Τα κόμματα απέκτησαν σταδιακά ένα μερίδιο ουσιαστικής πολιτικής δύναμης με τη μεταβολή του καθεστώτος πρώτα σε συνταγματική μοναρχία υπό τον Όθωνα το 1843, ύστερα σε κοινοβουλευτική δημοκρατία υπό τον Γεώργιο Α’ το 1864. Από εκεί κι έπειτα η θεσμοθετημένη κυριαρχία δεν κρυβόταν πια κάτω από το στέμμα, είχε μοιραστεί στα χέρια του λαού.

Από μακριά έρχεται ως εδώ ώρες-ώρες ο θόρυβος του πολέμου. Είναι οβίδες που σκίζουν τον αγέρα και κάπου πέρα σκάνουν. Είναι πολυβόλα που δουλεύουν ήσυχα σα ραπτομηχανές. Κατόπι σωπαίνουν. Κατόπι ξαναρχίζουν.

Όπως είναι άδικο ο πλούσιος να αισχροκερδεί σε βάρος του φτωχού με τοκογλυφικούς δανεισμούς, έτσι είναι επίσης άδικο να δανείζεται ο φτωχός λεφτά για να τα σπαταλήσει σε ανούσια πράγματα αρνούμενος μετά να τα ξεπληρώσει.