Κατηγορία: Ιστορία

Ο Αριστοτέλης για την πολυπλοκότητα του νου

Ο Αριστοτέλης για την πολυπλοκότητα του νου

«Στη διανοητική ψυχή […] οι εικόνες είναι όπως τα συναισθήματα. Κι όταν η ψυχή βεβαιώσει ή αρνηθεί το καλό ή το κακό, αποφεύγει ή επιδιώκει. Γι’ αυτό η ψυχή ποτέ δε σκέφτεται χωρίς εικόνα. Έτσι και ο αέρας· προκαλεί στην κόρη του ματιού κάποια μεταβολή και αυτή επηρεάζει κάτι άλλο· το ίδιο γίνεται και με την ακοή· το τελευταίο που επηρεάζεται, όμως, είναι ένα και συνιστά μια μοναδική μεσότητα· αλλά με πολλαπλή την ουσία της» (431a 15-21).

Διαβάστε περισσότερα ›
Τα παρωνύμια (παρατσούκλια) έχουν ραγδαία υποχωρητική τάση, δεν συναντώνται σε καμία περίπτωση σε επίσημο λόγο (πολλώ δε μάλλον εξαιτίας και της ισχύουσας πολιτικής ορθότητας), αλλά χρησιμοποιούνται κυρίως στον ανεπίσημο, προφορικό λόγο, όπως επίσης και σε ορισμένα ειδικά περιβάλλοντα (π.χ. μεταξύ στρατιωτών από διαφορετικές περιοχές της πατρίδας μας)

Παρατσούκλια Ηπειρωτών: Όλοι εναντίον όλων!

«Σαρδελάδες» οι Πρεβεζiάνοι, «παγουράδες» οι Γιαννιώτες», «λασπιάδες» και «μαυρογόνατοι» οι καμπίσιοι Ηπειρώτες. Δεν είναι κωμωδία του Αριστοφάνη, αλλά η Ήπειρος του περασμένου αιώνα, όπου ο γλωσσικός πόλεμος καλά κρατούσε! Αν νομίζετε ότι οι Έλληνες ανέκαθεν έβλεπαν τη χώρα ενωμένη, μάλλον ξεχνάτε τον κανόνα: Κάθε τόπος είχε τον δικό του τρόπο να «στολίζει» τον γείτονα. Ποιοι ήταν, λοιπόν, οι «κιόηδες» που τους κορόιδευαν στον στρατό;

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο ποιητής και πανεπιστημιακός Θεόδωρος Ορφανίδης (1817-1886)

Ο ποιητής και πανεπιστημιακός Θεόδωρος Ορφανίδης (1817-1886)

Ένας από τους ελάσσονες εκπροσώπους της Ρομαντικής Σχολής των Αθηνών υπήρξε ο ποιητής Θεόδωρος Ορφανίδης. Ο Ορφανίδης γεννήθηκε το 1817 στην Σμύρνη, αλλά τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στην Σύρο και την Τήνο. Πέθανε στην Αθήνα στις 5 Αυγούστου του 1886.

Διαβάστε περισσότερα ›
«Είχαμαν τα ξυλοπόδαρα για να μη μας μπαίνουν οι κολλητσίδες στα ποδάρια, όταν περπάταγαμαν στα χωράφια. Είναι κι αγκάθια πολλά στα χωράφια, ξέρ’ς… Αυτά τα ξυλοπόδαρα τά ’φκιαναμαν μαναχά μας εμείς τα παιδιά. Έπρεπε να βρούμε καλό ξύλο, βασταερό (ανθεκτικό), ό,τι ξύλο: πλατάνι, φιλίκι, κουμαριά…».

«Στο χωριό μας ξέμειναν δυο Ιταλοί στρατιώτες, ο… Πίτουρο κι ο Μαριάνης!»

Τις εθνικές γιορτές τις τιμούμε έχοντας διαβάσει τα γεγονότα που σχετίζονται με αυτές. Υπάρχουν, όμως, και άνθρωποι που υπήρξαν όχι απλώς αυτόπτες μάρτυρες, αλλά και συμπρωταγωνιστές της Ιστορίας. Όταν ήταν παιδιά, υπήρχε μόνο μία εθνική επέτειος, αυτή της 25ης Μαρτίου. Οι σελίδες της άλλης γράφονταν τότε…

Διαβάστε περισσότερα ›
Αν και οι διεθνείς συνθήκες δεν ήταν ευμενείς για την Επανάσταση του 1821, ο εθνικός απελευθερωτικός μας αγώνας είναι συνυφασμένος με την λέξη «φιλελληνισμός».

Ο φιλελληνισμός σε Ελβετία και Γερμανία

Ο φιλελληνισμός είναι πλήρως συνυφασμένος και με το θρησκευτικό καθήκον. Αναλυτικά, πρόκειται για έναν αγώνα χριστιανών κατά της ημισελήνου. Με άλλα λόγια, η κάθοδος των φιλελλήνων μοιάζει με μεσαιωνική Σταυροφορία.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης, η φαντασία και η νόηση

Ο Αριστοτέλης, η φαντασία και η νόηση

Η πλάνη των αισθήσεων ενδέχεται να πλανέψει και τη φαντασία, αφού η στρέβλωση της πρωταρχικής κίνησης πιθανότατα θα κινήσει στρεβλά και την κίνηση που θα επιφέρει. Ο έλεγχος της λογικής κρίνεται απαραίτητος. Η περίπτωση που η φαντασία ξεπερνά τα όρια της λογικής (κάποιος μπορεί να φαντάζεται ότι πετάει) δεν απορρίπτει το συλλογισμό που τη θέλει απόρροια των αισθήσεων, αφού και η πιο παράτολμη φαντασία χρειάζεται μια αφετηρία για να γεννηθεί (πρώτα βλέπει κανείς τα πουλιά και μετά φαντάζεται πώς θα ήταν αν πετούσε και ο ίδιος).

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στον τάφο του Μάρκου Μπότσαρη στο Μεσολόγγι. Επιζωγραφισμένη λιθογραφία, σχεδ. Ant. Dadola, λιθ. Buzeghel

Η πολιτική των Μ. Δυνάμεων από το 1814 και ο φιλελληνισμός της Αγγλίας

Η φιλελληνική κίνηση της Μ. Βρετανίας είχε ως αποτέλεσμα και την μεταστροφή της Ρωσίας ως προς το ελληνικό ζήτημα. Αναλυτικά, στις 4 Απριλίου 1826, η Μ. Βρετανία και η Ρωσία υπέγραψαν πρωτόκολλο στην Αγία Πετρούπολη, με το οποίο αποφασίστηκε η δημιουργία ενός μικρού ελληνικού κράτους, το οποίο θα ήταν φόρου υποτελές στον σουλτάνο.

Διαβάστε περισσότερα ›
Ο Αριστοτέλης και η διερεύνηση της φαντασίας

Ο Αριστοτέλης και η διερεύνηση της φαντασίας

Ξεκινώντας τη διερεύνηση της φαντασίας ο Αριστοτέλης ξεκαθαρίζει: «Την ψυχή […] την ορίζουν κυρίως με δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: από τη μια με την κίνηση στο χώρο και από την άλλη με τη σκέψη, την κρίση και την αίσθηση» (427a 18-20). Ο αρχικός διαχωρισμός της κίνησης από τη σκέψη (και κατ’ επέκταση την κρίση και την αίσθηση) έχει να κάνει με τον τρόπο που η ψυχή αντιλαμβάνεται τον κόσμο που την περιβάλλει.

Διαβάστε περισσότερα ›
Την 3η Νοεμβρίου 1896, ο Πατρινός τσαγκάρης Δ. Μάτσαλης, μέλος του ΑΟΠ, προέβη σε ένα αξιόποινο εγχείρημα. Ακριβέστερα, σκότωσε τον τραπεζίτη Δ. Φραγκόπουλο και, παράλληλα, τραυμάτισε τον σταφιδέμπορο Α. Κόλλα. Για την ενέργειά του αυτή, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Ο Μάτσαλης έβαλε τέρμα στην ζωή του δαγκώνοντας καψούλια στο κελί του.

Η εμφάνιση του αναρχισμού σε Ευρώπη και Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα

Συναφής με τον αναρχισμό είναι και ο αναρχοσυνδικαλισμός. Ο αναρχοσυνδικαλισμός, όπως και ο κυρίως αναρχισμός, επιδιώκει την κατάλυση τόσο του κράτους, όσο και του καπιταλισμού. Τα θεωρητικά του επιχειρήματα στηρίζονται στην διδασκαλία του αντιεξουσιαστικού σοσιαλισμού ενώ, η οργανωτική του μορφή οικοδομήθηκε στο κίνημα του επαναστατικού σοσιαλισμού, όπως αυτός ήκμασε σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία κατά το χρονικό διάστημα 1895-1910. Βέβαια, οι ιδέες του αναρχοσυνδικαλισμού δεν ήταν καινοφανείς. Αναλυτικά, τα πρώτα ψήγματα του αναρχοσυνδικαλισμού εντοπίζονται στο Δ΄ Συνέδριο της Α΄ Διεθνούς, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Βασιλεία το 1869 και, στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η σημασία των οικονομικών οργανώσεων των  εργατών.

Διαβάστε περισσότερα ›
Νωπογραφία από άγνωστο καλλιτέχνη στην Εκκλησία της Μονής Moldoviţa απεικονίζει την άλωση της Κωνσταντινούπολης, 1537.

Ο Μακιαβέλι, η αναγκαιότητα του εθνικού στρατού και «πώς πήρε ο Τούρκος την Πόλη»

Ο Νικολό Μακιαβέλι (1469-1527) γεννήθηκε στη Φλωρεντία· ήταν γιος του νομομαθούς Μπερνάρντο Μακιαβέλι και της Μπαρτολομέα Νέλι. Ο Μπερνάρντο καταγόταν από παλιά αριστοκρατική οικογένεια και οι πρόγονοί του αναδείχτηκαν σε υψηλά αξιώματα της πόλης κατά τον 14ο αιώνα· ωστόσο, η παλαιά γενιά είχε ξεπέσει και ο ίδιος δεν ήταν πλέον «αριστοκράτης» αλλά ούτε και «ποπολάρος»· εργάστηκε ως απλός δικηγόρος.

Διαβάστε περισσότερα ›