Ετικέτα: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Τὸ Θεοπόντι (1925)

Τὰ νερὰ εἶχον ἐκχειλίσει, κ᾿ εἶχον γίνει λίμνη γύρω μας, καὶ ἠπείλουν τὰ θεμέλιά μας. Τὸ κατώγι μας, ὅπως ὅλα τὰ κατώγεια, εἶχε πλημμυρήσει νερόν, κ᾿ εἴχομεν πληρώσει τρεῖς δραχμὰς εἰς τὸν Πακέτον, τὸν βαστάζον τῆς ἀγορᾶς, ὡς προσκολλημένον διαρκῶς εἰς τοῦ Ζιμπλοῦ τὸ μαγαζί, τὸ ἀντικρινό μας, διὰ νὰ τὸ ἀδειάσῃ. Μάταιος κόπος καὶ δαπάνη. Ἀποβραδὺς τὸ ἄδειαζεν ὡς ἔγγιστα, ἕως τὸ πρωὶ ἐγέμιζε πάλιν τρεῖς πιθαμὲς νερόν.

Διαβάστε περισσότερα ›
H γλαύκα, δηλ. η κουκουβάγια, ήταν μάλλον συνηθισμένο πουλί στην Αττική και εικονιζόταν παντού, ως ιερό σύμβολο της θεάς Αθηνάς· θεωρείτο πένθιμο σύμβολο και άγγελος κακός οιωνών· κατά συνεκδοχή, γλαύξ ονομαζόταν «νόμισμα αττικόν, φέρον επί της μίας όψεως εικόναν γλαυκός.»

«Κομίζει γλαύκα εις Αθήνας.»

Η αρχή της παροιμιακής φράσης του τίτλου βρίσκεται σε μια κωμωδία του Αριστοφάνη: «-Χαὐτηί γε γλαῦξ. -Τί φῄς; τίς γλαῦκ᾽ Ἀθήναζ᾽ ἤγαγεν;», που σημαινει: «Τούτο, κουκουβάγια. -Γλαύκα δηλαδή· παράξενο· άκουσες ποτέ να φέρνουν γλαύκες στην Αθήνα εδώ;»

Διαβάστε περισσότερα ›
Η Νέα Ουτοπία (ΙΙΙ)

Η Νέα Ουτοπία (ΙΙΙ)

Οι άνθρωποι αγωνίζονται, μοχθούσιν, εργάζονται, διακυβεύουσι την ζωήν των, με τα όπλα της ρώμης και της βουλήσεως. Οι άνθρωποι γελώσι, θλίβονται, ερώνται, εγκληματούσιν, ανδραγαθούσι· πίπτουσι, μάχονται, βοηθούσιν αλλήλους· ζώσι! Και έχω πολύ περισσότερον από τριών ωρών εργασίαν να κάμω σήμερον, και ενόουν να εξυπνήσω εις τας επτά. Επεθύμουν να μην είχα καπνίσει τόσον πολλά δυνατά πούρα χθες το βράδυ.

Διαβάστε περισσότερα ›
Η Νέα Ουτοπία (ΙΙΙ)

Η Νέα Ουτοπία (ΙΙ)

—Μάλιστα· όταν ένας άνθρωπος εξέχει πολύ από το μέσον ανάστημα και την ευρωστίαν, του κόπτομεν το εν σκέλος ή τον ένα βραχίοντα, ώστε να επιφέρωμεν την ισότητα· τον κατεβάζομεν ολίγον παρακάτω τρόπον τινά. Η φύσις, βλέπετε, υστερεί οπίσω ως προς τον αιώνα μας· αλλά κάμνομεν ό,τι ειμπορούμεν δια να την διορθώσωμεν.

Διαβάστε περισσότερα ›
Η Νέα Ουτοπία (Ι)

Η Νέα Ουτοπία (Ι)

Ειργάσθημεν πολύ δραστηρίως ενώ εκοιμάσθε. Κατεστήσαμεν αυτήν την γην τελείαν τώρα, δύναμαι να είπω. Εις κανένα δεν επιτρέπεται να πράττη κακίαν τινά η ανοησίαν και όσον αφορά την ισότητα, ούτε οι βάτραχοι δεν έχουν μεταξύ των τόσην όσην ημείς. (Ωμίλει κάπως χυδαϊκώ τω τρόπω, μοι εφάνη· αλλά δεν επεθύμουν να τον επιπλήξω). Επεριδιαβάσαμεν εντός της πόλεως. Ήτο πολύ καθάριος και ησυχωτάτη.

Διαβάστε περισσότερα ›
Όπως γνωρίζουμε, ο Παπαδιαμάντης ήταν σαφής πάνω στο ζήτημα της θρησκευτικής πίστης: «Το επ’ εμοί, ενόσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω πάντοτε, ιδίως δε κατά τα πανεκλάμπρους ταύτας ημέρας, να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου…»

Η λαϊκή αγιότητα

Όπως γνωρίζουμε, ο Παπαδιαμάντης ήταν σαφής πάνω στο ζήτημα της θρησκευτικής πίστης: «Το επ’ εμοί, ενόσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω πάντοτε, ιδίως δε κατά τα πανεκλάμπρους ταύτας ημέρας, να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου…»

Διαβάστε περισσότερα ›
Νικόλαος Γύζης (1842 - 1901). Αποκριά στην Αθήνα, περίπου στα 1892. Κληροδότημα Αντωνίου Μπενάκη. Εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη. Nikolaos Gyzis (1842 - 1901). Carnival in Athens, ca 1892. Antonios Benakis Bequest. On view, National Gallery.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Ἀποκριάτικη νυχτιά (1892)

Τὴν τελευταίαν ἑσπέραν τῆς Τυρινῆς τοῦ ἔτους 188… ἐχόρευσαν τόσον εἰς τοῦ κὺρ Ζαχαρία, ὥστε ἦτο φόβος μὴ πέσῃ τὸ σαθρὸν σκωληκόβρωτον πάτωμα τῆς παμπαλαίου οἰκίας ἐπὶ τῶν κεφαλῶν τῆς κυρα-Κατίγκως τῆς Χρίσταινας, τῆς γραίας Βαγγελῆς τῆς Λεμονοῦς καὶ τῆς Σταματούλας τῆς Γεμενίτσας, τὸ μόνον μέσον δι᾽ οὗ αἱ τρεῖς αὗται θὰ ἔπαυον διὰ πάντοτε τοὺς καθημερινοὺς καυγάδες των.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Παπαδιαμάντης με τον Βλαχογιάννη στη Δεξαμενή, το 1908.

Ο «ευέξαπτος ψάλτης»: Μια ιστορία για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη

Επειδή έψαλλαν με σύνεση και ευλάβεια δεν επέτρεπαν να ψάλλουν ψάλτες που έρχονταν στις αγρυπνίες, εάν εκείνοι δεν έψαλλαν συνετά αλλά μεταχειρίζονταν όχι τις φυσικές τους φωνές, αλλά θυμελικές, προσποιητές και άτακτες φωνές. Ο Παπαδιαμάντης, ο οποίος ήταν και ευέξαπτος, τους έδιωχνε.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Μινύρισμα πτηνοῦ χειμαζομένου…»

Κάτω εἰς τὸ βάθος, εἰς τὸν λάκκον, εἰς τὸ βάραθρον, ὡς κελάρυσμα ρύακος εἰς τὸ ρεῦμα, φωνὴ ἐκ βαθέως ἀναβαίνουσα, ὡς μύρον, ὡς ἄχνη, ὡς ἀτμός, θρῆνος, πάθος, μελῳδία, ἀνερχομένη ἐπὶ πτίλων αὔρας νυκτερινῆς, αἰρομένη μετάρσιος, πραεῖα, μειλιχία, ἄδολος, ψί-θυρος, λιγεῖα, ἀναρριχωμένη εἰς τὰς ριπάς, χορδίζουσα τοὺς ἀέρας, χαιρετίζουσα τὸ ἀχανές, ἱκετεύουσα τὸ ἄπειρον, παιδική, ἄκακος, ἑλισσομένη, φωνὴ παρθένου μοιρολογούσης, μινύρισμα πτηνοῦ χειμαζομένου, λαχταροῦντος τὴν ἐπάνοδον τοῦ ἔαρος.

Διαβάστε περισσότερα ›
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Φῶτα - Ὁλόφωτα (1894)

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Φῶτα – Ὁλόφωτα (1894)

Ἐκινδύνευε νὰ βυθισθῇ εἰς τὸ κῦμα ἡ μικρὴ βάρκα τοῦ Κωνσταντῆ τοῦ Πλαντάρη, πλέουσα ἀνάμεσα εἰς βουνὰ κυμάτων, ἕκαστον τῶν ὁποίων ἤρκει διὰ νὰ ἀνατρέψῃ πολλὰ καὶ δυνατὰ σκάφη καὶ νὰ μὴ ἀποκάμῃ, καὶ εἰς ἀβύσσους, ἑκάστη τῶν ὁποίων θὰ ἦτο ἱκανὴ νὰ καταπίῃ ἑκατὸν καράβια καὶ νὰ μὴ χορτάσῃ. Ὀλίγον ἀκόμη καὶ θὰ κατεποντίζετο.

Διαβάστε περισσότερα ›