Αν η πρώτη Σταυροφορία, που άρχισε το 1096, κατόρθωσε να κυριεύσει την Ιερουσαλήμ, οι άλλες (που έγιναν για να προστατευθεί το εκεί νεόκοπο δυτικό βασίλειο) απότυχαν. Εκτός από μία: την τέταρτη Σταυροφορία, που πέτυχε το μέγα κατόρθωμα, να αλώσει την Κωνσταντινούπολη και να αφανίσει τη βυζαντινή αυτοκρατορία.

«Αν το ελληνικόν έθνος ήτο όμοιο προς τ’ άλλα το ρωμαικόν κράτος αποτελούντα έθνη· αν δεν είχεν ιστορίαν ένδοξον, προγενεστέραν της ιδρύσεως του κράτους εκείνου, και ηδύνατο ν’ απαρνηθή αυτήν, θα εθεώρει βεβαίως επαρκή την δόξαν ότι ανήκε ποτέ εις το μέγαν και πανίσχυρον ρωμαικόν κράτος, και τοσούτο μάλλον, καθ’ όσον ήτο η ψυχή αυτού, εν πάσι πρωτοστατούν και τα πάντα εν αυτώ ιθύνον. Τότε δε θα ωφείλωμεν να πάρομεν του κράτους εκείνου το όνομα και να διατηρήσωμεν την προσηγορίαν του Ρωμιού, να ονομάσωμεν δεν και την ημετέραν χώραν αντί Ελλάδος Ρωμανίαν, ως ονόμαζε ο ελληνικός λαός κατά τους μέσους χρόνους την βυζαντινήν επικράτειαν.»