Για τους χωριάτες που κατέβαιναν στην πόλη, ήταν προσφιλής συνήθεια η αγορά του μπακαλιάρου, στα μπακάλικα της εποχής. «Όσοι έμπαιναν στα Γιάννενα, έπρεπε να γυρίσουν μ’ ένα κομμάτι μπακαλιάρο στο χωριό. Άλλοι τον ήθελαν χοντρό κι άλλοι λιανό (λεπτό). Τον τύλιγαν σε χασαπόχαρτα και στη συνέχεια τον έβαζαν μέσα στον τροβά, για να τον μεταφέρουν οι χωριάτες», σύμφωνα με 94χρονη πληροφορήτρια, γέννημα-θρέμμα της πόλης των Ιωαννίνων.

Η βάρκα ήταν 3-4 μέτρα και τ’ν είχαμαν για το χειμώνα. Για να κ’βαλάμε και κόσμο και πρόβατα. Τα πρόβατα τά ’χαμαν απέκεια, στα Μεγάλα Δέντρα, έτσι το λέμαν, εκεί είχαμαν λάκκες για να βοσκάν’. Είχαμαν και χωράφια, σπέρναμαν καλαμπόκια, τριφύλλια, γρασίδια, ό,τι είχε ο καθένας. Είχαμαν και καλύβια καλά εκεί, για να κάθομαστε εκεί. Τα καλύβια τα φράζαμαν (φτιάχναμε) γύρα-γύρα με ρείκια και τ’ αλείφταμαν με λάσπη, με χώμα, γιατί αλλιώς θα σε σιούρ’ζε ο αέρας, θα είχε πολύ κρύο!

Το κλειδί  για την κατανόηση της λειτουργίας των ευχών είναι η –ευρέως αποδεκτή στις σύγχρονες προσεγγίσεις της γλώσσας– άποψη ότι η μη γνωστική διάσταση της γλωσσικής επικοινωνίας είναι εξίσου σημαντική με τη γνωστική. Δηλαδή η γλώσσα, εκτός από ανταλλαγή μηνυμάτων ανάμεσα σε πομπό και δέκτη, περιέχει ταυτόχρονα πολλούς κοινωνικούς διαπροσωπικούς στόχους: την έκφραση κατανόησης και αποδοχής, την επιβεβαίωση των κοινών πηγών νοήματος και ταυτόχρονα την αποτροπή της απειλής του προσώπου – με λίγα λόγια, στοχεύει στη συνοχή της κοινότητας.

Σε πολλά σπίτια δεν ηύρισκες ούτε μία καρέκλα! Κάθονταν όλοι καταή, σταυροπόδι. Το χειμώνα στο τζιάκι πυροκοπά (δίπλα στη φωτιά)! Αλλά και ποιος να πρωτόπιανε το τζιάκι (ενν. ποιος να καθόταν πρώτος), στο τζιάκι ήταν για τ’ς γερόντ’ς και για τ’ς μ’σαφ’ραίους! Άμα ήταν γάμος, στο τζιάκι κάθονταν ο νούνος!

«Κάθι προυί η μάνα μ’ έβραζι τραχανά ή γάλα… Ή κανιά πίτα αν είχι φκιάσει του βράδυ… Οι γ’ναίκις τότι μαέριβαν του βράδυ, γιατί δούλιβαν ούλη μέρα στα χουράφια… Στου σκουλειό δεν έτρουγαμαν τίπουτα… Του μισημέρι π’ μας σκόλαγι ου δάσκαλους, έτρουγαμαν μια κι καλή… Τα βλαχόπ’λα (οι συμμαθητές της που ήταν παιδιά μετακινούμενων κτηνοτρόφων και περπατούσαν μέχρι και δύο ώρες για να έρθουν στο σχολείο) έπιαναν κάναν ίσκιου (δηλ. κάθονταν σε σκιερό μέρος) για να φάν’… Ψουμουτύρι έτρουγαν κάθι μέρα αυτά τα πιδιά…»

Έκανε κρύα εκειά τα χρόνια κι εμείς ήμασταν ξυπόλητοι. Δεν είχαμαν παπούτσια, αλλά κάτι φιλενάδες μ’ μου ‘χαν φκιάσει πορπόδια (ή προπόδια) με… σαμπρέλες από αμάξι! Απ’κάτω σαμπρέλα αντίς για σόλα κι αχπάνω δίμτινο (δίμιτο ύφασμα), μάλλινο, σαν πανί. Αυτό τό ’ραβαν οι φιλενάδες μ’ ψ’λά στ’ σαμπρέλα και γένονταν σαν παπούτσια! Άμα έβρεχε, μούσκευε το ποδάρι, γιατί καβαλίκευε το νερό!

Κ’βεντιάζαμαν, γελάμαν, λέμαν και κάνα τραγούδι. Λέμαν και τα “χρόνια πολλά”. Στα λιανοπαίδια δεν έκαναμαν δώρα, τι να τ’ς δώκουμε… Α, αν είχαμαν κάνα γλυκό, κάνα κομματάκι πίτα, έτσι τ’ βγάζαμαν εμείς τότε.

«Όσοι γύρ’σαν απ’ το αλβανικό πόλεμο, οι πλειότεροι δεν τα γλίτωσαν τα ποδάρια τ’ς, γιατί είχαν κρυοπαγήματα! Τ’ς ακρωτηρίαζαν οι γιατροί… για να ξεμπλέν’ (ξεμπλέκουν). Ούτε τα μέσα είχαν, αλλά ούτε και χώρο είχαν… Ποιος θα τ’ς γιατροπόρευε…

Ήταν δυο ξαδέρφια, χωριανοί μ’, κι είχαν μια ιταλικιά χειροβομπίδα, τότε που ’μασταν λιανοπαίδια, 15 χρονών, εκεί γύρα. Τ’ βάρ’γαν από ένα λιθάρι, αλλά δεν έσκασε. Κι όταν τ’ν πήρε το ένα το παιδί στα χέρια, τότε έσκασε! Δεν τ’ κόπ’καν δάχ’λα, αλλά απ’ τ’ λάμψη τυφλώθ’κε! Πάν’ τα φωτερά (μάτια)! Τά ’ταν τα μάτια του, αλλά δεν ήγλεπε ντιπ.

Ένας αιώνας πέρασε από τότε που γράφτηκε με αίμα και δάκρυα μία από τις πλέον επώδυνες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Η Μικρά Ασία, κοιτίδα ενός πανάρχαιου πολιτισμού, εγκαταλείφθηκε για πάντα από τους Έλληνες, ενώ χιλιάδες ήταν τα τραγικά θύματα της τουρκικής θηριωδίας που ακολούθησε την άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού, ο οποίος είχε μεταβεί στην περιοχή ως ελευθερωτής των υπόδουλων ομοεθνών.