Γιάννης Σκαρίμπας: Η Γαλλική Επανάσταση και η Επανάσταση του 1821
Το επόμενο απόσπασμα είναι από το βιβλίο του Γιάννη Σκαρίμπα «Το 1821 και η αλήθεια.» Εκδόσεις Κάκτος. Αθήνα 1995.
«Και κείνη την επανάσταση την κάμαν οι «Αβράκωτοι», το πόπολο του Παρισιού κι οι «Σαγκυλότοι» της υπαίθρου, μα την είσπραξαν οι έμποροι, συν οι διανοούμενοι της και οι ντοκτόροι = η «αφρόκρεμα» του πνεύματος = η ανώτερη της κοινωνίας… υποστάθμη. Οι ίδιοι αυτοί έμποροι (συν ποιητές και συγγραφείς τους, συν κάτι πουταναρίες διανοούμενες σαν την Κα Ταλλιέν – μιαν μητρομάνισσαν – σαν την Ρεκαμιέ – μιαν μιξοπάρθενη – σαν την αγαπητουλού Καν Στάελ) την παράδωσαν στον Κορσικανό τυχοδιώκτη τους για να τους νομιμοποιήσει αυτήν την «είσπραξι» και – ποντικοί – να μπουν όλοι μαζί στο Καπιτώλιο, -μούργοι, – στο Πάνθεο της Ιστορίας. Όπως κι έγινε! Μωρέ, Ιστορία να σου πετύχει!…
Η Ελληνική Επανάσταση, αν και συμπτωματικά μετά από τη Γαλλική, της είχε προηγηθεί τουλάχιστο έναν αιώνα. Ο Γαλλικός λαός δεν είχε προεπανάσταση ούτε χορούς Ζαλόγγου, ή Κατσαντώνη, το δε κάψιμο των Πυργοδεσποτών με τους πύργους των, το γδάρσιμο ζωντανών των γαιοκτημόνων, ήσαν μόνον έκρηξες απόγνωσης, μόνο «τηλοιωνοί» δεινών μελλόντων…
Αν η Γαλλική δεν είχε προηγηθεί η Ελληνική Επανάσταση – αυτή θάταν η πρώτη: Η «πρώτη διδάξασα» – να πούμε – η δε Γαλλική ιμιτασιόν της. Το ότι η Ελληνική ήρθε ύστερα, το σχήμα είναι απλώς «πρωθύστερο». Πολύ πριν από τους Γάλλους ο Ελλαδικός λαός είχε δώσει τις στα τέτοια εξετάσεις του (βλ. και Επανάσταση του 1870-71 Ορλωφικά). Το ότι και τότε άρχισε με τους Παλιότουρκους τον πόλεμο ήταν γιατί, χωρίς πρώτα δαύτων το αφάνισμα, δεν μπόραε να ξεπάτωνε τους άλλους ( =το Δεσποταριό, τους κοτζαμπάσηδες, κι αν τους είχε στο χέρι, και τους λογίους…). Οι Γάλλοι, μην έχοντας και ξένο αφέντη στο κεφάλι τους, ρίχτηκαν κατευθείαν «στο ψητό».
Ξεπάτωσαν όσους πρόφτασαν επίσκοπους, έγδαραν, σχεδόν μέχρις ενός, τους Πυργοαφέντες. Κάρφωσαν στα κοντάρια κεφάλια ευγενικά, παλούκωσαν τους τσιφλικάδες απ’ τον κώλο. Και στις 2 του Μπρυμαί σφάξαν κάτι χιλιάδες στα μπουντρούμια τους. Η αγροτιά, οι χωρικοί κι όλο το πόπολο (η 4η τάξη = ο λαός) διεκδίκησε αιματηρά την ύπαρξη του: Τη γη του, την εξουσία, το δικαίωμα να είναι ο κύριος του σπιτιού του… Μα, η αστική τάξη και διάδοχος των γαλαζόαιμων συμφερόντων, τον χτύπησε σαν το χταπόδι από τα χάμω. Οι λόγιοι του, οι συγγραφείς, οι διανοούμενοι, οι ηγέτες του, οι υποσχετές του, οι «βρακωμένοι» – ο Σαιν Ζυστ, ο Ροβεσπιέρος, ο Δαντών, ο Μαρά, ο Μιραμπώ, οι Ιακωβίνοι – του στάθηκαν θαυμάσιοι υπηρέτες (με ποδιά…) της αστικής φαταουλίας… Της ύπαιθρος οι Γάλλοι και το πόπολο του Παρισιού κι όλων των πόλεων ξανάμειναν δούλοι με άλλο όνομα: τάχας «ελεύθεροι πολίται». Έως που η ίδια αυτή η τάξη (η αστική) τον ξεπούλησε στον μεγαλύτερο μαχαιροβγάλτη των αιώνων.
Ειρήσθω, εν τούτοις, εν παρόδω ότι ολόκληρη η Βαλκανική και ιδιαίτερα ο Ελλαδικός λαός δεν είχαν ιδέα περί τέτοια. Η Γαλλική σωστά ειπώθηκε μόνο κοινωνική (και όχι εθνικοκοινωνική), γιατί ο Ελλαδικός λαός προ πολλού ήταν έθνος, ενώ οι Γάλλοι μόνο μετά την Επανάσταση τους έθνος γίνηκαν. Πριν δεν είχαν τέτοια συνείδηση δική τους.»