Έκθεση Δοξιάδη: Οι θυσίες της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Επιμέλεια: Γ. Ξένος & Ν. Δημητριάδης από το Άρδην τ. 99
Η έκθεση Δοξιάδη παρουσιάζει τις καταστροφές που προκάλεσε η τριπλή κατοχή (Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι) την περίοδο 1941-1944. Συγκεκριμένα παρουσιάζεται ο οικονομικός πόλεμος, δηλαδή η ελάττωση της παραγωγής την περίοδο της Κατοχής. Ακολούθως παρουσιάζονται οι καταστροφές των τεχνικών έργων, οι καταστροφές πόλεων και χωριών από τους κατακτητές, τα δεινά που προκάλεσε ο πόλεμος στις ζωές των κατοίκων (φτώχεια, θάνατοι από πείνα κ.ά.).
Η έκθεση έχει μεγάλη αξία γιατί, πέρα από το πλήθος των στοιχείων που παραθέτει, αυτά συγκεντρώθηκαν στη διάρκεια της Κατοχής από το Γραφείο Χωροταξικών και Πολεοδομικών Μελετών και Ερευνών του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, αλλά και από άλλες δημόσιες υπηρεσίες και ιδιώτες. Η έκθεση άρχισε να συντάσσεται τον Μάιο του 1941, υπό την εποπτεία του υφυπουργείου Ανοικοδομήσεως, και παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο του 1944. Τον Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο του 1945 παρουσιάστηκε σε Παρίσι, Λονδίνο και στη διάσκεψη του ΟΗΕ. Το κείμενο γράφτηκε από τον αρχιτέκτονα Κ. Δοξιάδη, ο οποίος διηύθυνε την όλη εργασία με τη βοήθεια αρχιτεκτόνων και σχεδιαστών του υφυπουργείου.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα στοιχεία που αναφέρονται προέρχονται από τις πλέον αξιόπιστες πηγές που διέθετε τότε η ελληνική πολιτεία, αναφέρουμε ενδεικτικά, υπ. Γεωργίας, υπ. Μεταφορών, υπ. Δημοσίων Έργων, υπ. Εμπορικής Ναυτιλίας, Τράπεζα της Ελλάδας, Αστυνομία Πόλεων κ.ά.
Λόγω μεγέθους (121 σελίδες), είναι αδύνατον να αναδημοσιεύσουμε όλη την έκθεση, αλλά στις επόμενες σελίδες θα κάνουμε μια προσπάθεια να παρουσιάσουμε περιληπτικά τα σημαντικότερα στοιχεία της και ενδεικτικά κάποιους από τους πίνακες και τις φωτογραφίες που περιέχει.
Ο οικονομικός πόλεμος
1. Ελάττωση καλλιέργειας και μέσης ετήσιας γεωργικής παραγωγής κατά την εποχή 1941-44.
α) Δημητριακά, το 1938 καλλιεργούνταν 1.599.000 εκτάρια, το 1944 1.163.000, μείωση 28%. Ετήσια παραγωγή 1938: 1.668.550 τόνοι ετησίως 1941-44, 1.014.463, ελάττωση 40%.
β) Όσπρια, 1938: 124.000, το 1944: 87.000, μείωση 30%. Ετήσια παραγωγή 1938 386.430 τόνοι, το διάστημα 1941-44, 247.390, ελάττωση 36%.
γ) Καπνός, 1938: 83.000 εκτάρια, το 1944, 15.300 εκτάρια, μείωση 82%. Ετήσια παραγωγή 1938: 48.000 τόνοι, το 1941-44: 5.400, ελάττωση 89%.
δ) Βαμβάκι, παραγωγή το 1938: 68.600, το 1941 21.000 εκτάρια, μείωση 70%. Ετήσια παραγωγή το 1938: 45.300 τόνοι, το 1941-44: 11.300 τ., ελάττωση 75%.
ε) Διάφορα, παραγωγή το 1938: 148.600 εκτάρια, το 1944, 106.500, μείωση 29%. Ετήσια παραγωγή το 1938: 582.658 τόνοι, το 1941-44, 345.288 τ.
2. Ετήσια γεωργική παραγωγή κατά την Κατοχή 1941-44
α) Ελιές, παραγωγή 1938: 26.163 τόνοι, ετήσια παραγωγή 1944: 21.137 τ., ελάττωση 16%.
β) Λάδι, παραγωγή 1938: 102.805 τ., 1944 87.000, μείωση 16%.
γ) Σταφύλια, 1938: 97.784 τ., 1944: 33.000, μείωση 66%.
δ) Σταφίδα, 1938: 187.372 τ., 1944: 63.000, μείωση 66%.
ε) Φρούτα και ξηροί καρποί, 1938: 316.255 τ., 1944: 253.617, ελάττωση 20%.
στ) Μούστος, 1938: 463.557 τ., 1944: 231.778 τ., ελάττωση 50%.
3. Ελάττωση των εισαγωγών και εξαγωγών κατά το 1941-1943. Οι εισαγωγές-εξαγωγές σε τρόφιμα, πρώτες ύλες και βιομηχανικά προϊόντα μηδενίστηκαν.
Η συνέχεια του άρθρου και ολόληρη η έκθεση βρίσκονται εδώ: http://ardin-rixi.gr/archives/196223
