Τι σημαίνει η λατινική φράση, «eo ipso»

Η λατινική δεικτική αντωνυμία ipsa, ipse, ipsum σημαίνει ο ίδιος, ο αυτός·[1] η φράση «eo ipso» σημαίνει «δι’ αυτού τούτου», «μέσω αυτού μόνο», «μέσω μόνο αυτής της ενέργειας ή της ποιότητας». Σ’ ένα κείμενο του Παναγιώτη Κονδύλη, διαβάζουμε: Τα «ανθρώπινα δικαιώματα» ασκούνται πάντοτε υπό την επιφύλαξη των (εθνικών, «ευρωπαϊκών» κτλ.) κυριαρχικών δικαιωμάτων. Το κάθε κυρίαρχο κράτος ή η κάθε κυρίαρχη εξουσία έχει το δικαίωμα να συλλαμβάνει ανθρώπους από άλλες χώρες μόνο και μόνο επειδή αυτοί εισέρχονται ή παρεπιδημούν, δίχως άδεια, στην επικράτειά της, όμως δεν έχει, π.χ., το δικαίωμα να τους ξυλοκοπήσει, γιατί η ίδια διακηρύσσει το ανθρώπινο δικαίωμα της σωματικής ακεραιότητας, λες και η σύλληψη καθ’ εαυτήν δεν αποτελεί eo ipso άρση του δικαιώματος του ατόμου να διαθέτει το σώμα του όπως θέλει! Με αυτή τη συνταγή η Δύση νομίζει ότι «δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν»,[2] όμως το κάνει με αντίτιμο τη λαθραία εισαγωγή των αρχών και της πρακτικής του «κράτους δικαίου» μέσα στον χώρο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[3] Και αλλού: «Όπου ανεβαίνει η ένταση της εχθρότητας, εκεί ανεβαίνει και η ένταση της φιλίας, όπως και αντίστροφα. Τούτο εξηγείται εύκολα. Όποιος καταπολεμά άλλους επιδιώκοντας δημόσιους σκοπούς (π.χ. πολιτικούς σκοπούς, αλλά και πνευματικούς, οι οποίοι αποβλέπουν στην αλλαγή γενικών τρόπων σκέψης και συμπεριφοράς), αυτός αργά ή γρήγορα θα καταλήξει στο φρενοκομείο αν παραμείνει για πάντα μόνος του να φωνάζει -αν δηλ. δεν βρει (πολιτικούς) φίλους, που μπορεί να τους κινητοποιήσει για τους σκοπούς του· μονάχα αν έχει πλήθος φίλων τον λαμβάνει σοβαρά η κοινωνία στο σύνολο της. Η κήρυξη πολέμου εναντίον μιας παράταξης σημαίνει eo ipso τον σχηματισμό μιας άλλης, δηλ. ενός συνδέσμου φίλων.»^[4]

Δ.Τ.

Πηγές και παραπομπές

[1] Ευστράτιος. Δ. Τσακαλώτος. Λεξικόν Λατινοελληνικόν. Εκδ. 4η. Τύποις και αναλώμασι. Π.Δ. Σακελλαρίου. Εν Αθήναις, 1921.

[2] Η φράση ολόκληρη βρίσκεται στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (στ΄24): «Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν· ἤ γάρ τόν ἕνα μισήσει καί τόν ἕτερον ἀγαπήσει, ἤ ἑνός ἀνθέξεται καί τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καί μαμωνᾷ», που σημαίνει «Ουδείς μπορεί να εργάζεται συγχρόνως για δύο αφέντες· διότι ή θα μισήσει τον έναν και θ’ αγαπήσει τον άλλον· ή θα προσκολληθεί στον έναν και θα καταφρονήσει τον άλλον. Δεν μπορείτε να είστε δούλοι και του Θεού και του μαμωνά.»^[2] Η φράση λέγεται και για κάποιον που επιδιώκει δύο σκοπούς αντίθετους μεταξύ τους. Μαμωνάς [μαμωνᾶς]& μαμμωνάς λέγεται ο θεός του χρήματος, η επιδίωξη του πλούτου και υλικών αγαθών.

[3] Παναγιώτης Κονδύλης. Περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εννοιολογική σύγχυση και πολιτική εκμετάλλευση. Το Βήμα (03.05.1998).

[4] Δέκα ερωτήσεις στον Παναγιώτη Κονδύλη (συνέντευξη). Ερωτήσεις: Marin Terpstra. Απαντήσεις: Π. Κονδύλης (1993). Περιοδικό Λεβιάθαν, τεύχος 15 (1994).

Περισσότερες παροιμίες, παροιμιώδεις φράσεις και γνωμικά μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.

Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/