Ο πιο σοβαρός άνθρωπος που έζησε σε αυτόν τον τόπο, είχε όλα τα χαρακτηριστικά του κομπλεξικού Του Κωστή Παπαγιώργη Πολλοί είναι οι τρόποι για να οξύνει κανείς την ανθρωπογνωσία του μέσα στον νεοελληνικό βίο, αλλά η μελέτη της λέξης «κομπλεξικός» […]

Αξίζει λοιπόν, να ανατρέξουμε στον βίο και στην πολιτεία του λογοτέχνη Παπαδιαμάντη χωρίς τους θρήνους, τον οίκτο και τα δάκρυα που μας έχουν συνηθίσει. Όπου υπάρχει ανώτερη μοίρα, τα υψηλά αισθήματα είναι καθήκον.

Και τίθεται το ερώτημα: ξεσηκωμένοι πληθυσμοί που οπλίστηκαν αυτοσχεδίως και αντιμετώπιζαν έναν οργανωμένο στρατό, γιατί να είχαν τόσο μεγάλο καημό για Σύνταγμα; Το επίσημο πρόσχημα έλεγε ότι οι δυτικές κυβερνήσεις θα παρεξηγούσαν τον Αγώνα ως καρβουνιάρικο αν δεν επιδεικνυόταν ένα Σύνταγμα. Ο Διαμαντούρος αναπτύσσει το γνωστό επιχείρημα ότι οι ντόπιες δυνάμεις αγνοούσαν την έννοια του εθνικού κράτους, της κεντρικής εξουσίας, της οργανωμένης διοίκησης – και σωστά.

Φυσικά, το Τι να κάνουμε; που ηχούσε λίγο σαν πατρική συμβουλή ή σαν νεανική βία, δεν ήταν πολιτικό μανιφέστο. Απεναντίας, ακολουθούσε τις συνταγές του μυθιστορήματος, πλάθοντας μυθιστορηματικά πρόσωπα που ανταγωνίζονταν τους ορκισμένους επαναστάτες.