Ετικέτα: Αριστοτέλης

Γκυστάβ Κουρμπέ (Gustave Courbet). «Οι κοσκινίστρες του σιταριού.» Νάντη, Μουσείο Καλών Τεχνών, 1854.

Ο Αριστοτέλης και ο ορισμός της ψυχής

Κι όπως το χέρι δεν υφίσταται στερούμενο της τελεολογικής του αποστολής όταν αποκόπτεται από το σώμα, έτσι και η ζωή δεν υφίσταται όταν το σώμα χάσει την ψυχή, αφού χωρίς ψυχή παύει κάθε ελπίδα εντελέχειας: «Και αυτό που έχει τη δυνατότητα να ζήσει δεν είναι το σώμα που έχει χάσει την ψυχή, αλλά εκείνο που την έχει. Το σπέρμα, έτσι, και ο καρπός, έχουν τη δυνατότητα να γίνουν ένα τέτοιο σώμα»

Διαβάστε περισσότερα ›
Η Αταλάντη τρέχει μακριά από τον Έρωτα. Λήκυθος της Αταλάντης, που αποδίδεται στον Δουρή (Αττική, περίπου 500-490 π.Χ.), Μουσείο Τέχνης του Cleveland

Ο Αριστοτέλης και η ψυχή κατά τον Εμπεδοκλή, τους Ορφικούς και τον Θαλή

«… πίστεψαν, φαίνεται, πως μέσα στα στοιχεία υπάρχει ψυχή, επειδή το όλο είναι ομοειδές με τα μέρη του. Ώστε είναι αναγκασμένοι να πουν, ότι και η ψυχή είναι ομοειδής με τα μέρη της, αν, πράγματι, τα ζώα γίνονται έμψυχα με το να παίρνουν μέσα τους ένα μέρος από το στοιχείο που τα περιβάλλει»

Διαβάστε περισσότερα ›
Αναθηματικό ανάγλυφο αφιερωμένο στο θεό Διόνυσο από ομάδα ηθοποιών μετά από κάποια παράσταση. Γύρω στο 400 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. A votive relief dedicated to Dionysus by a group of actors after a show. Around 400 BC National Archaeological Museum.

Ο Αριστοτέλης, η εκδοχή της ψυχής ως αριθμός και η θεωρία των στοιχείων

«… αν, ακριβώς, η ψυχή απλώνεται σε ολόκληρο το σώμα που αισθάνεται, είναι αναγκαίο, αν η ψυχή είναι ένα σώμα, στον ίδιο τόπο να υπάρχουν δύο σώματα. Κι όσοι υποστηρίζουν ότι η ψυχή είναι αριθμός, πρέπει να πιστεύουν ότι σε ένα σημείο υπάρχουν πολλά σημεία ή ότι κάθε σώμα έχει ψυχή, αν ο αριθμός που είναι η ψυχή, και έρχεται στο σώμα, δεν είναι διαφορετικός, και άλλος από εκείνον των σημείων που υπάρχουν μέσα στο σώμα»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης, η ψυχή ως αρμονία και η τελική απόρριψη της κίνησης της ψυχής

Ο Αριστοτέλης, η ψυχή ως αρμονία και η τελική απόρριψη της κίνησης της ψυχής

Η εκδοχή της ψυχής ως ένα είδος αρμονίας ανάμεσα στις αντιθέσεις του σώματος δε φαίνεται να πείθει τον Αριστοτέλη: «Κι όμως, η αρμονία είναι μια ορισμένη αναλογία ή σύνθεση των πραγμάτων που αναμίχθηκαν, και η ψυχή δεν μπορεί να είναι τίποτε από τα δύο» (407b 35-37). Για να αιτιολογήσει αμέσως: «… ταιριάζει περισσότερο να μιλούμε για αρμονία σε σχέση με την υγεία, και γενικά τις σωματικές αρετές, παρά σε σχέση με την ψυχή. Κι αυτό γίνεται ολοφάνερο, αν κάποιος προσπαθήσει να αποδώσει τα πάθη και τα έργα της ψυχής σε ένα είδος αρμονίας· γιατί είναι δύσκολο να τα συναρμόσει»

Διαβάστε περισσότερα ›
Πλάτωνας (αριστερά) και ο Αριστοτέλης (δεξιά), λεπτομέρεια από τη Σχολή των Αθηνών, Ραφαήλ.

Ο Αριστοτέλης, ο Πλάτωνας και ο τρόπος που κινείται η ψυχή

«Πρώτα πρώτα, όμως, δεν είναι σωστό να λέει ότι η ψυχή είναι μέγεθος· γιατί είναι φανερό πως, την ψυχή του σύμπαντος, τη θέλει να είναι όπως, για παράδειγμα, αυτό που ονομάζουν νου· […] Ο νους, όμως, είναι ένας και συνεχής, όπως ακριβώς η νόηση· και η νόηση και τα νοήματα· και τα τελευταία, με το να διαδέχονται το ένα το άλλο, αποτελούν ενότητα, όπως ο αριθμός, αλλά όχι όπως το μέγεθος»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης, οι προγενέστερες περί ψυχής φιλοσοφικές προσεγγίσεις  και οι προβληματισμοί για το ζήτημα της κίνησης

Ο Αριστοτέλης, οι προγενέστερες περί ψυχής φιλοσοφικές προσεγγίσεις  και οι προβληματισμοί για το ζήτημα της κίνησης

«Ο Αναξαγόρας, τώρα, φαίνεται πως θεωρεί την ψυχή και το νου διαφορετικά πράγματα […] αλλά αντιμετωπίζει και τα δύο ως μία φύση· με τη διαφορά, βέβαια, ότι θέτει κυρίως το νου ως αρχή όλων των πραγμάτων· ισχυρίζεται, λοιπόν, ότι μόνος αυτός, από τα όντα, είναι απλός, αμιγής και καθαρός. Αποδίδει όμως και τα δύο, την ικανότητα να γνωρίζει και να δίνει κίνηση, στην ίδια αρχή, λέγοντας ότι ο νους έχει δώσει κίνηση στο σύμπαν»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Δημόκριτος και η υλιστική αντίληψη των φαινομένων

Ο Αριστοτέλης, ο Δημόκριτος και η υλιστική αντίληψη των φαινομένων

Η εκδοχή που θέλει το σώμα και την ψυχή να αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο, καθώς μόνο έτσι νοηματοδοτείται η ύπαρξη (από μόνο του δεν υφίσταται ούτε το ένα ούτε το άλλο), δεν μπορεί παρά να προχωρήσει και στο επόμενο συλλογιστικό βήμα: «… αν έτσι έχει το πράγμα, είναι φανερό πως τα πάθη είναι μορφές που πραγματώνονται μέσα στην ύλη»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης (384 π.Χ. - 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας που γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής. Άγαλμα στη φερώνυμη πλατεία της Θεσσαλονίκης.

Ο Αριστοτέλης και το αδιάσπαστο της ψυχής με το σώμα

«Αν, λοιπόν, κάποια από τις λειτουργίες ή τα πάθη της ψυχής τής ανήκει, η ψυχή θα μπορούσε να υπάρχει ξέχωρα από το σώμα· αν, όμως, τίποτα δεν τής ανήκει, δεν μπορεί να υπάρχει χωριστά…» (403a 11-13). Κατά συνέπεια: «Φαίνεται έτσι πως, και τα πάθη της ψυχής, όλα συνδέονται με κάποιο σώμα· το θάρρος, η πραότητα, ο φόβος, ο οίκτος, η τόλμη, επίσης η χαρά και η αγάπη και το μίσος· γιατί όταν εμφανίζονται αυτά, πάσχει και το σώμα με κάποιον τρόπο»

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης (384 π.Χ. - 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας που γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής. Άγαλμα στη φερώνυμη πλατεία της Θεσσαλονίκης.

Αριστοτέλης: Η γέννηση της «πόλης»

Επειδή, όπως βλέπομεν, πάσα πόλις είναι είδος τις κοινωνίας και επειδή πάσα κοινωνία έχει συσταθή προς επίτευξιν αγαθού τινος (και τούτο διότι χάριν εκείνου το οποίον θεωρούν αγαθόν πράττουν οι πάντες τα πάντα), είναι φανερόν ότι πάσαι μεν αι κοινωνίαι αποβλέπουν εις αγαθόν τι, κατ’ εξοχήν όμως (5) εις το σπουδαιότερον πάντων των αγαθών η σπουδαιοτέρα πασών των κοινωνιών και πάσας τας άλλας ως μέρη αυτής περιέχουσα· αύτη δε είναι η καλουμένη πόλις ή πολιτειακώς ωργανωμένη κοινωνία.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αντιγόνη Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο στο Αρχαίο θέατρο Δωδώνης 31/7

«Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;» Η ελληνικότητα

Η απάντηση στο γιατί ο κόσμος δυτικοποιείται ανάγεται στο μακρινό παρελθόν, στη σοφία των Ελλήνων —ικανή αιτία για να μην εγκαταλείψουμε τη μελέτη της κληρονομιάς μας. Οι δικές μας απόλυτες αρχές και αξίες μπορούν να ανακαλυφθούν ξανά σχεδόν σε κάθε κομμάτι της ελληνικής γραμματείας που διαβάζουμε —φιλοσοφία, ιστορία, ρητορική, δράμα ή ποίηση.

Διαβάστε περισσότερα ›