Περί το 1337 το κήρυγμα του Ησυχασμού προσελκύει την προσοχή του Έλληνα λόγιου μοναχού Βαρλαάμ από την Καλαβρία. Ο Βαρλαάμ εις την προσπάθειά του να διορθώσει τους δυτικούς οδηγήθηκε σε νέες αιρέσεις. Ο Γρηγόριος αντάλλαξε επιστολές μαζί του εις την προσπάθειά του να τον φέρει εις την Ορθόδοξη πορεία, μάταια όμως. Ο Γρηγόριος συνέγραψε σειρά έργων αναπτύσσοντας την Ορθόδοξη Αλήθεια  και αποδεικνύοντας τα λάθη του Βαρλαάμ. Οι θέσεις του Γρηγορίου επικυρώθηκαν από συνόδους της Εκκλησίας.

Η Συνέλευση αυτή, αφού τροποποίησε τον Οργανικό Νόμο, ο οποίος είχε συνταχθεί στην Επίδαυρο, κατάργησε τα τοπικά πολιτικά σώματα, για να πλήξει την Πελοποννησιακή Γερουσία και τον Κολοκοτρώνη. Ακόμη, στην συνέλευση αυτή καταργήθηκε ο τίτλος του αρχιστράτηγου, τον οποίο είχε ο Κολοκοτρώνης[14].  Επίσης, επιχείρησε να συντάξει κρατικό προϋπολογισμό και, τέθηκε επί τάπητος το ζήτημα του εξωτερικού δανεισμού, από την Αγγλία, με παράλληλη υποθήκη των εθνικών κτημάτων[15]. Κατά την διάρκεια της Β΄ Εθνοσυνέλευσης, τα πνεύματα οξύνθηκαν ακόμη περισσότερο.

«Λειτουργίες της είναι η γέννηση και η χρήση της τροφής· γιατί, η πιο φυσική λειτουργία για τα ζωντανά όντα, που είναι ολοκληρωμένα και όχι ατελή, ή των οποίων η γέννηση δεν είναι αυτόματη, είναι να δημιουργήσουν ένα άλλο ον, όμοιο με τα ίδια· το ζώο, δηλαδή, ένα ζώο και το φυτό ένα φυτό, για να μετέχουν, όπως μπορούν, στο αιώνιο και το θείο· γιατί όλα αυτό θέλουν και για τούτο κάνουν όσα κάνουν σύμφωνα με τη φύση τους»

Η πολιτική φιλοσοφία, η κοινωνική και η οικονομική θεωρία των νεότερων χρόνων από τους θεμελιωτές τους και μέχρι σήμερα και με ελάχιστες εξαιρέσεις, αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό τους φυσικούς νόμους που εξηγούν την ύπαρξη του Σύμπαντος και την εμφάνιση και την εξέλιξη της ζωής, αλλά και τους νόμους κίνησης των κοινωνιών. Αντ’ αυτού εστίασαν, ως φιλελευθερισμός και νεοφιλελευθερισμός, όπως και ως κλασικισμός και νεοκλασικισμός, στην υπεράσπιση της ατομικής ιδιοκτησίας, ως την πεμπτουσία, τάχα, της ατομικής ελευθερίας, γεγονός που τους ανάγκασε να αγνοήσουν, ακόμα και να αορατοποιήσουν την ανθρώπινη κοινωνία, ως υποκειμένου δημιουργίας του ανθρώπινου πολιτισμού.

Για τους χωριάτες που κατέβαιναν στην πόλη, ήταν προσφιλής συνήθεια η αγορά του μπακαλιάρου, στα μπακάλικα της εποχής. «Όσοι έμπαιναν στα Γιάννενα, έπρεπε να γυρίσουν μ’ ένα κομμάτι μπακαλιάρο στο χωριό. Άλλοι τον ήθελαν χοντρό κι άλλοι λιανό (λεπτό). Τον τύλιγαν σε χασαπόχαρτα και στη συνέχεια τον έβαζαν μέσα στον τροβά, για να τον μεταφέρουν οι χωριάτες», σύμφωνα με 94χρονη πληροφορήτρια, γέννημα-θρέμμα της πόλης των Ιωαννίνων.

Ποιος είδε ψύλλο στο βουνό, γουρούνι με σαμάρι, / και ποντικόν με κέρατο και ψύλλο με μουστάκι. Τον ψύλλο τον εφόρτωναν εννιά κιλά ροβύθια, / κι απάν στο μεσοσάμαρο σαράντα κολοκύθια,  / ήτανε λάσπες και βροχές κι ο αγάς του στα καπούλια. / Τον ψύλλο τον καλίγωναν[1] στη μέση απ’ το παζάρι, / εννιά αλμπάντες[2] τον κρατούν και τρεις τον καλλιγώνουν. / Σαν έδωσε και κλώτσησε, ταράχτη το παζάρι.

«Ο όρος “ζωή” […] παίρνει πολλές σημασίες, ακόμη κι αν, από τα παρακάτω, ένα μόνο ενυπάρχει σε ένα ον, λέμε ότι αυτό ζει· όπως για παράδειγμα ο νους, η αίσθηση, η κίνηση και η στάση στο χώρο, ακόμα η κίνηση που υπάρχει στη θρέψη και η παρακμή και η ανάπτυξη»

«Αν φταίει ο γάιδαρος, δεν πρέπει να χτυπά κανείς το σαμάρι.», «Χτυπούν το σακί κι έχουν το νου τους στον γάιδαρο.», «Χτυπούν το σακί κι έχουν το νου τους στον μυλωνά.», «Δεν πρέπει κανείς να χτυπά τ’ άλογο για λογαριασμό του γαϊδάρου.», «Όποιος δεν μπορεί να χτυπήσει τον άνθρωπο ας χτυπήσει το καπέλο.», «Να χτυπά το σκύλο και να ‘χει το νου του στον γάιδαρο.», «Χτυπούν το σκύλο κι έχουν το νου στ’ αφεντικό του.»

«Τα υπόλοιπα, πάντως, μέρη της ψυχής, είναι φανερό από όσα είπαμε, πως δεν μπορούν να χωριστούν, όπως ισχυρίζονται κάποιοι· επίσης, όμως, είναι φανερό ότι λογικά διαφέρουν· γιατί η ικανότητα της αίσθησης είναι άλλο πράγμα από την ικανότητα της γνώμης, αφού έχει διαφορά να αισθάνεσαι και να διατυπώνεις γνώμη»

Κι όπως το χέρι δεν υφίσταται στερούμενο της τελεολογικής του αποστολής όταν αποκόπτεται από το σώμα, έτσι και η ζωή δεν υφίσταται όταν το σώμα χάσει την ψυχή, αφού χωρίς ψυχή παύει κάθε ελπίδα εντελέχειας: «Και αυτό που έχει τη δυνατότητα να ζήσει δεν είναι το σώμα που έχει χάσει την ψυχή, αλλά εκείνο που την έχει. Το σπέρμα, έτσι, και ο καρπός, έχουν τη δυνατότητα να γίνουν ένα τέτοιο σώμα»