμούζος (1880-1956) ήταν Έλληνας παιδαγωγός και κύριος εκπρόσωπος του εκπαιδευτικού δημοτικισμού. Επίσης ίδρυσε το (Πρότυπο) Πειραματικό σχολείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης του ΑΠΘ. Γεννήθηκε στην Άμφισσα το 1880 και σπούδασε αρχικά στην Αθήνα και στη συνέχεια στην Γερμανία. Το 1908 διορίστηκε Διευθυντής στο Παρθεναγωγείο του Βόλου όπου εισήγαγε την δημοτική γλώσσα (πρώτος Πανελλαδικά) και τις αρχές του σχολείου εργασίας. Λόγω αυτών των νεωτεριστικών κινήσεων το Παρθεναγωγείο διέκοψε την λειτουργία του και ο ίδιος παραπέμφθηκε σε δίκη το 1914 στο Ναύπλιο όπου και αθωώθηκε πανηγυρικά.

Τα ψηλά βουνά (1918) του Ζαχαρία Παπαντωνίου.

Υπήρξε ένας από τους ιδρυτές του Εκπαιδευτικού Ομίλου και από το 1917 ως το 1920 ήταν ανώτατος επόπτης της Δημοτικής εκπαιδεύσεως. Το 1923 ανέλαβε τη διεύθυνση του Μαρασλείου Διδασκαλείου και εννιά χρόνια διετέλεσε καθηγητής της παιδαγωγικής στη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης [1929-1934 και 1936-1938]. Το 1929 ίδρυσε το Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του οποίου διετέλεσε πρώτος επόπτης. Συμμετείχε στη σύνταξη του Αλφαβητάριου και του αναγνωστικού της Γ’ δημοτικού Τα ψηλά βουνά (1918) του Ζαχαρία Παπαντωνίου.

Έκδοση των Αναγνωστικών που κυκλοφόρησαν στα 1943, σε περιοχές που έλεγχε στρατιωτικά ο ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ.

Σημαντικός σταθμός στη ζωή του ήταν η διάσπαση του Εκπαιδευτικού Ομίλου (Μάρτ. 1927), που εκείνος προκάλεσε, όταν μετά από πλήρη διαφωνία του με το Γληνό (ο Τριανταφυλλίδης είχε αποσυρθεί από το 1921), αποχώρησε από τον Όμιλο επικεφαλής της μειοψηφίας, δηλώνοντας την αντίθεσή του στις σοσιαλιστικές πολιτικές προεκτάσεις που έπαιρνε το σωματείο υπό την επίδραση του Γληνού. Ο Δελμούζος είναι μια από τις φυσιογνωμίες που στα εκπαιδευτικά πράγματα πολεμήθηκαν βιαιότατα, αλλά και υμνήθηκε όσο λίγοι.

Στο βιβλίο που δημοσιεύουμε στη συνέχεια ο Δελμούζος γράφει για τη σχέση του κόμματος με την εθνική παιδεία, την διάσπαση του Εκπαιδευτικού ομίλου και την έκδοση των Αναγνωστικών που κυκλοφόρησαν στα 1943, σε περιοχές που έλεγχε στρατιωτικά ο ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ. Τα κείμενα εκδόθηκαν το 1947 και κατεβαίνουν ελεύθερα από εδώ: Αλέξανδρος Δελμούζος: Παιδεία και κόμμα.