Τι σημαίνουν οι λατινικές φράσεις, «in abstracto» και «in concreto»
Οι φράσεις «in abstracto» και «in concreto» σημαίνουν: «σε γενικό και αφηρημένο επίπεδο», «ονομαστικά», «στην ονομαστική αξία» «θεωρητικώς» (in abstracto), και «επί τη βάσει συγκεκριμένης περίπτωσης», «στην πράξη», εμπράκτως» (in concreto).
Σ’ ένα νομικό κείμενο, με τίτλο «Η ηθική κρίση in concreto», μεταξύ άλλων διαβάζουμε: «Η ηθική κρίση, η κρίση, δηλαδή, περί του σωστού και του λάθους, του καλού και του κακού, λαμβάνει χώρα άλλοτε σε γενικό και αφηρημένο επίπεδο, in abstracto, και άλλοτε επί τη βάσει συγκεκριμένης περίπτωσης, in concreto. Στην δεύτερη περίπτωση, η ίδια πράξη ή γενικότερη πρακτική, αναλόγως των συνθηκών υπό τις οποίες λαμβάνει χώρα, μπορεί να χαρακτηριστεί άλλοτε ως καλή και άλλοτε ως κακή. Ποτέ η ίδια πράξη δεν είναι πάντοτε σωστή ή πάντοτε λάθος. Συνακόλουθα, ο πράττων μια συγκεκριμένη πράξη είναι, αναλόγως των συνθηκών υπό τις οποίες δρα, άλλοτε σωστός και άλλοτε λάθος. Ποτέ μόνο το ένα ή μόνο το άλλο.»[1]
Και λίγο παρακάτω: «Με τον ίδιο τρόπο, ένα κράτος το οποίο δέχεται και ενσωματώνει έναν μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων είναι κατ’ αρχάς, in abstracto, ένα κράτος σωστό, αλληλέγγυο προς αυτούς τους ανθρώπους. Αν, όμως, γνωρίζει αυτό το κράτος ότι είναι το μόνο που δέχεται και ενσωματώνει μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων, την ώρα που τα υπόλοιπα κράτη δεν τους δέχονται, και εξακολουθεί να εφαρμόζει αυτή την πολιτική, συνεχίζει μεν να είναι ένα κράτος αλληλέγγυο, ταυτόχρονα, όμως, η ηθική απαξία της ενδεχόμενης επιλογής της πρακτικής της απαγόρευσης εισόδου των αλλοδαπών έχει εν προκειμένω απωλέσει μεγάλο μέρος της. Αυτό συμβαίνει διότι η αλληλεγγύη προς τους αλλοδαπούς έχει ήδη πληγεί τόσο ανεπανόρθωτα ως αξία, ώστε δεν μπορεί να διαφυλαχθεί από την πρακτική ενός μεμονωμένου κράτους, ενός κράτους που έχει τον ρόλο του «κορόιδου» της διεθνούς κοινότητας, αλλά απαιτείται προς τούτο ο συντονισμός των δράσεων και των υπολοίπων χωρών. Τέλος, εάν γνωρίζει το ανωτέρω κράτος ότι είναι το μόνο που δέχεται και ενσωματώνει μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων, οι οποίοι μάλιστα κατευθύνονται και ενισχύονται από έναν εξουσιομανή και εθνικιστή ξένο ηγέτη με σκοπό να δημιουργήσουν προβλήματα στο κράτος υποδοχής τους, αλλά το κράτος εξακολουθεί να τους δέχεται και να τους ενσωματώνει, τότε πράττει κακώς, αφού καθίσταται έτσι αυτοκαταστροφικό. Πλέον έχουν υπεισέλθει στην ζυγαριά, εκτός από την αλληλεγγύη προς τους αλλοδαπούς, και οι αξίες της εθνικής κυριαρχίας, της κοινωνικής συνοχής και της οικονομικής σταθερότητας του κράτους, οι οποίες είναι επίσης προστατευτέες και υπερτερούν.»
Ο Παναγιώτης Κονδύλης, αναφερόμενος στις δυνατότητες της ευρωπαϊκής ενοποίησης, γράφει:
«Στην πολιτική η ποσότητα δεν μεταβάλλεται αναγκαστικά σε ποιότητα, πολύ συχνά μάλιστα συμβαίνει το αντίθετο: το ποιοτικό στοιχείο διαλύεται μέσα στον χυλό της ποσότητας.
Όποιος όμως σταθμίζει τις δυνατότητες της ευρωπαϊκής ενοποίησης δεν πρέπει να ξεκόψει μόνο από τα ποσοτικά κριτήρια. Εξίσου οφείλει να απαλλαγεί από ευθύγραμμες αντιλήψεις για την πορεία της ενοποιητικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει: ότι ευνοεί την ενοποίηση ονομαστικά δεν την ευνοεί έμπρακτα. Ούτε καν η συμφωνία καθ’ εαυτήν δεν εγγυάται περισσότερο από τη διαφωνία ότι πλησιάζουμε εγγύτερα προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Γιατί υπάρχει μια συμφωνία, η οποία αφορά κοινοτοπίες και υποδηλώνει αδράνεια, και μια διαφωνία ή και μια διάσπαση, από την οποία προκύπτουν όσοι μπορούν κατόπιν να λειτουργήσουν ως ατμομηχανές για την παραπέρα εξέλιξη. Το ίδιο ισχύει για τα επί μέρους οργανωτικά και θεσμικά σχέδια. Η νομισματική ένωση αποτελεί λ.χ. ένα εγχείρημα, το οποίο λογικά και in absracto προωθεί την ενοποιητική διαδικασία. Αν όμως η εφαρμογή της γεννήσει σφοδρούς αγώνες ανακατανομής και μείζονες αστάθειες, τότε ό,τι είχε σχεδιασθεί ως δρόμος προς την ενοποίηση θα μεταβληθεί σε αιτία αδιέξοδης διαπάλης. Από την άλλη μεριά, τις οικονομικές δυσχέρειες θα μπορούσε να τις διακινδυνεύσει κανείς αν από τη νομισματική ένωση αναμένει ευμενή πολιτικά αποτελέσματα – όμως στην περίπτωση αυτή ένας συγκεκριμένος φορέας θα όφειλε να μεριμνήσει ώστε τα αναμενόμενα αυτά αποτελέσματα να γίνουν πραγματικότητα. Γι’ αυτό και οι ιδεολογικές προκαταλήψεις δεν συνιστούν τον καλύτερο πρακτικό σύμβουλο, προ παντός όταν δεν έχουμε να κάνουμε με τις συχνά συγκεκαλυμμένες ιδεολογίες των οικονομολόγων, αλλά με τις κραυγαλέες ιδεολογίες όσων αγορεύουν υπέρ ή κατά του εθνικού κράτους.»[2]
Δ.Τ.
[2] Παναγιώτης Κονδύλης. Από τον 20ο στον 21ο αιώνα. Τομές στην πλανητική πολιτική περί το 2000. Εκδ. Θεμέλιο.
Περισσότερες παροιμίες, παροιμιώδεις φράσεις και γνωμικά μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.
Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/
