Ετικέτα: Αρχαία Ελλάδα

Ο Δημόκριτος και η υλιστική αντίληψη των φαινομένων

Ο Αριστοτέλης, ο Δημόκριτος και η υλιστική αντίληψη των φαινομένων

Η εκδοχή που θέλει το σώμα και την ψυχή να αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο, καθώς μόνο έτσι νοηματοδοτείται η ύπαρξη (από μόνο του δεν υφίσταται ούτε το ένα ούτε το άλλο), δεν μπορεί παρά να προχωρήσει και στο επόμενο συλλογιστικό βήμα: «… αν έτσι έχει το πράγμα, είναι φανερό πως τα πάθη είναι μορφές που πραγματώνονται μέσα στην ύλη»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης (384 π.Χ. - 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας που γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής. Άγαλμα στη φερώνυμη πλατεία της Θεσσαλονίκης.

Ο Αριστοτέλης και το αδιάσπαστο της ψυχής με το σώμα

«Αν, λοιπόν, κάποια από τις λειτουργίες ή τα πάθη της ψυχής τής ανήκει, η ψυχή θα μπορούσε να υπάρχει ξέχωρα από το σώμα· αν, όμως, τίποτα δεν τής ανήκει, δεν μπορεί να υπάρχει χωριστά…» (403a 11-13). Κατά συνέπεια: «Φαίνεται έτσι πως, και τα πάθη της ψυχής, όλα συνδέονται με κάποιο σώμα· το θάρρος, η πραότητα, ο φόβος, ο οίκτος, η τόλμη, επίσης η χαρά και η αγάπη και το μίσος· γιατί όταν εμφανίζονται αυτά, πάσχει και το σώμα με κάποιον τρόπο»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης (384 π.Χ. - 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας που γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής. Άγαλμα στη φερώνυμη πλατεία της Θεσσαλονίκης.

Αριστοτέλης: Η γέννηση της «πόλης»

Επειδή, όπως βλέπομεν, πάσα πόλις είναι είδος τις κοινωνίας και επειδή πάσα κοινωνία έχει συσταθή προς επίτευξιν αγαθού τινος (και τούτο διότι χάριν εκείνου το οποίον θεωρούν αγαθόν πράττουν οι πάντες τα πάντα), είναι φανερόν ότι πάσαι μεν αι κοινωνίαι αποβλέπουν εις αγαθόν τι, κατ’ εξοχήν όμως (5) εις το σπουδαιότερον πάντων των αγαθών η σπουδαιοτέρα πασών των κοινωνιών και πάσας τας άλλας ως μέρη αυτής περιέχουσα· αύτη δε είναι η καλουμένη πόλις ή πολιτειακώς ωργανωμένη κοινωνία.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αντιγόνη Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο στο Αρχαίο θέατρο Δωδώνης 31/7

«Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;» Η ελληνικότητα

Η απάντηση στο γιατί ο κόσμος δυτικοποιείται ανάγεται στο μακρινό παρελθόν, στη σοφία των Ελλήνων —ικανή αιτία για να μην εγκαταλείψουμε τη μελέτη της κληρονομιάς μας. Οι δικές μας απόλυτες αρχές και αξίες μπορούν να ανακαλυφθούν ξανά σχεδόν σε κάθε κομμάτι της ελληνικής γραμματείας που διαβάζουμε —φιλοσοφία, ιστορία, ρητορική, δράμα ή ποίηση.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αλκίνοος και Αρήτη οργανώνουν γιορτή φιλοξενίας στον ναυαγό Οδυσσέα. Ο βασιλιάς της Ιθάκης σκεπάζει τα δάκρυα που του προκαλεί το συγκινητικό τραγούδι του Δημόδοκου (δεξιά με τη λύρα). Francesco Hayez, 1814 -15. Μουσείο Νάπολης. Ιταλία.

«Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;» Η ιδέα της ελληνικής ενότητας

Κάτι πρέπει να συνέδεε τόσο ανόμοιες κοινωνίες μέσα από βουνά, χιόνια και αιώνες του παρελθόντος. Κάτι εξηγεί το γιατί ένας Αμερικανός ή ένας Γερμανός που πιάνουν τώρα στα χέρια τους τη Μήδεια ή την ιστορία του Θουκυδίδη αναγνωρίζουν αμέσως κάτι σύγχρονο, αν όχι κάτι που να απηχεί τη δική τους πολιτιστική εμπειρία, με ένα τρόπο που δεν ισχύει για τις θυσίες των Αζτέκων, την κινέζικη ποίηση, το Κοράνι ή τα ιερογλυφικά. Αυτό το κάτι —όχι φυλή αλλά πολιτισμός— είναι μια πολύ ασυνήθιστη παράδοση που αρχίζει με τους Έλληνες και παραμένει μαζί μας ακόμη και σήμερα.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Μηδικοί πόλεμοι. Άρειος Πάγος. Θεμιστοκλής και Αριστείδης

Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Μηδικοί πόλεμοι. Άρειος Πάγος. Θεμιστοκλής και Αριστείδης

Μετά δε τους Μηδικούς πολέμους απέκτησεν εκ νέου δύναμιν η βουλή του Αρείου Πάγου και εκυβέρνα την πόλιν, μη λαβούσα την εξουσίαν με καμμίαν επίσημον απόφασιν, αλλά διότι (η βουλή αυτή) εστάθη αιτία της περί την Σαλαμίνα ναυμαχίαν. Διότι ενώ οι στρατηγοί ηυρέθησαν εις απορίαν διά τα πράγματα κ’ έβγαλαν κήρυγμα να φροντίση καθένας διά την σωτηρίαν του, η βουλή του Αρείου Πάγου επρομήθευσε και εμοίρασεν εις έκαστον — — οκτώ δραχμάς και επεβίβασεν αυτούς εις τα πλοία· δι’ αυτήν λοιπόν την αιτίαν υπετάσσοντο εις την εξουσίαν της και εκυβερνώντο οι Αθηναίοι καλώς επίσης και κατά την εποχήν αυτήν.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Η ανάπτυξη της δημοκρατίας. Ο εξοστρακισμός

Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Η ανάπτυξη της δημοκρατίας. Ο εξοστρακισμός

Κατά δε το δωδέκατον μετά ταύτα έτος νικήσαντες εις την εν Μαραθώνι μάχην επί της αρχοντίας του Φαινίππου, μετά πάροδον δύο ετών από της νίκης, ότε ο λαός ανέλαβε το θάρρος του, τότε διά πρώτην φοράν εφήρμοσαν τον νόμον τον περί εξοστρακισμού, ο οποίος είχε τεθή από υποψίαν προς τους έχοντας δύναμιν, υποψίαν προκύψασαν εκ του ότι ο Πεισίστρατος, ηγέτης πολιτικής μερίδος ων και στρατηγός, έγινε τύραννος.

Διαβάστε περισσότερα ›
Νικηθείς δε εις τα πολιτικά σωματεία (ήτοι έχων με το μέρος του ολιγώτερα πολιτικά σωματεία) ο Κλεισθένης προσεταιρίσθη τον λαόν, υποσχόμενος ν' αποδώση εις τούτον την διοίκησιν της πολιτείας. Ο Κλεισθένης στην αρχαία Αθήνα. Απεικόνιση εποχής.

Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Ο Κλεισθένης. Η Βουλή των πεντακοσίων, οι δέκα φυλές και οι δήμοι.

Διά τους λόγους μεν λοιπόν τούτους ο λαός είχεν εμπιστοσύνην εις τον Κλεισθένην. Τότε δε προϊστάμενος του λαού αυτός, το τέταρτον έτος μετά την εκδίωξιν των τυράννων, επί άρχοντος Ισαγόρου, πρώτον μεν διήρεσεν όλους εις δέκα φυλάς, αντί των τεσσάρων, θέλων να αναμίξη ούτως αυτούς (τους Αθηναίους) προς τον σκοπόν ν’ αποκτήσουν τοιουτοτρόπως περισσότεροι πολιτικά δικαιώματα, εξ ου και προέκυψεν η φράσις «δεν πρέπει να γίνεται διάκρισις φυλών», αναφερομένη εναντίον εκείνων οι οποίοι θέλουν να εξετάζουν τα γένη.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Οι γιοι του Πεισίστρατου. Αρμόδιος και Αριστογείτων.

Αριστοτέλης: «Αθηναίων Πολιτεία». Οι γιοι του Πεισίστρατου. Αρμόδιος και Αριστογείτων.

Ο Πεισίστρατος μεν λοιπόν έμεινε μέχρι βαθέος γήρατος εις την εξουσίαν και απέθανεν ασθενήσας επί Φιλονέου άρχοντος, από της εποχής μεν που πρώτην φοράν έγινε τύραννος ζήσας τριάκοντα τρία έτη, είκοσι δε παρά εν έτη διαμείνας εις την εξουσίαν. Διότι κατά τα άλλα έτη ήτον εξόριστος. Διά τούτο και προδήλως λέγουν φλυαρίας οι ισχυριζόμενοι ότι ο Πεισίστρατος ήτον ερωμένος του Σόλωνος και ότι αυτός είχε την στρατηγίαν εις τον εναντίον των Μεγαρέων πόλεμον.

Διαβάστε περισσότερα ›
Μποκατσιάμπης Βικέντιος (1856-1932).

Ο Αριστοτέλης και ο τελικός ορισμός της καλοσύνης

«Η ηδονή συναντάται πάντα στην πράξη, και αυτό σημαίνει ότι ο αληθινά ευτυχισμένος θα έχει στην ίδια του τη ζωή τη μέγιστη ηδονή. Δεν είναι, συνεπώς, παράλογο που οι άνθρωποι συνδέουν την ευτυχία με την ηδονή»

Διαβάστε περισσότερα ›