Παροιμίες για τον Φεβρουάριο

Ο Φεβρουάριος λέγεται και Φλεβάρης, Φλιάρης, Κουτσουφλέβαρος ή Κουτσός (λόγω των λίγων ημερών του), Κούντουρος ή Κούτσουρος (δηλ. με κομμένη την ουρά), Κουτσούκης ή Μικρός, μικρός μήνας, και Κλαδευτής.

Παροιμίες

Φλεβάρης, Κουτσοφλέβαρος, έρχεται κούτσα κούτσα, όλο νερά και λούτσα. Τον ξερό Φλεβάρη, σου παίρνει ο διάβολος το γαλάρι. Έβγα συ, Γιανουράκι, νάμπω γω το Φλεβαράκι· και να δεις εις τα χαντάκια γέρους και παλικαράκια. Φλεβάρης, Κουτσοφλέβαρος και του τσαπιού ο μήνας. Φοβήθηκε ο παπάς τον Νοέμβρη και ο δεσπότης τον Φλεβάρη. Φυλάξου από το διάβολο κι από φλεβαριάτικο κρύο. Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού. Χιόνι τον Φλεβάρη βάνει στάπα στο κελάρι. Χιόνι φλεβαριάτικο, αλώνι αβερτιάτικο.

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα κι αν κάνει και κακιώσει, (ή θυμώσει) μες στο χιόνι θα μας χώσει. Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό. Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό· μα σαv τύχει και θυμώσει, μέσ’ τα χιόνια θα μας χώσει. Φλεβάρης κουτσοφλέβαρος και του τσαπιού ο μήνας. Το Φλεβάρη το χιόνι είναι μέσα στο τηγάνι. [=λιώνει εύκολα.] Ο Φλεβάρης όταν βγαίνει, τενεκέδες τού χτυπούν. Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει και λησμόνησε να πάψει. Άμα αγκιάξει ο Κουτσοφλέβαρος το πόδι του, θα μας χώσει στα χιόνια. Αν δεν βγει ο Φλεβάρης, δεν μπαίνει ο Μάρτης. Αν της Υπαπαντής δεν φανεί ο ήλιος, θα βρέχει 40 ημέρες. Αν φανεί, θα έρθει καλή χρονιά.

Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης. Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη φλέβισέ το. Τον Φλεβάρη ανοίγουνε οι φλέβες. Τον Φλεβάρη μη φυτέψεις, ούτε να στεφανωθείς, Τρίτη μέρα μη δουλέψεις, Σάββατο μη στολιστείς. Τον Φλεβάρη τον καλό ανοίγει η γης από το νερό. Του Αη-Τρυφώνου μη δουλέψεις και τα χέρια σου κλαδέψεις. Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει και λησμόνησε να πάψει. Του Φλεβάρη το κριθάρι, του Μάρτη το κατσίκι. Υπαπαντή καλοβρεγμένη, η κοφίνα γιομισμένη. Φλέβαρε, Κουτσοφλέβαρε, καταραμένε μήνα, το ‘κανες, το παράκανες, μας πέθανες στην πείνα. Φλεβάρη, Κουτσοφλέβαρε, καταραμένε μήνα, μας χιόνισες, μας απόπειρες, μας έλιωσες στην πείνα. Φλεβάρη μήνα κοίταγε ήλιο και φεγγάρι, πάρε και γνώμη από αστρί και κάνε ό,τι βγάλει. Φλεβάρη το ‘πες, Φλεβάρη το ‘κανες. Φλεβάρης, κουτσοφλέβαρος, μικρός – μικρός και κουντουρός [= που έχει κομμένη, κοντή ουρά, κολοβός.]

Ο Φλεβάρης ο κουτσός, πρώτος μπαίνει στο χορό. Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι. Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης. Κάλλιο Μάρτης με παλούκια, παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια. Καλοκαιριά της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας. Κύριε ελέησον, Φλεβάρη, και στο χάλκωμα [= καζάνι] με βάνεις. Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες (του νερού) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, του καλοκαιριού μυρίζει κι αν τις φλέβες του ανοίξει, θε να κάψει, να φλογίσει. Ό,τι έφτιασε ο Φλεβάρης έχει ο Αλωνάρης. Ό,τι ημέρα κάμει της Παπαντής, θα την κάνει σαράντα μέρες. Γενάρης με τα κρούσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια. Γεναριάτικο αρνί και φλεβαριάτικο κατσίκι. Παπαντούλα βροχερή και τ’ αλώνια σαν σωροί.

Παπαντούλα χιονισμένη και τ’ αμπάρια γιομισμένα. Στις δεκαπέντ’ απ’ το Φλεβάρη, βαρεί το άλογο ποδάρι. Τα γέρικα γαϊδούρια Φλεβάρη ψοφάνε. Τα έκανε ο Φλεβάρης κι έσκασε ο Μάρτης. Τα χιόνια του Φλεβάρη βγάζουν τον Μάρτη παλικάρι. Τα χρέη του Φλεβάρη, ο Μάρτης τα πλερώνει. Την Τυρινή και των Βαγιών μπαίνει ο διάβολος στο γιαλό. Της Κρεατινής τα κομμάτια τα τρώει η Τυρινή και της Τυρινής τα σκυλιά. Τον Γενάρη κλάδευε και τον Φλεβάρη απόσκαφτε. Τον κακό Φλεβάρη ψοφούν οι λύκοι απ’ την πείνα. Τον καλό τον Φλεβαράκη σκάρισε τ’ αρνάκι. Τον ξερό Φλεβάρη, σου παίρνει ο διάβολος το γαλάρι.

Σ’ όσους μήνες έχουν «ρο», μπάνιο με ζεστό νερό (ή βάλε στο κρασί νερό). Σου ‘πανε Φλεβάρη βρέξε και λησμόνησες να πάψεις. Στα μαλακά Φλεβάρη μου κι έχει ο Θεός. Στις δεκαεφτά του Φλεβάρη θα ζεσταθεί το νύχι του βοδιού. Ζεστός Φλεβάρης, το Πάσχα κρύο. Φυλάξου από τον διάβολο κι από Φλεβαριάτικο κρύο. Η Παπαντή διώχνει τις γιορτές με τ’ αντί. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, πάλι η άνοιξη θ’ ανθίσει. Το χιόνι του Φλεβάρη βάνει στάρι στο κελάρι. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, / μα αν τύχει και κακιώσει, μες το χιόνι θα μας χώσει. Χιόνι ρίχνει το Φλεβάρη, βάνεις στάρι στο κελάρι. Φλεβάρης κουτσοφλέβαρος και του τσαπιού ο μήνας. Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μ’ αν τις φλέβες του ανοίξει, ξεροπήγαδα γιομίζει. Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλάει. Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό. Ό,τι έφτιασε ο Φλεβάρης έχει ο Αλωνάρης. Ό,τι ημέρα κάμει της Παπαντής, θα την κάνει σαράντα μέρες.

Τον Γενάρη κλάδευε και τον Φλεβάρη απόσκαφτε. Τον κακό Φλεβάρη ψοφούν οι λύκοι απ’ την πείνα. Τον καλό τον Φλεβαράκη σκάρισε τ’ αρνάκι. Τον ξερό Φλεβάρη, σου παίρνει ο διάβολος το γαλάρι. Τον Φλεβάρη τον καλό ανοίγει η γης από το νερό. Του Άη Τρυφώνου μην δουλέψεις και τα χέρια σου κλαδέψεις. Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει και λησμόνησε να πάψει. Του Φλεβάρη το κριθάρι του Μάρτη το κατσίκι. Τρεις τα γέννα, τρεις τη Φώτα κι έξι τα μεγάλα Πάσχα. [= ενν. μέρες να βρέχει.]

Φοβήθηκε ο παπάς τον Νοέμβρη και ο Δεσπότης τον Φλεβάρη. Φυλάξου από τον διάβολο κι από Φλεβαριάτικο κρύο. Χιόνι το Φλεβάρη βάνει στάπα στο κελάρι. Χιόνι Φλεβαριάτικο, αλώνι αβερτιάτικο. Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.

Γεναριάτικο αρνί και φλεβαριάτικο κατσίκι. Ζεστός Φλεβάρης, το Πάσχα κρύο. Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης. Κάλλιο Μάρτης με παλούκια παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, του Καλοκαιριού μυρίζει κι αν τις φλέβες του ανοίξει, θε να κάψει να φλογίσει. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του καλοκαιριού μυρίζει, κι άμα κάψει και φλογίσει πόσους σκύλους θα ψοφήσει. Αν δεν βγει ο Φλεβάρης, δεν μπαίνει ο Μάρτης. Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης. Γενάρης με τα κρούσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.

Οι φωτογραφίες είναι από εδώ: https://www.facebook.com/ARKAS-The-Original-Page-352589524877216/

Δ.Τ.

Περισσότερες παροιμίες μπορείτε να βρείτε στο αρχείο μας ΕΔΩ και στην ομάδα του facebook Παροιμίες & γνωμικά.

Βιβλιογραφία

Πολ.= Νικόλαος Γ. Πολίτης.

Π. Αραβαντινός. Παροιμιαστήριον ή συλλογή παροιμιών εν χρήσει ουσών παρά τοις Ηπειρώταις. Τυπογραφείον Δωδώνης. Ιωάννινα 1863.

Ι. Βενιζέλου. Παροιμίαι δημώδεις. Εκ του τυπογραφείου της πατρίδος. Εν Ερμουπόλει, 1867.

Κ. Κωστογιάννης. Πριγκηπιανές παροιμίες. NUR BASIMEVI. ISTANBUL. 1960.

Μιλτιάδου Λουλουδόπουλου. (Εξ Αγχιάλου). Ανέκδοτος συλλογή ηθών, εθίμων, δημοτικών ασμάτων, προλήψεων δεισιδαιμονιών, παροιμιών, αινιγμάτων κλπ. Των Καρυών (επαρχίας Καβακλή). Εν Βάρνη, 1903.

Μιχαήλ Γκέκας. Παροιμίαι Ελληνο-Γαλλικαί. Αθήνα 1926.

Ν.Γ. Πολίτου. Μελέται επί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού. Εν Αθήναις. Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου. 1900.