Μήνας: Μάρτιος 2025

Εδώ, σημασία έχουν μόνο οι αριθμοί...

Η γλώσσα με… μαθηματική ακρίβεια!

Τα μαθηματικά, η γλώσσα των αριθμών και των σχημάτων, δεν είναι μόνο μια αφηρημένη επιστήμη που εξετάζει τις σχέσεις μεταξύ των ποσοτήτων. Είναι, επίσης, μια βαθιά ανθρώπινη δημιουργία. Είναι μια προσπάθεια να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και τη θέση μας μέσα σε αυτόν. Δεν είναι τυχαίο που τόσο πολύ βαθιά και διαχρονικά συνδέθηκαν με τη φιλοσοφία.

Η γλώσσα μας, ως καθρέφτης της σκέψης μας, φέρει τα σημάδια αυτής της προσπάθειας. Μαθηματικές έννοιες και διαδικασίες έχουν εισχωρήσει στην καθημερινή μας επικοινωνία, εμπλουτίζοντάς την με νέες σημασίες και μεταφορές.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Κωνσταντίνος Κανάρης (Ψαρά, 1793 – Αθήνα, 2 Σεπτεμβρίου 1877) ήταν Έλληνας επαναστάτης.

Φώτης Κόντογλου: Οι θαλασσινοί μας. Πώς κάηκε η Οθωμανική αρμάδα από τους μπουρλοτιέρηδες στο μπουγάζι της Σάμου

Το τούρκικο καράβι είδε τότε πως το πυρπολικό του έκοβε το δρόμο κι απάνω στην απελπισία τους έβαλαν πλώρη απάνω σ’ έναν γκρεμό. Τότε ο Κανάρης έπεσε κατόπιν τους, ως πριν να προφθάσει η φρεγάδα να πέσει έξω, το πυρπολικό κόλλησε απάνω της και το τούρκικο καράβι απόμεινε ακυβέρνητο επειδή όλοι σχεδόν οι Τούρκοι πέσανε στη θάλασσα για να βγούνε έξω. Μονάχα κάτι λίγοι ζεϊμπέκηδες απομείνανε ως την τελευταία ώρα και φωνάζανε στον Κανάρη «Γκελ μπρε», αλλά χωρίς κουράγιο. Σαν είδανε πως το μπουρλότο κόλλησε στη φρεγάδα κατεβήκανε κάτω να σβήσουνε τη φωτιά αλλά δεν προφθάσανε να ανεβούν, γιατί είχανε αρπάξει κιόλας τα ξάρτια, η μπούμα και τα άλμπουρα.

Διαβάστε περισσότερα ›
Θεόδωρος Βρυζάκης. Η έξοδος του Μεσολογγίου (λεπτομέρεια)

Η Έξοδος του Μεσολογγίου (1826) και οι συνέπειες

Στις 15 Απριλίου 1825, ξεκίνησε η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου. Μπροστά στο Μεσολόγγι στρατοπέδευσαν περίπου 30.000 Οθωμανοί οπλίτες, με αρχηγό τον Ρεσίτ πασά, γνωστό και ως Κιουταχή. Στον αντίποδα, μέσα στην πόλη βρίσκονταν 4000 άνδρες, από τους οποίους πολλοί ήταν σε προχωρημένη ηλικία. Πολλές πληροφορίες για την εποχή μας παρέχει η εφημερίδα «Ελληνικά Χρονικά», την οποία εξέδιδε στην πόλη ο Ελβετός φιλέλληνας Johan Mayer, ήδη από την αυγή του 1824.

Διαβάστε περισσότερα ›
Πίνακας του Ζακ-Λουί Νταβίντ (1787) Ο Θάνατος του Σωκράτη

Η δίκη και ο θάνατος του ‘Σωκράτη’

Ιστορικές πηγές για έναν λαλίστατο, ‘φιλόσοφο’ και μάλιστα ‘θεμελιωτή της φιλοσοφίας’, Σωκράτη, όπως τον παρουσιάζει ο Πλάτωνας δεν υπάρχουν, αλλά ούτε και για τον πραγματικό Σωκράτη υπάρχουν, πέρα από το γεγονός πως, ο Σωκράτης του μαρμαροτεχνίτη Σωφρονίσκου και της μαμής Φαιναρέτης, (490-399 π.χ.), μαρμαροτεχνίτης και ο ίδιος, έζησε τη ζωή του ως ένας κοινός, χωρίς πλούτο και αιρετά πολιτικά αξιώματα, Αθηναίος Πολίτης, με τις όποιες αρετές και τα όποια ελαττώματά του.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Ελβετός τραπεζίτης Jean Eynard- επί το ελληνικότερο «Εϋνάρδος»- κατέχει περίοπτη θέση στο κίνημα του φιλελληνισμού, το οποίο εκδηλώθηκε κατά τον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα των ετών 1821-1828.

Ο φιλέλληνας Εϋνάρδος

Ο Ελβετός τραπεζίτης Jean Eynard- επί το ελληνικότερο «Εϋνάρδος»- κατέχει περίοπτη θέση στο κίνημα του φιλελληνισμού, το οποίο εκδηλώθηκε κατά τον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα των ετών 1821-1828. Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας γεννήθηκε στο λυκόφως του έτους 1776 στην Lyon και, πέθανε τον Φεβρουάριο του 1863 στην Γενεύη, πόλη όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος του βίου του. Πριν την εμπλοκή του στις επαναστατικές ενέργειες των Ελλήνων, βοήθησε σημαντικά ως προς την βελτίωση των οικονομικών στα ιταλικά κρατίδια. Επίσης, εργάστηκε για την ανασυγκρότηση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, μετά την ναπολεόντεια περίοδο.

Διαβάστε περισσότερα ›
Η μακρόσυρτη αποβιομηχάνιση & η μακρόχρονη απουσία βιομηχανικής πολιτικής

Η μακρόσυρτη αποβιομηχάνιση & η μακρόχρονη απουσία βιομηχανικής πολιτικής

Από την ένταξη στην Ε.Ε., η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας μειωνόταν, ως αποτέλεσμα των αρχικών δομικών αδυναμιών, του πρότερου ισχυρού προστατευτισμού και της ανεπαρκούς προενταξιακής προετοιμασίας.  Πέρα από ημιτελείς απόπειρες (δεκαετία του ’80) και γενικόλογες διακηρύξεις, το πρόβλημα ουδέποτε αντιμετωπίστηκε σοβαρά και ενώ ο ρυθμός συνολικά της οικονομικής μεγέθυνσης έφθασε στη δεκαετία του ’90 να είναι ο υψηλότερος στην Ένωση με εξαίρεση την Ιρλανδία, η ανταγωνιστικότητα μειωνόταν: η εξαγωγική επίδοση της βιομηχανίας ήταν μόνο ~30% και η εισαγωγική διείσδυση στον τομέα 50%, με αποτέλεσμα έναν σύνθετο δείκτη ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας 0.58, όταν ήταν 1.45 στην Ιρλανδία, 1.15 στη Γερμανία, 0.82 στην Ισπανία.

Διαβάστε περισσότερα ›
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία εκμεταλλεύεται μια ευρωπαϊκή κρίση για να παρέμβει ως ρυθμιστής. Το έκανε και το 2015 για το μεταναστευτικό ―και αρκετά γρήγορα τότε η καλή διάθεση και το πνεύμα της συνεργασίας έδωσε την θέση του στους εκβιασμούς.

Πυκνώνουν τα σύννεφα για την Ελλάδα

Η Ελλάδα μετεωρίζεται επικίνδυνα. Κάνει διαρκώς ένα βήμα μπρος και δύο βήματα πίσω. Μάλιστα όχι σε σταθερό έδαφος αλλά στο τεντωμένο σκοινί των καταιγιστικών γεωπολιτικών εξελίξεων που πυροδοτήθηκαν με τη νέα χρονιά. Και στην εγχώρια πολιτική ζωή, αντί να προχωρήσουμε γρήγορα στην υπόθεση των Τεμπών με τα αυτονόητα –απόδοση πολιτικών ευθυνών, ολοκλήρωση των διαδικασιών για την απονομή δικαιοσύνης και κάθαρση, αναδιοργάνωση του σιδηροδρόμου– ώστε να αφιερωθούμε απερίσπαστοι στον αγώνα που πρέπει να δώσει η χώρα για διεκδικήσει το μέλλον της στην νέα παγκόσμια κατάσταση που αναδύεται, ασχολούμαστε με το… email του Τριαντόπουλου.

Διαβάστε περισσότερα ›
Τα κατηλίκια ήταν οι περιοχές δικαιοδοσίας του κατή (ιεροδικαστή). Σήμερα η λέξη χρησιμοποιείται με μεταφορική σημασία, για να δηλώσει μια τεράστια περιοχή, ακόμη και όλο τον κόσμο.

Γλωσσικά ενθύμια της Τουρκοκρατίας στην Ήπειρο

Η χένα είναι η γνωστή κόκκινη βαφή (φυτικής προέλευσης). Στο λεξιλόγιο των παλιών κυρίως Ηπειρωτών η χένα λέγεται οκνά (θηλυκό) ή και κνα (ουδέτερο). Υπάρχει μάλιστα η έκφραση «Απόμεινε σαν τη Σούλτω (Σουλτάνα) με την οκνά», δηλαδή έμεινε στα κρύα του λουτρού. Η έκφραση προέρχεται από το τουρκικό Kına gecesi, τη «βραδιά χένας», δηλ. το τελετουργικό βάψιμο χεριών στο σπίτι της νύφης την παραμονή του γάμου (τηρουμένων των αναλογιών, θα λέγαμε ότι ήταν το bachelor party της εποχής!). Η Σούλτω (Σουλτάνα), λοιπόν, έμεινε με τα χέρια βαμμένα, αφού ο γαμπρός δεν εμφανίστηκε. 

Διαβάστε περισσότερα ›