Η Θράκη και η κεντρική Μικρά Ασία (τα δυτικά της παράλια είναι ελληνικά προ πολλού) γίνονται τώρα χώρες ελληνικές και τα κύρια στηρίγματα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Ήμαν ήσυχος και κανείν γω δεν πείραζα. Ήμαν προύμυτος, και γω βύζαινα χάος…

“Ληστής τράπεζας συνελήφθη εύκολα, αφού έδωσε εντολή στον ταμεία να μην του δώσει τη λεία του σε μετρητά, αλλά να του κάνει κατάθεση στον λογαριασμό του.”

Αλλ’ ο μεσαιωνικός Ελληνισμός δεν ευηργέτησε τον κόσμον διά του πνεύματος μόνον και του λόγου. Αφού έσωσε το νέον δόγμα από των αιρέσεων, εδέησε να σώση αυτό από του Μαζδεϊσμού και του Μωαμεθανισμού, από των Περσών και των Αράβων.

Η κατάκτηση ολόκληρου του ελληνιστικού κόσμου από τους Ρωμαίους και η ένταξη του στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επιταχύνει την πορεία προς την ενότητα, που γίνεται στην περίοδο αυτή ακόμα πιο βαθιά.

Είναι η φύση της ισχύος αυτή, που εν τέλει κινεί την ιστορία. Ο Θουκυδίδης την μετουσιώνει σε φύση του ανθρώπου, αφού ο άνθρωπος είναι εκείνος που διαμορφώνει τα γεγονότα.