«Πολλοί μπαρμπέρηδες για του κασίδη το κεφάλι.»
Η λέξη «κασίδα» δηλώνει ένας είδος δερματοπάθειας του τριχωτού της κεφαλής, που προκαλεί τριχόπτωση γενική ή μερική. [μσν. κασίδα ίσως < κασίδ(ιν) «κράνος» μεγεθ. -α < κασίδιον υποκορ. του κάσσις < λατ. cassis «κράνος»] Κασίδης επομένως είναι αυτός που δεν έχει τρίχες στο κεφάλι, ο φαλακρός, ο «γλόμπος», το «κουρούπι»
Η παροιμία του τίτλου καταγράφεται και αλλιώς: «Στου κασίδη το κεφάλι μπερμπεριό ανοίγει.» και «Είναι πολλοί μπαρμπέρηδες για του σπανού τα γένια.»
Το «μαδημένο» κεφάλι του κασιδιάρη μάλλον δεν είναι κατάλληλο για την εκμάθηση της τέχνης του κουρέα· ωστόσο, κι αν ακόμα το κούρεμα δεν πετύχει ή ο πειραματιζόμενος δεν μάθει, μικρό το κακό.
Στο λόγο που εκφώνησε στην Πνύκα ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης διαβάζουμε:
«Ήλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γένουν μπαρμπέρηδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέρισμά τους. Μα τι να κάμομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη.»
Στο διαδίκτυο βρίσκουμε συχνά την εν λόγω παροιμία:
«…το πολιτικό σύστημα θα συνεχίσει να κυβερνά… «στου κασίδη του κεφάλι»!
«Το να μαθαίνεις κουρέας στου κασίδη το κεφάλι έχει κόστος.»
«Φουσκώνουν τα νούμερα για να οδηγηθούμε σε μεγαλύτερο κούρεμα» σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ειδικοί. Δηλαδή και οι επιτηρητές μας πορεύονται «βλέποντας και κάνοντας» και μαθαίνουν μπαρμπέρηδες στου κασίδη το κεφάλι. Το πρόβλημα είναι ότι σ’ αυτό το κεφάλι ετοιμάζονται να μάθουν και κομμωτική…!»
«Υπουργοί… στου κασίδη το κεφάλι.»
Λέμε ακόμα: «Τι της πρέπει της κασίδας, μαργαριταρένιο φέσι.» «Τον τρώει η κασίδα του.» [= για κάποιον που ενεργεί σαν να επιδιώκει να του συμβεί κάτι κακό, «τον τρώει ο κώλος του», «ξύνεται στην γκλίτσα του τσομπάνη.»]
«Πιάσ’ τον κασίδη κ’ έπαρε το μαλλί του.», «Ο κασιδιάρης όλα τα παιχνίδια τα παίζει, το κλωτσοσκούφι δεν το παίζει.», [= όλοι κρύβουμε τις αδυναμίες ή τα ελαττώματά μας.],«Στου κασίδη το κεφάλι θα μάθει να ξυρίζει.», «Έπιασε ο κασίδης μαλλί και πήρε τη σκούφια του στο χέρι.», [= για νεόπλουτους] «Έκαμε κι ο κασίδης μαλλιά και τα ‘βαλε στη τζέπη του.», «Τι τη θέλει την τσατσάρα ο κασιδιάρης;», «Σαν και σένα, βρε κασίδη, χίλιους έχουμε στο ξίδι.»,
Και τέλος το σκωπτικό για τους πτωχαλαζόνες: «Η κασίδα στην κορφή και γαρούφαλο στ’ αυτί.»
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ν.Γ. Πολίτου. Μελέται επί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού. Εν Αθήναις. Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου. 1900.
Δ. Δημητράκου, Μέγα Λεξικόν Της Ελληνικής Γλώσσης, 1933, τόμοι 15.
Η φωτογραφία είναι από εδώ: https://egiannina.wordpress.com/
Δ.Τ.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.
Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/
Περισσότερες παροιμίες, παροιμιώδεις φράσεις και γνωμικά μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.