«… αν, ακριβώς, η ψυχή απλώνεται σε ολόκληρο το σώμα που αισθάνεται, είναι αναγκαίο, αν η ψυχή είναι ένα σώμα, στον ίδιο τόπο να υπάρχουν δύο σώματα. Κι όσοι υποστηρίζουν ότι η ψυχή είναι αριθμός, πρέπει να πιστεύουν ότι σε ένα σημείο υπάρχουν πολλά σημεία ή ότι κάθε σώμα έχει ψυχή, αν ο αριθμός που είναι η ψυχή, και έρχεται στο σώμα, δεν είναι διαφορετικός, και άλλος από εκείνον των σημείων που υπάρχουν μέσα στο σώμα»

Η εκδοχή της ψυχής ως ένα είδος αρμονίας ανάμεσα στις αντιθέσεις του σώματος δε φαίνεται να πείθει τον Αριστοτέλη: «Κι όμως, η αρμονία είναι μια ορισμένη αναλογία ή σύνθεση των πραγμάτων που αναμίχθηκαν, και η ψυχή δεν μπορεί να είναι τίποτε από τα δύο» (407b 35-37). Για να αιτιολογήσει αμέσως: «… ταιριάζει περισσότερο να μιλούμε για αρμονία σε σχέση με την υγεία, και γενικά τις σωματικές αρετές, παρά σε σχέση με την ψυχή. Κι αυτό γίνεται ολοφάνερο, αν κάποιος προσπαθήσει να αποδώσει τα πάθη και τα έργα της ψυχής σε ένα είδος αρμονίας· γιατί είναι δύσκολο να τα συναρμόσει»

«Πρώτα πρώτα, όμως, δεν είναι σωστό να λέει ότι η ψυχή είναι μέγεθος· γιατί είναι φανερό πως, την ψυχή του σύμπαντος, τη θέλει να είναι όπως, για παράδειγμα, αυτό που ονομάζουν νου· […] Ο νους, όμως, είναι ένας και συνεχής, όπως ακριβώς η νόηση· και η νόηση και τα νοήματα· και τα τελευταία, με το να διαδέχονται το ένα το άλλο, αποτελούν ενότητα, όπως ο αριθμός, αλλά όχι όπως το μέγεθος»

«Ο Αναξαγόρας, τώρα, φαίνεται πως θεωρεί την ψυχή και το νου διαφορετικά πράγματα […] αλλά αντιμετωπίζει και τα δύο ως μία φύση· με τη διαφορά, βέβαια, ότι θέτει κυρίως το νου ως αρχή όλων των πραγμάτων· ισχυρίζεται, λοιπόν, ότι μόνος αυτός, από τα όντα, είναι απλός, αμιγής και καθαρός. Αποδίδει όμως και τα δύο, την ικανότητα να γνωρίζει και να δίνει κίνηση, στην ίδια αρχή, λέγοντας ότι ο νους έχει δώσει κίνηση στο σύμπαν»

Η εκδοχή που θέλει το σώμα και την ψυχή να αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο, καθώς μόνο έτσι νοηματοδοτείται η ύπαρξη (από μόνο του δεν υφίσταται ούτε το ένα ούτε το άλλο), δεν μπορεί παρά να προχωρήσει και στο επόμενο συλλογιστικό βήμα: «… αν έτσι έχει το πράγμα, είναι φανερό πως τα πάθη είναι μορφές που πραγματώνονται μέσα στην ύλη»

«Αν, λοιπόν, κάποια από τις λειτουργίες ή τα πάθη της ψυχής τής ανήκει, η ψυχή θα μπορούσε να υπάρχει ξέχωρα από το σώμα· αν, όμως, τίποτα δεν τής ανήκει, δεν μπορεί να υπάρχει χωριστά…» (403a 11-13). Κατά συνέπεια: «Φαίνεται έτσι πως, και τα πάθη της ψυχής, όλα συνδέονται με κάποιο σώμα· το θάρρος, η πραότητα, ο φόβος, ο οίκτος, η τόλμη, επίσης η χαρά και η αγάπη και το μίσος· γιατί όταν εμφανίζονται αυτά, πάσχει και το σώμα με κάποιον τρόπο»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 19η Διδακτική περίοδος 2021-2022 Μάθημα 23ο. Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022 και ώρα 7 μ.μ. στο ΔΗ. ΠΕ. ΘΕ. ΣΕΡΡΩΝ Μόνο τηλεοπτικά και διαδικτυακά ΘΕΜΑ: Ο Αριστοτέλης, τα Πολιτικά και οι Σύγχρονες Δημοκρατίες. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Θανάσης Μπαντές, […]

«Γνώρισμα του φίλου που αγαπά είναι να αποτρέπει τη μετοχή του φίλου του στα δεινά που ο ίδιος βιώνει. Ο αγαπημένος φίλος, όμως, χαρακτηρίζεται από τη θέληση να μετάσχει κι αυτός σ’ αυτά. Και οι δύο στάσεις είναι δικαιολογημένες»

«Αλλά η αυτοσυναίσθηση και η αυτογνωσία είναι το πιο ποθητό για τον καθένα. Γι’ αυτό και η επιθυμία της ζωής είναι έμφυτη στους πάντες: διότι είναι δεδομένο πως η ζωή είναι μια μορφή γνώσης»

«Διότι όταν δεν μας λείπει τίποτε, τότε αποζητάμε –όλοι μας– τους ανθρώπους που θα μοιραστούμε μαζί τους τις απολαύσεις μας· να τους ευεργετήσουμε μάλλον θέλουμε, παρά να ευεργετηθούμε. Και η κρίση μας είναι πιο καθαρή μες την αυτάρκεια παρά μες στην ανάγκη· αυτάρκεις όντες, ζητούμε και τους φίλους που αξίζει να ζήσουν μαζί μας»