6 Οκτωβρίου 2018 at 00:54

Η εξέγερση στην Ουγγαρία (1956). Μαρτυρία ενός φοιτητή

Η εξέγερση στην Ουγγαρία (1956). Μαρτυρία ενός φοιτητή

«Στις 8 Νοέμβρη, μίλησα σ’ έναν νεαρό σοβιετικό τανκίστα. Ήταν πολύ παλικάρι, κατέβηκε από το τανκ τον και μπήκε μοναχός τον στο δρομίσκο μας. Έψαχνε για όπλα· θα μπορούσαμε να τον σκοτώσουμε άνετα, ήταν όμως τόσο νέος και με τόσο φοβισμένο ύφος … και τα μάτια του έψαχναν για φιλικά βλέμματα.

Η εξέγερση στην Ουγγαρία (1956). Πολίτες κάθε ηλικίας ποζάρουν μπροστά από ένα τεθωρακισμένο που έχουν καταλάβει στις πρώτες ημέρες της εξέγερσης. Ύστερα ήρθαν τα σοβιετικά τεθωρακισμένα.

Η συζήτηση άρχισε δύσκολα αλλά πήρε στο τέλος πολύ εγκάρδιο χρώμα. Τον δείξαμε το μεγάλο κατάστημα τον γειτονικού δρόμου, που είχε πάρει φωτιά από τις ρωσικές οβίδες, και τον ρωτήσαμε αν ήταν αναγκαία η καταστροφή αυτή για την εξόντωση των «φασιστών». Απέφυγε στην αρχή να απαντήσει άμεσα, έπειτα έβγαλε από την τσέπη τον μανδύα τον μία από τις δίγλωσσες προκηρύξεις μας.

Η εξέγερση στην Ουγγαρία (1956). Σοβιετικά τεθωρακισμένα στο κέντρο της Βουδαπέστης. Για κάποιες μέρες είχε επικρατήσει η εσφαλμένη εντύπωση ότι οι Σοβιετικοί αποχωρούσαν. Τελικά στράφηκαν κατά των εξεγερμένων Ούγγρων. Οι νεκροί ξεπέρασαν τις 2.500.

Το κείμενο έλεγε: «Σοβιετικοί στρατιώτες! Φύγετε από τη χώρα μας! Δεν είμαστε φασίστες: θέλουμε μονάχα να ζήσουμε ελεύθεροι! Γυρίστε σπίτια σας: δεν έχουμε τίποτα μαζί σας και κανένας δεν θέλει το κακό σας». Ξαναδιάβασε την προκήρυξη, που σίγουρα την ήξερε καλά, και μας ρώτησε: «Λέει αλήθεια;» Εμείς του απαντήσαμε: «Έχουμε φάτσες φασιστών;” Συνέχισε: «Μας είπανε ότι λέτε ψέματα, ότι πρέπει να πετάμε τις προκηρύξεις και να μην κάνουμε ερωτήσεις». Έχωσε μετά την προκήρυξη στην τσέπη τον. Καταλάβαμε. Αυτός ήξερε την αλήθεια».

Πηγή: Λαϊκές εξεγέρσεις στην Ανατολική Ευρώπη. Πολωνία, Ανατ. Γερμανία, Ουγγαρία, Σοβιετική Ένωση. Επιλογή κειμένων από το περιοδικό Socialisme ou Barbarie [=Σοσιαλισμός ή Βαρβαρισμός], Αθήνα, Ύψιλον/Βιβλία, 1983, σελ. 110-111.

Η εξέγερση στην Ουγγαρία (1956). Οι πολίτες έχουν καταλάβει τα τεθωρακισμένα. Από τις σημαίες της Ουγγαρίας έχουν αφαιρεθεί τα σύμβολα του κομμουνισμού.

Δείτε ακόμη:

Τα βασικότερα από τα 16 σημεία της επαναστατικής Διακήρυξης που ψήφισαν οι φοιτητές της Bουδαπέστης στις 22 Oκτωβρίου του 1956, με τη σειρά που περιλαμβάνονταν στη Διακήρυξη ήταν το παρακάτω:

«- Aπαιτούμε την άμεση αποχώρηση όλων των σοβιετικών στρατευμάτων, σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης Eιρήνης.

– H κυβέρνηση πρέπει να ανασυγκροτηθεί υπό την ηγεσία του συντρόφου Iμρε Nάγκι. Oλοι οι ηγέτες-εγκληματίες της σταλινικής εποχής του Pάκοζι θα πρέπει αμέσως να καθαιρεθούν από τα πόστα τους.

– Aπαιτούμε τη δημόσια εκδίκαση της υπόθεσης του Mιχάλι Φάρκας και των συνεργών του. O Mατίας Pάκοζι, που είναι ο βασικός υπεύθυνος για όλα τα εγκλήματα του πρόσφατου παρελθόντος και για την καταστροφή αυτής της χώρας, θα πρέπει να παραπεμφθεί σε δίκη ενώπιον Λαϊκού Δικαστηρίου.

– Aπαιτούμε τη διεξαγωγή γενικών εκλογών με καθολικό δικαίωμα ψήφου, μυστική ψηφοφορία και τη συμμετοχή διαφόρων κομμάτων, με σκοπό την εκλογή νέας Eθνοσυνέλευσης. Aπαιτούμε να αναγνωριστεί το δικαίωμα των εργατών για απεργία.

– Aπαιτούμε την αναθεώρηση και επαναπροσαρμογή των ουγγρο-σοβιετικών και ουγγρο-γιουγκοσλαβικών πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων στη βάση της απόλυτης πολιτικής και οικονομικής ισότητας και της αρχής της μη επεμβάσεως σε εσωτερικές υποθέσεις.

– Aπαιτούμε καθολική αναθεώρηση των κανόνων της βιομηχανίας και μία επείγουσα και ριζική αναπροσαρμογή μισθών που θα ικανοποιεί τα αιτήματα των εργατών και των διανοουμένων.

– Aπαιτούμε την καθιέρωση κατώτατου μισθού για τους εργάτες».

Η επαναστατική διακήρυξη