«Αυτός ο κόσμος είναι σφαίρα και γυρίζει.»
Γράφει ο Δημήτρης Τζήκας
Η γνωστή παροιμία των δερβίσηδων σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, η μοίρα, η τύχη· τα πράγματα γυρίζουν, αλλάζουν από το καλό στο κακό ή και αντιστρόφως· ουδέν είναι διαρκές, ούτε η ευτυχία ούτε η δυστυχία. Στον «Γείτονα μὲ τὸ λαγοῦτο» (1900) διαβάζουμε: «Μὴν ἔχεις, λέει, καμμιὰ λεγάμενη;… Σ᾽ ἐρωτῶ ἐγώ, κυρά μου, τί ἔχετε σεῖς, καὶ τί κάνετε σεῖς;… Ὁ κόσμος εἶναι τροχός, ρόδα ποὺ γυρίζει, κυρά μου… μποὺ ντουνιὰ τσὰρκ φιλέκ!…
Στον «ξεπεσμένο δερβίση» (1896) βρίσκουμε την ίδια παροιμία, με άλλη διατύπωση: «Εἶχεν ἀναφανῆ. Πότε; Πρὸ ἡμερῶν, πρὸ ἑβδομάδων. Πόθεν; Ἀπὸ τὴν Ρούμελην, ἀπὸ τὴν Ἀνατολήν, ἀπὸ τὴν Σταμπούλ. Πῶς; Ἐκ ποίας ἀφορμῆς; Ποῖος; Ἦτον Δερβίσης; Ἦτον βεκτασής, χόντζας, ἰμάμης; Ἦτον οὐλεμάς, διαβασμένος; Ὑψηλός, μελαψός, συμπαθής, γλυκύς, ἄγριος. Μὲ τὸ σαρίκι του, μὲ τὸν τσουμπέν του, μὲ τὸν δουλαμάν του. Ἦτο εἰς εὔνοιαν, εἰς δυσμένειαν; Εἶχεν ἀκμάσει, εἶχεν ἐκπέσει, εἶχεν ἐξορισθῇ; Μποὺ ντουνιὰ τσὰρκ φιλέκ. Αὐτὸς ὁ κόσμος εἶναι σφαῖρα καὶ γυρίζει.»
Και λίγο παρακάτω: «…ἀκούμβησεν. Ἐσκέπτετο τὸ ἄστατον τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων. Ἄσκ ὀλσοὺν τσιβιρινέκ. Χαρὰ σ’ ἐκεῖνον ποὺ ξέρει νὰ τὸν γυρίζῃ, τὸν κόσμον αὐτόν.»
Σ’ ένα κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη, διαβάζουμε: Καζ. Πως περνάει ο καιρός, ρόδα είναι θαρρείς και γυρίζει, γυρίζει, γυρίζουμε κι εμείς μαζί της… Έρχεται ο χειμώνας και λες: «Τουρτουρίζω» και δεν προφταίνεις να το πεις κι έρχεται ο ήλιος και λες: «Κάψα, θα σκάσω!»
Περισσότερες παροιμίες και παροιμιώδεις φράσεις μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.
Αν θέλετε να γίνετε μέλη της ομάδας, επισκεφτείτε τη διεύθυνση: https://www.facebook.com/groups/2285257741730850/
