16 Ιανουαρίου 2016 at 10:40

Ελλάς – Μια χώρα που γερνάει

Ελλάς – Μια χώρα που γερνάει

Γράφει ο Δημήτρης Τζήκας

Σύμφωνα με την επίσημη απογραφή του 2011, ο Μόνιμος Πληθυσμός της Χώρας ανήλθε σε 10.816.286 άτομα από τα οποία 5.303.223 άρρενες (ποσοστό 49,0 %) και 5.513.063 θήλεις (ποσοστό 51,0%). Στον πίνακα 1 που ακολουθεί εμφανίζεται η κατανομή του Μόνιμου Πληθυσμού κατά περιφέρεια και φύλο:

Απογραφή 2011. Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος

Οι γυναίκες είναι λίγο περισσότερες από τους άντρες: «Από τον πίνακα 1 προκύπτει ότι, το μεγαλύτερο ποσοστό ανδρών 50,7% εμφανίζεται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών 51,8% εμφανίζεται στην Περιφέρεια Αττικής. Πληθυσμός κατά Φύλο στους 10 μεγαλύτερους Δήμους της Χώρας Στοιχεία για τον Πληθυσμό κατά φύλο των 10 μεγαλύτερων Δήμων της Χώρας παρουσιάζονται στον Πίνακα 2 και στο Γράφημα 1 παρακάτω. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι στους εννέα από τους δέκα μεγαλύτερους Δήμους της Χώρας, οι θήλεις είναι περισσότερες από τους άρρενες με εξαίρεση το Δήμο Ρόδου όπου οι θήλεις αποτελούν το 49,9%. Στο Δήμο Θεσσαλονίκης εμφανίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό στις θήλεις (54,3%).»

Απογραφή 2011. Πηγή: Εθνιή Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος

Ηλικία

Στο γράφημα 2 που ακολουθεί παρουσιάζεται η μέση ηλικία του μόνιμου πληθυσμού κατά Περιφέρεια. Από το γράφημα αυτό προκύπτει ότι η μεγαλύτερη μέση ηλικία 44,2 έτη εμφανίζεται στην Περιφέρεια Ηπείρου, ενώ η μικρότερη μέση ηλικία 39,8 έτη εμφανίζεται στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Από τη μελέτη των αποτελεσμάτων ανά περιφερειακή ενότητα προκύπτει, επίσης, ότι η μέση ηλικία του μονίμου πληθυσμού της Ελλάδας είναι 41,9 έτη με την περιφερειακή ενότητα Μυκόνου να παρουσιάζει την μικρότερη μέση ηλικία κατοίκων (37,0 έτη) και την περιφερειακή ενότητα Ευρυτανίας να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη (48,9 έτη). Στο γράφημα 3 παρουσιάζεται η μέση ηλικία του πληθυσμού κατά Περιφέρεια και αστικότητα.

Από το παραπάνω γράφημα προκύπτει ότι στις αγροτικές περιοχές σε σχέση με τις αστικές περιοχές κατοικούν άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Στους πίνακες 3 και 4 που ακολουθούν εμφανίζονται αντίστοιχα οι 10 δήμοι με τη μεγαλύτερη μέση ηλικία και οι 10 δήμοι με τη μικρότερη μέση ηλικία. Η μεγαλύτερη μέση ηλικία 57,9 έτη παρουσιάζεται στο δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας, ενώ η μικρότερη μέση ηλικία 35,3 έτη παρουσιάζεται στο δήμο Φυλής της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής.

Υπηκοότητα

Στο παρακάτω γράφημα 6 παρουσιάζεται συνοπτικά η σύνθεση του μόνιμου πληθυσμού της χώρας κατά υπηκοότητα. Από τα αποτελέσματα της απογραφής προκύπτει ότι 9.904.286 άτομα έχουν ελληνική υπηκοότητα, 199.121 άτομα έχουν υπηκοότητα άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 708.054 άτομα έχουν υπηκοότητα λοιπών χωρών και 4.825 άτομα είναι χωρίς υπηκοότητα ή έχουν αδιευκρίνιστη υπηκοότητα.

Οι αλλοδαποί

Το σύνολο των αλλοδαπών που διέμεναν μόνιμα στην Ελλάδα κατά την απογραφή όπως και των ατόμων χωρίς ή με αδιευκρίνιστη υπηκοότητα ανήλθε σε 912.000 άτομα. Στο γράφημα 7 που ακολουθεί παρουσιάζεται η ποσοστιαία συμμετοχή των 16 πολυπληθέστερων υπηκοοτήτων. Από το γράφημα αυτό προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό 52,7% των αλλοδαπών που διαμένουν στην Ελλάδα έχουν Αλβανική υπηκοότητα, το 8,3% Βουλγαρική, το 5,1% Ρουμάνικη και ακολουθεί με 3,7% η Πακιστανική και 3,0% η Γεωργιανή.

Τα νοικοκυριά

Σύμφωνα με τον πίνακα 6 που ακολουθεί, το σύνολο των νοικοκυριών της Ελλάδας ανέρχεται σε 4.134.540, από τα οποία 1.061.547 είναι μονομελή, 1.218.466 είναι διμελή, 817.921 είναι τριμελή, 726.554 είναι τετραμελή, 209.569 είναι πενταμελή, 68.602 είναι εξαμελή, 20.273 είναι επταμελή, 7.511 είναι οκταμελή, 1.881 είναι εννεαμελή και 2.216 έχουν δέκα μέλη και άνω. Τα μονομελή και διμελή νοικοκυριά αποτελούν το 55,2% του συνόλου των νοικοκυριών.

Το μέσο μέγεθος νοικοκυριού στην Ελλάδα ανέρχεται σε 2,6 άτομα με το μεγαλύτερο μέγεθος να εμφανίζεται στην Περιφερειακή Ενότητα Δυτικού Τομέα Αθηνών (3,0 άτομα ) και το μικρότερο στις Περιφερειακές Ενότητες Κεντρικού Τομέα Αθηνών και Σάμου (2,2 άτομα).

Το σύνολο των πυρηνικών οικογενειών ανέρχεται σε 3.021.425 από τις οποίες 913.279 παντρεμένα ζευγάρια χωρίς παιδιά στο ίδιο νοικοκυριό, 1.570.422 παντρεμένα ζευγάρια με παιδιά, 61.630 συμβιούντες χωρίς παιδιά στο ίδιο νοικοκυριό, 12.319 συμβιούντες με παιδιά, 74.438 μονογονεϊκές οικογένειες αποτελούμενες από πατέρα με παιδί-ιά στο ίδιο νοικοκυριό και 389.337 μονογονεϊκές οικογένειες αποτελούμενες από μητέρα με παιδί-ιά στο ίδιο νοικοκυριό.

Στη χώρα μας ο μέσος αριθμός παιδιών που αναλογεί ανά γυναίκα που έχει γεννήσει είναι 2,15 παιδιά.

Οι κατοικίες

Από τις κανονικές κατοικίες της χώρας το 64,7% είναι κατοικούμενες και το 35,3% κενές. Από τις χώρες της Ε.Ε. υψηλά ποσοστά κενών κατοικιών εμφανίζουν επίσης η Πορτογαλία με 31,9 %, η Μάλτα με 31,8%, η Βουλγαρία με 31,4% και η Κύπρος με 31,1 %. Χαμηλά ποσοστά κενών κατοικιών εμφανίζουν η Πολωνία με 2,5 %, το Ηνωμένο Βασίλειο με 3,6 % και το Λουξεμβούργο με 7,2 %. Στη συνέχεια παρουσιάζεται γράφημα 1, στο οποίο εμφανίζεται η κατανομή του συνόλου των κανονικών κατοικιών της χώρας κατά κατάσταση κατοικίας.

Το ασφαλιστικό σύστημα

Με τέτοια αναμφισβήτητα στοιχεία, το πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος συνδέεται με ποικίλους παράγοντες που δεν μπορεί κανένας να παρακάμψει, επειδή απλώς έχει την «πολιτική βούληση» να εξασφαλίσει τις συντάξεις και τις παροχές των ασφαλισμένων. Η πραγματικότητα είναι όριο απαράβατο, ακόμα και για τους πιο ρομαντικούς. Πώς είναι λόγου χάρη δυνατόν με δεδομένη τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων σε σχέση με τους συνταξιούχους, να συνεχιστεί η χρηματοδότηση του συστήματος;

Η πιο προφανής λύση θα ήταν η είσοδος σημαντικού αριθμού νέων εργαζομένων στην παραγωγή, ώστε ν’ αντιστραφεί θετικά η προβληματική σχέση εργαζόμενων – συνταξιούχων· όμως, με δεδομένα τα δημογραφικά στοιχεία για τα επόμενα χρόνια, μια τέτοια αλλαγή δε φαίνεται στον ορίζοντα: όχι μόνο μειώνονται οι γεννήσεις, συνεπώς ο πληθυσμός γερνάει, αλλά και χιλιάδες νέοι εργαζόμενοι μεταναστεύουν σε άλλες χώρες. Η σύγχρονη μετανάστευση, κυρίως επιστημόνων και ειδικευμένων εργατών, φυσικά «συμφέρει» πολλές ευρωπαϊκές χώρες καθώς εξασφαλίζουν κυριολεκτικά δωρεάν εργατικό δυναμικό που σε σύντομο διάστημα θα ενσωματωθεί σχεδόν πλήρως στη χώρα υποδοχής· αυτό αποδείχθηκε π.χ. στην περίπτωση των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία, τη Γαλλία ή την Αγγλία. Είναι λοιπόν και φυσικό και αναμενόμενο, όποιος ωφελείται από την κοινωνική και οικονομική κρίση της Ελλάδας να επιδιώκει την γεωπολιτική συντριβή της: πώς αλλιώς θα εξασφάλιζαν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες χιλιάδες ικανότατους γιατρούς κι εργατοτεχνίτες; Μια ενδογενής παραγωγική ανασυγκρότηση της Ελλάδας θα μπορούσε ίσως ν’ αλλάξει την κατάσταση, εφόσον δημιουργούσε επαρκείς θέσεις εργασίες και φυσικά ικανοποιητικές αμοιβές. Ατυχώς, οι τελευταίες φορολογικές ρυθμίσεις για τους μικρούς παραγωγούς και τους αγρότες, φαίνεται να οδηγούν σε πραγματική διάλυση του πρωτογενούς τομέα. Η περιβόητη φορολόγηση του «μεγάλου κεφαλαίου» φαίνεται επίσης προβληματική: η μεγάλη πλειονότητα των εταιριών που «φοροδιαφεύγουν» είναι ξένες, ισχυρές πολυεθνικές…· έτσι, αυτό που μένει είναι η εξάντληση του εγχώριου πρωτογενούς τομέα, με τα γνωστά επακόλουθα: χιλιάδες επιχειρήσεις μεταφέρουν την έδρα τους σε τρίτες χώρες με άλλα φορολογικά καθεστώτα και όσες απομένουν προχωρούν σε χιλιάδες απολύσεις και μείωσες των αποδοχών.

Ο πλούτος παράγεται από την εργασία και την εκμετάλλευση της εργασίας· πολλές δυτικές χώρες, μέσω της αποικιοκρατίας, κατάφερναν και καταφέρνουν να εκμεταλλεύονται τον πλούτο άλλων χωρών: οι φτηνές πρώτες ύλες, οι λεόντειες εμπορικές συμφωνίες, τα μονοπώλια, το φτηνό εργατικό δυναμικό οδήγησαν, μεταξύ άλλων, στην οικονομική άνοδο της λεγόμενης «Δύσης». Κι εδώ περιττεύουν οι ηθικολογίες: είναι δυνατόν να επιβιώσει μια χώρα εκλιπαρώντας τον οίκτο των μεγάλων δυνάμεων και «απαιτώντας» τα «δίκαιά» της; Μόνον ανιστόρητοι ή αφελείς θα έπρεπε να πιστεύουν κάτι τέτοιο: μιλάμε για κράτη που αιματοκύλησαν τον κόσμο δύο φορές μόνο μέσα στον εικοστό αιώνα, χώρια τους ατέλειωτους πολέμους που προηγήθηκαν. Με άλλα λόγια: για «ηθικούς λόγους» κανείς δε θα διστάσει να μετατρέψει μια χώρα σε σύγχρονη αποικία, κι αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα· στην περίπτωση της Ελλάδος, η εκποίηση του κράτους, εφόσον συνεχιστεί, θα είναι μοιραία όχι μόνο για τον λαό αλλά και για την ίδια την ύπαρξή της χώρας. (Θα ήταν ίσως ενδιαφέρουν να σκεφτούμε πώς ένας παραδοσιακά λιτοδίαιτος, εργατικός και σκληρός λαός οδηγήθηκε στην υπερκατανάλωση, τον παρασιτισμό και την αλόγιστη σπατάλη.)

Πιο αισιόδοξα θα ήταν τα πράγματα, αν μπορούσε ν’ αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας· αξίζει να διευκρινίσουμε, ότι ο «πιο παραγωγικός εργαζόμενος» δεν κοπιάζει περισσότερο από τον «λιγότερο παραγωγικό»· μπορεί να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: ας πούμε, σχετικά λίγοι ή κι ελάχιστοι εργαζόμενοι, με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της επιστήμης, μπορούν να παράξουν τρόφιμα για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους· τα παραδείγματα είναι ανάλογα σε όλους σχεδόν τους τομείς της εργασίας, όπου τ’ αποτελέσματα είναι «μετρήσιμα». Μένω στα οικονομικά μεγέθη, γιατί ο κοινωνικός ή φυσικός πλούτος είναι διαφορετικό πράγμα: «πλούτος» είναι και το κλίμα μιας χώρας, ο τόπος και οι άνθρωποι της, οι τρόποι των κοινωνικών σχέσεων, και ο πολιτισμός της.

Ένας παλιός φίλος και νέος μετανάστης το λέει καλύτερα: «Φίλε, αν έχεις δουλειά, σαν την Ελλάδα δεν έχει.»