Μεταξύ 1701, και 1744, έλαβαν χώρα έξι σημαντικά επιδημικά κύματα πανώλης: 1705, 1708-9[33], 1712-14, 1716-19, 1728-30[34], 1740-44. Το χαγιάτι του ναού των προφητών Ηλία και Ελισσαίου μετατράπηκε σε παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους σίγουρα κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από ένα από αυτά τα κύματα, με πιθανότερο βέβαια το τελευταίο. Όταν δηλαδή έλαβε χώρα γενική ανακαίνιση του ναού.

Ιστορία της Βλαχίας, Εν Βιέννη, 1806. Μιχαήλ Καντακουζηνός.

Ο Βασίλειος Α’ κατήγετο από Θράκης, εκλήθη δε Μακεδών, διότι εγεννήθη εκ του τμήματος εκείνου της Θράκης, όπερ υπήγετο εις το Θέμα (ήτοι την διοικητικήν περιφέρειαν) το καλούμενον Μακεδονικόν.

Απαράδεκτο είναι, μ’ ένα λόγο, το «σφάξε με, αγά μου, ν’ αγιάσω» προς όλες τις κατευθύνσεις. Πολύ περισσότερο, όταν έχουν προηγηθεί αμέτρητες σφαγές απ’ τους αγάδες και όταν είναι βέβαιο πως όχι μόνο δεν θ’ «αγιάσουμε», αλλά δεν θα έχουμε θέση ούτε στα κατώγια του Παραδείσου των «νέων τάξεων».

Η βαθμιαία εδραίωση της βυζαντινής κυριαρχίας σε ορισμένες περιοχές της βαλκανικής χερσονήσου εκφράζεται καθαρά με την επέκταση του συστήματος των θεμάτων και την ίδρυση νέων.

Η ελληνική ήταν η επίσημη γλώσσα του κράτους και της νεοεισελθούσης χριστιανικής θρησκείας. Διότι ούτε οι Βούλγαροι, ούτε οι Σλάβοι είχαν δικό τους αλφάβητο. Οι Βούλγαροι έφεραν βέβαια από την Ασία μια ρουνική γραφή, αλλά ή χρήση της ήταν περιορισμένη και μυστικιστική και δεν μπόρεσε ποτέ να καλύψει τις ανάγκες του κράτους και των κατοίκων. Ο εκχριστιανισμός ήταν για τους Βούλγαρους όχι μόνο θρησκευτική και πνευματική ανάγκη, αλλά και πολιτική επιλογή…

Μ’ άλλα λόγια, είναι ευκολότερο σ’ ένα λαό να δια­τηρήσει τη συλλογική ιστορική μνήμη και την ιδιαιτερό­τητα των ηθών του όταν η θρησκεία του απαγορεύει το συγχρωτισμό με αλλόθρησκους, πράγμα βέβαια κατα­στροφικό για την ανάπτυξη ενός ενιαίου πολιτισμού.

Πιο λιανά: οι σύμμαχοι αξίζουν για σένα τόσο, όσο αξίζεις εσύ γι’ αυτούς. Καμμιά συμμαχία και καμμιά προστασία δεν κατασφαλίζει όποιον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης. Τα «δίκαια» της Ελλάδας δεν εντυπωσιάζουν κανέναν, όσο πίσω τους βρίσκεται ένας παρίας με διαρκώς απλωμένο το χέρι, κάποιος που ζει από δάνεια, επιδοτήσεις και «προγράμματα στήριξης».