23 Αυγούστου 2014 at 10:54

Δημήτριος ο Πολιορκητής (II)

από

Δημήτριος ο Πολιορκητής (II)

Ελληνιστικά κράτη 270 π.Χ. © Swanston Publishing Ltd
Χάρτης με τα Ελληνιστικά κράτη, 270 π.Χ. © Swanston Publishing Ltd

Δείτε ακόμη: Δημήτριος ο Πολιορκητής (I), Δημήτριος ο Πολιορκητής (II)

Γράφει ο Χρήστος Μπαρμπαγιαννίδης

Η ήττα στην Ιψό, ο θάνατος του Αντιγόνου και η φυγή του Δημητρίου σημείωσαν το τέλος αυτού που ήταν να αποδειχθεί ως η μόνη προσπάθεια ενώσεως της πατρίδας και των κατακτήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπό μια και μόνη εξουσία.
Ο Δημήτριος που είχε καταφύγει στην Έφεσο, λοξοδρόμησε προς την Κιλικία για να παραλάβει την μητέρα του Στρατονίκη και τα χρήματα που είχε αφήσει εκεί και επέστρεψε στην Έφεσο. Κρατούσε ακόμα κάποιες περιοχές στην Ασία όπως το Πάριο, την Λάμψακο, την Άβυδο, τις Κλαζομενές, τις Ερυθρές, την Έφεσο, την Μίλητο, την Τύρο και την Σιδώνα στην Φοινίκη, την Κύπρο, τις Κυκλάδες και φυσικά την Αθήνα, όλες προσιτές στον στόλο του. Κύρια φροντίδα του Πολιορκητή ήταν να διασφαλίσει τη θέση του στην Ελλάδα, γιατί εκεί βρίσκονταν τα κυριότερα αποθέματα σε άνδρες. Επιπλέον, στην Αθήνα είχε αφήσει κάποια πλοία και χρήματα μαζί με την γυναίκα του, την Δηιδάμεια.
Στο μεταξύ, οι Αθηναίοι εξανάγκασαν την φιλο – Αντιγονική αρχή της πόλης σε παραίτηση και τη θέση της πήρε μια μετριοπαθής εξουσία που υιοθετούσε μια πολιτική ουδετερότητας. Καθώς έπλεε ο Πολιορκητής για την Αθήνα, συναντήθηκε στις Κυκλάδες με αθηναϊκή πρεσβεία, η οποία του απαγόρευε να μπει στην Αθήνα και τον ενημέρωσαν ότι είχαν στείλει την Δηιδάμεια, με τις οφειλόμενες τιμές, στα Μέγαρα. Ο Δημήτριος έγινε πυρ και μανία, αλλά συγκράτησε την οργή του. Η πόλη της Αθήνας που αγαπούσε υπερβολικά και είχε πραγματικά ευεργετήσει και το κυριότερο την είχε απελευθερώσει από τον Κάσσανδρο, τον είχε προδώσει! Ζήτησε τουλάχιστο να του επιστραφεί ο στόλος του, κάτι που έγινε. Όμως, ο Δημήτριος ανακάλυπτε ότι η ευρωπαϊκή αυτοκρατορία του είχε καταρρεύσει! Κρατούσε πλέον μόνο την Εύβοια, μερικές πόλεις γύρω από τον Ισθμό, την Αργολίδα, και τμήματα της Αχαΐας και της Αρκαδίας.
Τοποθέτησε στις λίγες πιστές του πόλεις φρουρές και απέπλευσε στην θρακική χερσόνησο για να επιτεθεί στον Λυσίμαχο, αντί να επιτεθεί στον πιο ευάλωτο Κάσσανδρο, δείχνοντας μια αστάθεια και έλλειψη αποφασιστικότητας, που απέρρεε από τον θάνατο του πατέρα του.
Εν τω μεταξύ όμως, εκτός Ελλάδας, τα γεγονότα ενίσχυαν τον Δημήτριο. Ο Πτολεμαίος, που δεν είχε στείλει στρατό στην Ιψό, εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και κατέλαβε την Κοίλη Συρία, την οποία οι σύμμαχοι είχαν δώσει στον Σέλευκο. Επίσης, έκανε συμμαχία με τον Λυσίμαχο, που επισφραγίστηκε με τους γάμους δυο θυγατέρων του. Η Αρσινόη παντρεύτηκε τον ίδιο τον Λυσίμαχο και η Λυσσάντρα τον διάδοχό του Αγαθοκλή. Μόνο αντιστάθμισμα του Σέλευκου ήταν μια συμμαχία με τον πρώην εχθρό του Δημήτριο! Ο τροχός της τύχης έδειχνε πάλι προς τον Πολιορκητή!

Ο Πύρρος Α΄ (Pyrrhus I), ή Πύρρος της Ηπείρου (318 - 272 π.Χ.) ήταν Έλληνας[1][2] βασιλιάς των Μολοσσών, ελληνικού φύλου που κατοικούσε στην Ήπειρο, καθώς κι ένας από τους σπουδαιότερους ηγεμόνες της πρώιμης ελληνιστικής περιόδου.
Ο Πύρρος Α΄ (Pyrrhus I), ή Πύρρος της Ηπείρου (318 – 272 π.Χ.) ήταν Έλληνας[1][2] βασιλιάς των Μολοσσών, ελληνικού φύλου που κατοικούσε στην Ήπειρο, καθώς κι ένας από τους σπουδαιότερους ηγεμόνες της πρώιμης ελληνιστικής περιόδου.

Ο Σέλευκος ζήτησε την κόρη του Δημητρίου από την Φίλα (αδελφή του Κάσσανδρου), Στρατονίκη, σε γάμο. Ο Δημήτριος, που είδε να έρχονται τα κάτω πάνω, άρπαξε την ευκαιρία, δέχτηκε και αποβιβάστηκε στην Κιλικία που έλεγχε ο Πλείσταρχος, αδελφός του Κάσσανδρου και σήκωσε 1200 τάλαντα!
Η συμμαχία Σέλευκου – Δημητρίου δεν έχει διασωθεί, αλλά από τις κινήσεις και των δυο περιλάμβανε την υποχρέωση να βοηθά ο ένας τον άλλον. Ο Δημήτριος, λοιπόν, απέκτησε την Κιλικία και έστειλε τη γυναίκα του Φίλα στη Μακεδονία να βεβαιωθεί πως ο αδελφός της Κάσσανδρος δεν θα του επιτεθεί. Ίσως και να είχαν συμφωνήσει να μη παρέμβει ο Δημήτριος δυτικά του Αιγαίου. Η άλλη σύζυγός του, η Δηιδάμεια, η αδελφή του νεαρού Πύρρου, είχε πεθάνει και έτσι ο Δημήτριος συμφώνησε να παντρευτεί την κόρη του Πτολεμαίου, Πτολεμαΐδα, κάτι όμως που έγινε τελικά δέκα χρόνια αργότερα. Πάντως, ως εγγύηση, ο Πύρρος στάλθηκε, με την θέλησή του, από τον Δημήτριο ως όμηρος στην Αλεξάνδρεια.
Αλλά οι νέοι σύμμαχοι Σέλευκος και Δημήτριος άρχισαν να έχουν προστριβές για την Κιλικία, που ο Σέλευκος ζήτησε να του την πουλήσει ως μέρος της συμφωνίας για τον γάμο του με την Στρατονίκη. Ο Δημήτριος αρνήθηκε και ο Σέλευκος ζήτησε να του δοθεί η Τύρος και η Σιδώνα, αλλά πήρε και πάλι άρνηση. Έτσι, οι σχέσεις του επιδεινώθηκαν.
Λίγο αργότερα, το 297π.Χ, ο Κάσσανδρος πέθανε από υδρωπικία, σύμφωνα με τον Παυσανία τον Περιηγητή, και ο γιος του Φίλιππος Δ΄ τον διαδέχτηκε. Αλλά πέθανε και αυτός τέσσερις μήνες μετά, μάλλον από παρόμοια ασθένεια. Έτσι, τα δυο αδέλφια του, Αντίπατρος και Αλέξανδρος, ανέλαβαν να συγκυβερνήσουν, ύστερα από παρέμβαση της μητέρας τους Θεσσαλονίκης, η οποία ευνοούσε τον μικρότερο, τον Αλέξανδρο, και γι’ αυτό επέβαλε να μοιραστεί ο Αντίπατρος το βασίλειο. Όμως, υπήρχαν τρεις ακόμη σοβαροί διεκδικητές του μακεδονικού θρόνου: ο Λυσίμαχος στη Θράκη, ο Πύρρος στη Μολοσσίδα και ο Πολιορκητής.
Ο Δημήτριος έλπιζε να πάρει πάλι την Αθήνα, για να έχει μια ισχυρή βάση στην Ελλάδα, και κατάφερε τον χειμώνα του 294π.Χ. να καταλάβει τον Πειραιά. Λίγο μετά, τον Απρίλιο, η Αθήνα παραδόθηκε και οι Αθηναίοι έτρεμαν από τον φόβο τους για τα χειρότερα, μετά την προδοσία τους απέναντι στον μεγάλο στρατηγό. Αυτός όμως φέρθηκε απροσδόκητα γενναιόδωρα, προμήθευσε την πόλη με 100χιλ. μεδίμνους σιτηρών, αφού κατά την πολιορκία οι Αθηναίοι λιμοκτονούσαν, και αποκατέστησε τους δημοκρατικούς θεσμούς! Οι Αθηναίοι, μέσα σε παροξυσμό χαράς, του χάρισαν τον Πειραιά και την Μουνιχία! Ο Δημήτριος αργότερα εισέβαλε στην Πελοπόννησο και νίκησε τους Σπαρτιάτες στη Μαντίνεια, σε μια προσπάθεια να επιβάλλει την κυριαρχία του σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα.
Ο Πύρρος κατά την τιμητική του ομηρία στην Αλεξάνδρεια, που όπως είπαμε είχε πάει οικειοθελώς για να βοηθήσει τον Δημήτριο, τον άντρα της αδελφής του, ανέπτυξε τελικά μεγάλη φιλία με τον Πτολεμαίο, ο οποίος τον αποκατέστησε στον θρόνο της Ηπείρου, όπου συγκυβερνούσε πλέον με τον Νεοπτόλεμο, αλλά λίγο μετά ο Πύρρος τον δολοφόνησε και έμεινε μόνος βασιλιάς. Ο Πτολεμαίος, παίρνοντας τον Πύρρο υπό την επιρροή του, είχε το αντιστάθμισμά του για τους άλλους μνηστήρες του μακεδονικού θρόνου.
Στη Μακεδονία η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο, καθώς ο Αντίπατρος δολοφόνησε τη μητέρα του Θεσσαλονίκη και εξεδίωξε τον αδελφό του Αλέξανδρο. Αυτός για να τον εκδικηθεί, ζήτησε βοήθεια από τον Πύρρο και τον Δημήτριο, αλλά και οι δυο καθυστέρησαν να απαντήσουν και ιδιαίτερα ο Δημήτριος που είχε λάβει άσχημες ειδήσεις πως έχανε πόλεις στην Μικρά Ασία από τον Λυσίμαχο και πως η Κύπρος κατελήφθη από τον Πτολεμαίο, εκτός της Σαλαμίνα, όπου πολιορκούνταν τα παιδιά και η γυναίκα του. Ο Δημήτριος με το τυχοδιωκτικό του πνεύμα, έκρινε ότι δεν προλάβαινε να πάει στην Ασία, ενώ είχε “μυριστεί” πως τα γεγονότα στην Μακεδονία επέβαλαν να κινηθεί προς τα εκεί.

Τα κράτη των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου 303 π.Χ. © Swanston Publishing Ltd
Χάρτης με τα κράτη των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, 303 π.Χ.
© Swanston Publishing Ltd

Από την άλλη, ο Πύρρος προέλασε μέσα στη Μακεδονία και έφτασε μέχρι την Βέροια. Από εκεί ζήτησε από τον Αλέξανδρο, για αντάλλαγμα της βοήθειάς του, την Τυμφαία και την Παραυαία και επιπλέον τις υπό μακεδονική κατοχή, Αμβρακία, Ακαρνανία και Αμφιλοχία, κάτι που ο Αλέξανδρος αναγκάστηκε να αποδεχτεί, καταλαβαίνοντας ότι είχε φέρει έναν επικίνδυνο σύμμαχο! Έτσι, ο Πύρρος προχώρησε για να διώξει τον Αντίπατρο απ’ όλη την Μακεδονία. Αυτός ζήτησε βοήθεια από τον Λυσίμαχο, τον πεθερό του. Ο Λυσίμαχος έστειλε επιστολή στον Πύρρο να σταματήσει την εκστρατεία και επιπλέον 300 τάλαντα. Λένε πως η επιστολή ήταν από τον Πτολεμαίο, αλλά ο Πύρρος κατάλαβε την απάτη, διότι ο Πτολεμαίος όταν έγραφε προς τον Πύρρο, ξεκινούσε με το «από τον πατέρα προς τον γιο», ενώ η συγκεκριμένη ξεκινούσε με το «από τον Βασιλιά Πτολεμαίο προς τον Βασιλιά Πύρρο»! Είτε στάλθηκε από τον Λυσίμαχο είτε από τον Πτολεμαίο, ο Πύρρος αποδέχτηκε την απαίτησή του μη θέλοντας να συγκρουστεί με τον πανίσχυρο Λυσίμαχο.
Τότε κατέφτασε και ο Δημήτριος στα όρια της Μακεδονίας και βρήκε την διαμάχη των δυο αδελφών τελειωμένη, αλλά τη Μακεδονία αποδυναμωμένη και κανένα ρόλο για τον ίδιο. Όμως, οι πόροι της χώρας σε άνδρες και χρήματα, η αίγλη της πατρίδας του Φιλίππου Β΄ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η νοσταλγία για την γενέτειρά του που την είχε αφήσει από έφηβος, τον προσέλκυαν. Δεν έδωσε σημασία στις απώλειες της Ασίας και τα είδε όλα σαν απρόβλεπτο δώρο της Τύχης, μια ακόμα στροφή του αβέβαιου τροχού της!
Ο Αλέξανδρος τον συνάντησε στο Δίον και τον καλόπιανε για να φύγει, ενώ παράλληλα σχεδίαζε να τον δολοφονήσει. Δεν ήταν όμως δυνατόν ο νεαρός και αφελής Αλέξανδρος να πιάσει κορόιδο τον ευφυέστατο Πολιορκητή! Ανακάλυψε την συνομωσία, θα τον δηλητηρίαζαν σε ένα δείπνο, στο οποίο με κάποια πρόφαση δεν παραβρέθηκε και, επικαλούμενος κάποια υποχρέωση στη νότια Ελλάδα, έκανε να φύγει. Ο Αλέξανδρος περιχαρής, που έστω και έτσι θα απαλλασσόταν από τον δαιμόνιο Δημήτριο, θα τον συνόδευε μέχρι την Λάρισα. Εκεί όμως, ο Πολιορκητής τον δολοφόνησε, και ο Πλούταρχος δικαιολογεί απόλυτα την πράξη του, αν και είμαστε σίγουροι πως είχε προσχεδιάσει την δολοφονία.
Οι στρατιώτες του Αλέξανδρου, που τον συνόδευαν, πανικοβλήθηκαν, αλλά ο Δημήτριος ζήτησε να τους συναντήσει. Τους μίλησε ήρεμα για τα εγκλήματα του Κάσσανδρου, που κατέστρεψε τον οίκο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τα εγκλήματα των γιων του, που σκότωσαν την ίδια τους τη μάνα, την κόρη του Μεγάλου Φιλίππου και τους ρώτησε αν εξακολουθούσαν να θέλουν να κυβερνούνται από μια τέτοια καταραμένη οικογένεια. Ο βασιλικός στρατός της Μακεδονίας, συνεπαρμένος που είχε μπροστά του τον, μυθικό γι’ αυτούς, Δημήτριο τον Πολιορκητή, τον ήρωα της Ανατολής, τον ανακήρυξε βασιλιά της Μακεδονίας! Εφτά χρόνια πριν ήταν ένας φυγάς από την μάχη της Ιψού και τώρα, το 294π.Χ., φορούσε το θρυλικό βασιλικό στέμμα της Μακεδονίας, της κατακτήτριας του κόσμου!
Ο Αντίπατρος έφυγε στον Λυσίμαχο και κλαιγόταν στον πεθερό του να τον βοηθήσει να πάρει πάλι τον θρόνο. Αυτός όμως δεν έκανε το παραμικρό. Και ο Πύρρος παρέμεινε ήσυχος, ίσως γιατί γνώριζε πως ο Δημήτριος, με την ακόρεστη φιλοδοξία του, θα έφευγε για κάποια επιχείρηση και θα μπορούσε να επωφεληθεί. Τώρα όμως, ο Δημήτριος, ως βασιλεύς της Μακεδονίας, ήταν υποχρεωμένος να πάρει σκληρά μέτρα για τις ελληνικές πόλεις και ερχόταν σε σύγκρουση με την διακήρυξη των Αντιγονιδών ότι είναι οι ελευθερωτές της Ελλάδος. Έτσι ξεσήκωσε το μίσος που κατά παράδοση με αυτό αντιμετωπίζονταν οι βασιλείς της Μακεδονίας στην Ελλάδα.

Ελληνιστικά κράτη 90 π.Χ. © Swanston Publishing Ltd
Χάρτης με τα Ελληνιστικά κράτη, 90 π.Χ.
© Swanston Publishing Ltd

Πρώτες του δραστηριότητες ήταν στην κεντρική Ελλάδα, όπου οι Βοιωτοί ήταν σφήνα ανάμεσα στις κατακτήσεις του. Έτσι, μετά από μια πρόχειρη ειρήνη, αυτοί ξεσηκώθηκαν εναντίον του. Τελικά, τους υπόταξε, αλλά τους φέρθηκε με γενναιοδωρία και μετριοπάθεια. Το 292π.Χ. οι Βοιωτοί ξεσηκώθηκαν και πάλι, αλλά ο Δημήτριος βρήκε κάτι καλύτερο να ασχοληθεί: ο Λυσίμαχος σε εκστρατεία του εναντίον των Γετών είχε πιαστεί αιχμάλωτος! Δεν μπόρεσε να αντισταθεί στον πειρασμό και τράβηξε για την Θράκη, να την καταλάβει. Ο Λυσίμαχος, όμως, απελευθερώθηκε από τον Δρομιχαίτη, βασιλιά των Γετών, ο οποίος δεν ήθελε να έρθει αντιμέτωπος με τον τρομερό Δημήτριο. Έτσι, το σχέδιό του ματαιώθηκε.
Κατέβηκε, λοιπόν, και πάλι στη Βοιωτία και πολιόρκησε την Θήβα. Αλλά ο Πύρρος προσπάθησε να εισβάλει στην Μακεδονία, όμως ο Δημήτριος γρήγορα επέστρεψε και τον εξεδίωξε. Επέστρεψε στην Θήβα και με τις φοβερές πολιορκητικές του μηχανές, στις αρχές του 290π.Χ. κατέλαβε την Θήβα. Φέρθηκε, ως συνήθως, με μακροθυμία, εκτελώντας μόνο τους αρχιστασιαστές και εγκατέστησε στρατό και ένα διοικητή. Έτσι κατέλυσε το πολίτευμα της πόλης.
Πάντως, στο μυαλό του στροβίλιζε η φιλοδοξία να ανακτήσει το βασίλειο του πατέρα του στην Ασία, αλλά έπρεπε να απαλλαγεί από τον επικίνδυνο Πύρρο και τους Αιτωλούς. Ο Δημήτριος ποτέ δεν είχε ένα ορθολογικό σχέδιο, αλλά στο μυαλό του υπήρχαν πολλές και διαφορετικές προοπτικές. Επιπλέον, έπρεπε να εξασφαλίσει τη θέση του στην Ελλάδα. Έτσι, έχτισε την Δημητριάδα, λίγα χιλιόμετρα νότια του σημερινού Βόλου. Η πόλη εξελίχθηκε στο κυριότερο λιμάνι της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας με κοσμοπολίτικο πληθυσμό. Επομένως, από τη νέα του βασιλική πόλη ασκούσε στενότερο έλεγχο στην Ελλάδα.
Εξόν απ’ αυτά, του παρουσιάστηκε μεγάλη ευκαιρία, όταν η Λάνασσα, που βαρέθηκε τις απιστίες του συζύγου της Πύρρου, του έκανε πρόταση γάμου και του έδινε ως γαμήλιο δώρο την Κέρκυρα! Η Λάνασσα ήταν κόρη του Αγαθοκλή, τυράννου των Συρακουσών, και ο Δημήτριος είχε την διπλή ευκαιρία: με την Κέρκυρα μπορούσε να βλάψει τον Πύρρο και τους Αιτωλούς, ενώ επίσης στο δαιμόνιο μυαλό του μπήκε η ιδέα να εκστρατεύσει προς τη Δύση και να καταλάβει την Ιταλία και την Σικελία! Έτσι, δέχτηκε την πρόταση, αφήνοντας (προς το παρόν) τα όνειρά του για επέμβαση στην Ασία. Τα ναυπηγεία του πήραν “φωτιά”, αφού ετοίμαζε εκατοντάδες πολεμικά πλοία και λέγεται ότι είχε σκοπό να συγκεντρώσει ως και 250χιλ. στρατό για τη μεγάλη εκστρατεία στην Δύση! Αλλά έπρεπε πρώτα να τελειώνει με τον Πύρρο και τους συμμάχους του Αιτωλούς.
Γι’ αυτό, λοιπόν, το 289π.Χ. εισέβαλε στην Αιτωλία, ενώ ο Πύρρος κατέβηκε για βοήθεια των Αιτωλών. Οι δυο στρατοί δεν συναντήθηκαν, γιατί πήραν άλλους δρόμους. Ο Δημήτριος άφησε αρκετές δυνάμεις να λεηλατούν την Αιτωλία και κίνησε για την Ήπειρο, μια που ο Πύρρος έλειπε. Όμως, απροσδόκητα, ο στρατός του γνώρισε τη συντριβή από τους Αιτωλούς και τον Πύρρο! Ο Πύρρος έπιασε 5χιλ. αιχμαλώτους. Η ήττα αυτή ήταν ένα χτύπημα, από το οποίο ο Δημήτριος δεν θα συνερχόταν ποτέ!
Οι Μακεδόνες στρατιώτες, που είχαν αρχίσει να αντιπαθούν τον Δημήτριο για τον απολυταρχικό και αλαζονικό του χαρακτήρα, όπως και για τις περιπέτειες που συνεχώς τους έμπλεκε ή σχεδίαζε, θαύμαζαν τον Πύρρο και τον συνέκριναν με τον Μέγα Αλέξανδρο και οι απώλειες στην Αιτωλία μεγάλωσαν την αντιπάθεια για τον Πολιορκητή. Γνωρίζοντας αυτή την επιρροή του στο Μακεδονικό στρατό, ο Πύρρος εισέβαλλε το 288π.Χ. στη Μακεδονία, ενώ ο Δημήτριος είχε αρρωστήσει βαριά. Αλλά οι εταίροι του Δημητρίου του έφραξαν τον δρόμο και προφανώς έγινε κάποια συνθήκη ειρήνης.
Μόλις ο Δημήτριο συνήλθε από την ασθένεια, άλλαξε πάλι ρότα στο ακούραστο μυαλό του και ετοιμάστηκε για εκστρατεία στη Μικρά Ασία, για να ανασυστήσει το βασίλειο του πατέρα του. Ετοίμασε 98χιλ. πεζούς, 12χιλ. ιππείς και έδωσε εντολή να κατασκευαστούν 500 πλοία. Κατασπατάλησε τεράστια ποσά και υπερφορολόγησε όλους τους υπηκόους του, με αποτέλεσμα να γίνει ακόμα πιο μισητός.

Ο Δημήτριος Α΄ ο Πολιορκητής (337 π.Χ. - 283 π.Χ.) ήταν ένας από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κεντρικό πρόσωπο κατά τους αιματηρούς πολέμους που ξέσπασαν γύρω από την επικράτηση στα εδάφη της ανατολικής Μεσογείου μετά το θάνατο του Μακεδόνα στρατηλάτη.
Ο Δημήτριος Α΄ ο Πολιορκητής (337 π.Χ. – 283 π.Χ.) ήταν ένας από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κεντρικό πρόσωπο κατά τους αιματηρούς πολέμους που ξέσπασαν γύρω από την επικράτηση στα εδάφη της ανατολικής Μεσογείου μετά το θάνατο του Μακεδόνα στρατηλάτη.

Οι άλλοι βασιλείς αναθυμούμενοι τις φιλοδοξίες του Αντιγόνου και του γιου του, σήμαναν συναγερμό. Πτολεμαίος, Σέλευκος και Λυσίμαχος έκαναν συμμαχία και έστειλαν πρεσβεία στον Πύρρο να αγνοήσει την ειρήνη που είχε με τον Δημήτριο και να τον χτυπήσει. Ο Πτολεμαίος έστειλε μεγάλο στόλο στις ελληνικές θάλασσες για να ξεσηκώσει σε ανταρσία τους Έλληνες, ενώ ο Λυσίμαχος εισέβαλε στην Μακεδονία και κατέλαβε την Αμφίπολη. Επίσης, ο Πύρρος έφτασε στην καρδιά της Μακεδονίας, λίγο πριν τη Πέλλα!
Ο Δημήτριος που ετοιμαζόταν για την εκστρατεία στην Μικρά Ασία και βρισκόταν μάλλον στην Αθήνα, άφησε επιβλέπων τον γιο του Αντίγονο Γονατά και έσπευσε στην Μακεδονία. Ακούγοντας πως ο Πύρρος είχε καταλάβει την Βέροια, βρέθηκε μπροστά σε ανταρσία του μακεδονικού στρατού. Προχώρησε όμως ελπίζοντας πως το μεγαλύτερο μέρος του στρατού θα εντασσόταν στο πλευρό του, μιας και ήταν Μακεδόνας, παρά σε έναν Ηπειρώτη. Αλλά ο στρατός ήταν γοητευμένος με τον Πύρρο και τον ανακήρυξε βασιλιά της Μακεδονίας! Αποφάσισε να απαλλαγεί από τον Δημήτριο, και, φυγάς πάλι αυτός, ξεγλίστρησε αθόρυβα και έφυγε για την Κασσάνδρεια, στη γυναίκα του Φίλα, η οποία απελπισμένη αυτοκτόνησε. Ο Δημήτριος κατέβηκε στη νότια Ελλάδα μήπως και συγκεντρώσει πιστές δυνάμεις.

Αρχαίες ρωμαϊκές πολιορκητικές μηχανές, εξέλιξη των παλαιότερων της ελληνιστικής περιόδου.
Αρχαίες ρωμαϊκές πολιορκητικές μηχανές, εξέλιξη των παλαιότερων της ελληνιστικής περιόδου.

Η τύχη του πάλι άλλαξε, αλλά δεν το έβαζε κάτω. Ως απλός ιδιώτης και με μεγάλη ταπεινοφροσύνη επισκεπτόταν διάφορες πόλεις και μάζευε οπαδούς, αφού το όνομά του ήταν μύθος! Η Αθήνα, όμως, που ακόμα κατείχε, στασίασε. Την πολιόρκησε, αλλά τελικά έκλεισε ειρήνη με τον Πτολεμαίο, που είχε βοηθήσει την πόλη. Έτσι, στα τέλη του 287π.Χ. καλυμμένος με την ειρήνη του Πτολεμαίου, απέπλευσε με μόλις 11χιλ. στρατό, που του απέμεινε, στη Μικρά Ασία για να αποσπάσει την Καρία και την Λυδία από τον Λυσίμαχο, αφήνοντας στον γιο του Αντίγονο Γονατά τις κτήσεις του στην Ελλάδα: την Κόρινθο, τον Πειραιά, την Εύβοια, τη Βοιωτία, την Φωκίδα και την Δημητριάδα. Όμως, και ο Πύρρος έκλεισε συνθήκη ειρήνης μαζί του χολωμένος, επειδή ο Λυσίμαχος είχε καταλάβει την ανατολική Μακεδονία και δεν το κουνούσε!
Ο Δημήτριος για μια τελευταία φορά αναστάτωνε την Μικρά Ασία και κατέλαβε τις Σάρδεις και τη Μίλητο. Ωστόσο αντιμετωπίστηκε θαρραλέα από τον γιο του Λυσίμαχου, Αγαθοκλή, και αποσύρθηκε στο εσωτερικό, προς την Αρμενία και την Μηδία. Κυνηγημένος, με σοβαρές απώλειες του έτσι κι αλλιώς μικρού στρατού του, με κακουχίες και αρρώστια που τον κατέτρωγε, ήρθε σε σύγκρουση και με τον Σέλευκο, αλλά μετά από μαζικές λιποταξίες, παραδόθηκε σ’ αυτόν το 285π.Χ.
Ο Σέλευκος τον θαύμαζε και ήταν περήφανος που είχε στην κατοχή του τον περίφημο Πολιορκητή. Του πρόσφερε μια τιμητική αιχμαλωσία και παρόλο που του έδωσε βασιλικές παροχές και περιουσία, πάντα υπό στενή επιτήρηση, ο Δημήτριος σαν γέρικο λιοντάρι σε κλουβί δεν άντεξε μια τόση ήσυχη ζωή: δυο χρόνια αργότερα, το 283π.Χ. καταβεβλημένος και από την ασθένεια, στα 54 χρόνια του, αυτός ο απίθανος τυχοδιώκτης πέθανε.
Κανένας από τους διαδόχους ή τους γιους τους, τους Επιγόνους, δεν είναι εικόνα της εποχής του τόσο πιστή όσο ο Δημήτριος ο Πολιορκητής. Το μακεδονικό, το ανατολίτικο, το ελληνικό συγκροτούσαν την κράση του. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Την ενεργητικότητά του; Την μεγαλοφυΐα του ή την ελαφρότητά του; Πάντα αγαπούσε το υπερβολικό σε όλα! Μόνο η ησυχία του ήταν αφόρητη. Τολμούσε, πολεμούσε, κυριαρχούσε, αλλά κέντρο και σκοπός του ήταν ο εαυτός του. Ήταν ο Αλκιβιάδης της γενιάς του. Σκαρφάλωνε σε ύψη, γκρεμιζόταν στην άβυσσο, γραπωνόταν στην πρώτη ευκαιρία και ανυψωνόταν ξανά! Ποτέ δεν έχασε το θάρρος του. Η ρώμη και η φύση του ήταν του αίλουρου, με ροπή στη δράση και την παρατολμία, που δύσκολα συναντιούνται σε άλλη ιστορική μορφή.
Η πολυκύμαντη και όλο περιπέτεια ζωή του δεν είχε όμοιο στην ιστορία, ήταν μια ακατασίγαστη τρικυμία. Η ξεχωριστή του ιστορική παρουσία έγκειται στο ότι κράτησε ψηλά την ιδέα (που την υιοθέτησε από τον πατέρα του Αντίγονο), το φάντασμα, μιας ενότητας της απέραντης αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου, που για την τελική της διάλυση δούλευαν όλα τα συστατικά της στοιχεία. Αυτή την ιδέα που την χρησιμοποίησε ως πρόφαση για νέες και απίθανες επιχειρήσεις.

Δείτε ακόμη: Δημήτριος ο Πολιορκητής (I), Δημήτριος ο Πολιορκητής (II)

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Johan Gustav Droysen: Geshichte des Hellenismus, 1836-1843 (μετάφραση Ρένου Αποστολίδη ως «Ιστορία των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου» εκδ. Ελευθεροτυπίας 1993)
• N.G.L. Hammond – F.W. Walbank: Ιστορία της Μακεδονίας, εκδ. Μαλλιάρης.
• Πλούταρχος: Δημήτριος, Ευμένης, Πύρρος, εκδ. Κάκτος
• Παυσανίας: Αττικά, Κορινθιακά, Βοιωτικά, Φωκικά, εκδ. Κάκτος
• Διόδωρος: Βιβλιοθήκη Ιστορική, εκδ. Ζήτρος

http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/history/thema_14/12.html

http://el.wikipedia.org/wiki

(Εμφανιστηκε 3,515 φορές, 2 εμφανίσεις σήμερα)

Δείτε ακόμη:

Κάντε ένα σχόλιο

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.