Όταν έφτασαν στην Γένοβα, οι αρχές δεν άφησαν τα παιδιά να περάσουν τα τείχη της πόλης. Η φρουρά της πόλης τους πήγε στην παραλία για να φύγουν (όταν θα άνοιγε η θάλασσα), η οποία παρά τις προσευχές δεν άνοιξε· δεν άνοιξα ούτε στη Μασσαλία για να περάσουν «και να φτάσουν στην Ιερουσαλήμ με στεγνά πόδια», «όπως τους διαβεβαίωναν οι αρχηγοί τους» και αυτά προσευχόταν για το θαύμα μάταια για μέρες.

Αν η πρώτη Σταυροφορία, που άρχισε το 1096, κατόρθωσε να κυριεύσει την Ιερουσαλήμ, οι άλλες (που έγιναν για να προστατευθεί το εκεί νεόκοπο δυτικό βασίλειο) απότυχαν. Εκτός από μία: την τέταρτη Σταυροφορία, που πέτυχε το μέγα κατόρθωμα, να αλώσει την Κωνσταντινούπολη και να αφανίσει τη βυζαντινή αυτοκρατορία.

Και ο μεν Φρειδερίκος μετά στρατού 40 χιλ. περίπου μαχητών ήλθε διά ξηράς εις τον Ελλήσποντον (1189) και διαπεραιωθείς εις την Ασίαν προήλασε νικηφόρως εις τα ένδον της μικράς Ασίας και νικήσας τους Σελτζούκους κατέλαβε την πρωτεύουσαν αυτών Ικόνιον.

Σταυροφορίαι εν τη ιστορία εκλήθησαν, καθά είδομεν, στρατείαι γενόμεναι προς ελευθέρωσιν των αγίων τόπων εκ των Μωαμεθανών.

Αραβικές κατακτήσεις. Οι διάδοχοι του Μωάμεθ. Το κράτος των Χαλιφών Κείμενο: Παύλος Καρολίδης Ο Μωάμεθ διά της υπ’ αυτού κηρυχθείσης νέας θρησκείας, ήν επέβαλεν εις τους ομοφύλους Άραβας ου μόνον απλώς διά του λόγου αλλά και διά του ξίφους, ίδρυσεν […]

Ο Παύλος Καρολίδης (1849 – 1930) ήταν Έλληνας ιστορικός, πολιτικός και καθηγητής πανεπιστημίου. Το κείμενο που δημοσιεύουμε στη συνέχεια είναι από το βιβλίο του «Εγχειρίδιον βυζαντινής ιστορίας. Μετά των κυριωτάτων κεφαλαίων της λοιπής μεσαιωνικής ιστορίας.», το οποίο κυκλοφόρησε το 1908 από τις εκδόσεις […]

Από εδώ και στο εξής η Πόλη θα είναι η μόνη έγνοια και φροντίδα του βυζαντινού κόσμου. Αυτή η κωνσταντινοπολίτικη αναφορά, η μυστική σχεδόν πόλωση για την Πόλη, βρίσκεται ακριβώς στο επίκεντρο της νεοελληνικής Μεγάλης Ιδέας, με όλα τα επακόλουθα και τις επιπτώσεις [π.χ. τον θρύλο του Μαρμαρωμένου βασιλιά].