«Ο μέγας κόλπος της μητρός ημών γης πρέπει να τρέφη όλα τα τέκνα της, ίσα και ίσα -κανείς δεν πρέπει να πεινά, κανείς δεν πρέπει να παραχορταίνη.»

«Είστε ευτυχείς άνθρωποι εσείς οι νέοι· κατέχετε και μπορείτε να μεταχειριστείτε ένα όργανο τέλειο, που τα εκφράζει όλα με όση δύναμη τα αισθάνεστε, τη δημοτική γλώσσα. Δυστυχώς εμείς…»

Ο Παπαδιαμάντης τοποθετώντας όλη τη δράση της «Γυφτοπούλας» στην Πελοπόννησο δεν εξυπηρετεί απλώς τη δυναμική της μυθοπλασίας που επιχειρεί, αλλά προσπαθεί να μείνει πιστός και στην ιστορική πραγματικότητα που αναπαριστά. Η Πελοπόννησος αποτελεί μεγάλο κέντρο της εποχής και συνδέεται με μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

Ἐκινδύνευε νὰ βυθισθῇ εἰς τὸ κῦμα ἡ μικρὴ βάρκα τοῦ Κωνσταντῆ τοῦ Πλαντάρη, πλέουσα ἀνάμεσα εἰς βουνὰ κυμάτων, ἕκαστον τῶν ὁποίων ἤρκει διὰ νὰ ἀνατρέψῃ πολλὰ καὶ δυνατὰ σκάφη καὶ νὰ μὴ ἀποκάμῃ, καὶ εἰς ἀβύσσους, ἑκάστη τῶν ὁποίων θὰ ἦτο ἱκανὴ νὰ καταπίῃ ἑκατὸν καράβια καὶ νὰ μὴ χορτάσῃ. Ὀλίγον ἀκόμη καὶ θὰ κατεποντίζετο. Ἄγριος ἐφύσα βορρᾶς, ὀργώνων βαθέως τὰ κύματα, καὶ ἡ μικρὰ φελούκα, διὰ νὰ μὴν ἀρμενίζῃ κατεπάν᾽ τὸν ἀέρα, εἶχε μαϊνάρει* τὸ πανί της, καὶ εἶχε μείνει ξυλάρμενη καὶ ὠρτσάριζε κ᾽ ἐδοκίμαζε νὰ κάμῃ βόλτες

 Ο Παπαδιαμάντης, η γυφτοπούλα και η χρησιμοθηρική όψη του ρατσισμού Γράφει ο Θανάσης Μπαντές Το μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη «Η γυφτοπούλα» αναφέρεται στις τελευταίες μέρες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Η μυθιστορία, δεμένη αξεδιάλυτα με […]

Τί σε Κωνσταντῖνε καλέσωμεν; κληρονόμον χαμαλίκας, τῶν βαστάζων ἀρχηγόν, ἀλλακτὴν τοῦ Ἀνανία, ἀηδέστατον μωρόν· φωστῆρα τῆς Καλκούτας διαλάμποντα, χαμάλην τῶν παπάδων προεξάρχοντα, τῶν ἀχθοφόρων συνόμιλον· χαμάλμπασην ἀπαράμιλλον. Ἐγέμισες ἀηδίας τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἀλλὰ τὸ πρώτιστον εἰσόδημα τῆς θεια-Ἀχτίτσας προήρχετο ἐκ τοῦ σταχομαζώματος. Τὸν Ἰούνιον κατ᾽ ἔτος ἐπεβιβάζετο εἰς πλοῖον, ἔπλεεν ὑπερπόντιος καὶ διεπεραιοῦτο εἰς Εὔβοιαν. Περιεφρόνησε τὸ ὀνειδιστικὸν ἐπίθετον τῆς «καραβωμένης», ὅπερ ἐσφενδόνιζον ἄλλα γύναια κατ᾽ αὐτῆς, διότι ὄνειδος ἀκόμη ἐθεωρεῖτο τὸ νὰ πλέῃ γυνὴ εἰς τὰ πελάγη.

Ἦτο ἀξιοπερίεργος τύπος, κρᾶμα κυνικοῦ καὶ ἐπικουρείου. Εἶχεν ἰδιαιτέρας ὀνομασίας, ἰδικάς του λέξεις δι᾿ ὅλα. Τὸ Ἀρσάκειον τὸ ὠνόμαζεν Ἀρνάκειον. Τὸ Βαρβάκειον λύκειον ― ἐδῶ ἔτρεπε τὸ οὐρανισκόφωνον τῆς παραληγούσης εἰς ὀδοντόφωνον, sans façon*· ὑπῆρχε δὲ καὶ καθηγητὴς τῆς Γαλλικῆς μὲ παραπλήσιον ὄνομα. Τὰ δένδρα, τὰ κοσμοῦντα τὰς ὁδοὺς καὶ τὰς πλατείας τῆς πρωτευούσης, τὰ ὠνόμαζε δενδρείκελα, κατὰ τὸ ἀνδρείκελα.

Έργα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη σε ψηφιακή μορφή
Ὁ Αὐτοκτόνος (1954) 1667 Ὁ προστάτης τῶν χηρῶν (1947) 1271 Στὸ Μέγα-Γιαλό (1934)

Πάσχα Ρωμέϊκο Διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Ἀπό το περιοδ. «Ἑλληνικὴ Δημιουργία», ἔτος Β’ τόμος Τρίτος, τεῦχος 29 Ὁ μπάρμπα-Πύπης, γηραιὸς φίλος μου, εἶχεν ἑπτὰ ἢ ὀκτὼ καπέλα, διαφόρων χρωμάτων, σχημάτων καὶ μεγεθῶν, ὅλα ἐκ παλαιοῦ χρόνου καὶ ὅλα κατακαίνουργα, τὰ ὁποῖα […]

Ο συνοδίτης των τριών αρχαιολόγων και του δημοδιδασκάλου, ο πέμπτος, νεανίας εικοσαέτης, είχε κατά το φαινόμενον, το αξιώτερον υποζύγιον υπέρ πάντας τους λοιπούς, υψηλόν όνον, εύρωστον, πλατυκόκκαλον, και υποκοκκινίζοντα το τεφρόν τρίχωμα. Και όμως, αντί να τρέχει πρώτος, ήρχετο τελευταίος πάντων των συνοδοιπόρων.

Ο Αποστόλης ο Καλούμας συνήθιζε λίαν πρωί, τας ημέρας των εορτών πού είχαν πολλά ονόματα, δια να μη κάμνει λάθος και παραλείπει κανένα εορτάζοντα, ενώ ακόμη ο κόσμος ήτο εις την Εκκλησίαν, και αυ­τός ήτο νηφάλιος, να περιέρχεται, όλας τας οικίας των Γιάννηδων (ή των Νικολάκηδων, των Γιώργηδων κτλ.) και να σημειώνει δίπλα εις την εξώπορταν ή την σκάλαν, επί του τοίχου, με μικρόν κάρβουνον, λεπτοτάτην μαύρην γραμμήν, εν ιώτα, ορατόν εις αυτόν και μόνον.

Ολίγα τινά χωλά θρανία τα εκάρφωσε με τας χείρας του ο διδάσκαλος, άλλα πέντε ή έξ αντικατέστησαν οι ξυλουργοί. Είχε διατάξει να καθαρίσωσι το υπό την δασκαλοκαθέδραν σωφρονιστήριον, εκεί όπου έβοσκαν εν πάση ανέσει πολυάριθμοι ψαλίδες, βλατούδες και ποντικοί. Είχε κάμει νέαν και πλούσιαν προμήθειαν από δεσμίδας βεργών, και είχεν αρχίσει «να τες βρέχει» πάλιν γερά, καθώς άλλοτε.

Το ραδιόφωνο που αγαπήσαμε. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης – Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη. Jacinto Benavente – Πικραγαπημένη. Μανώλης Κορρές – Οίκος Ευγηρίας.Προσπέρ Μεριμέ -Κάρμεν.

Το μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη «Οι έμποροι των Εθνών» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, σε συνέχειες, στην εφημερίδα «Μη Χάνεσαι» από το Νοέμβριο του 1882 ως το Φεβρουάριο του 1883. Έκτοτε εκδίδεται κι επανεκδίδεται και η πρόβλεψη ότι θα εξακολουθήσει να κεντρίζει το εκδοτικό ενδιαφέρον εσαεί δεν είναι καθόλου παρακινδυνευμένη.

Διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (PDF)
Περισσότερα e-books στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Ερανιστή, ΕΔΩ

Ο βίος του Χριστού, F. Farrar, μεταφρ.: Αλ. Παπαδιαμάντης
Περισσότερα e-books στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Ερανιστή, ΕΔΩ

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στη Φόνισσα Γράφει ο Θανάσης Μπαντές Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι «Η Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη ανήκει στα κλασικά κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Εμφανιζόμενο για πρώτη φορά το 1903 – κυκλοφόρησε σε συνέχειες από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο […]

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στα σκιαθίτικα διηγήματα Γράφει ο Θανάσης Μπαντές Αν ο Παπαδιαμάντης αναγνωρίστηκε ευρέως για τα διηγήματά του, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα λεγόμενα Σκιαθίτικα Διηγήματα αποτελούν το βασικότερο κορμό της λογοτεχνικής του παραγωγής. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειοψηφία […]

Ο βίος του Χριστού. Φρειδερίκου Γ. Φάρραρ By: F. W. (Frederic William) Farrar 1831-1903 μετάφραση: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Κατεβαίνει ελεύθερα από εδώ.