Όταν ο όχλος γίνεται Πολίτες
Γράφει ο Γιώργος Παπαδόπουλος-Τετράδης
Χρωστάω στους κατοίκους αυτού του τόπου να καταθέσω ετούτο:
Έχω δυο μέρες, από την πρώτη της «ελευθερίας», που κινούμαι με τις συγκοινωνίες και ειδικά με το μετρό και τον ηλεκτρικό. Για δουλειές στον Πειραιά και στο κέντρο της Αθήνας, Αθηνάς, Ευρυπίδου, Μοναστηράκι.
Δεν υπήρχε ούτε ένας από τους σχετικά λίγους- σχετικά με τις κανονικές μέρες- επιβάτες σε όλες αυτές τις διαδρομές, που να μη φοράει μάσκα και να μην τηρεί τις στοιχειώδεις αποστάσεις. Το πρωτοφανές: Στις κυλιόμενες σκάλες του υπογείου, οι άνθρωποι έκαναν πλάι ο ένας για να περάσει ο άλλος! Ακόμα και ο ζητιάνος στον ηλεκτρικό, αλλά και ο εξαρτημένος που ζητούσαν λεφτά φορούσαν μάσκα!
Δεν ήταν τόσο ο φόβος του προστίμου και του χωροφύλακα. Γιατί τέτοιος δεν υπήρχε στον ορίζοντα. Ήταν ένας συνδυασμός φόβου, σεβασμού και συνευθύνης. Ένας συνδυασμός, που δεν τον βλέπεις σ’ αυτούς τους κατοίκους ποτέ στη «φυσιολογική» ζωή τους.
Για δυο μέρες αισθάνθηκα ότι ζω σε μια χώρα που οι άνθρωποι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε από τους υπερεκτιμημένους συνανθρώπους της Εσπερίας. Πολύ περισσότερο, που δεν άδειασαν τα σούπερ μάρκετ και, το κυριότερο, που δεν παρατάνε τους γονείς τους και τους παππούδες τους στα ιδρύματα, σαν άχρηστο βάρος που δεν παράγει πια πλούτο και ενοχλεί τη ζωή της οικογένειας.
Ναι, με συγκίνησαν οι συμπολίτες μου κι ας ξέρω ότι το θαύμα δεν θα κρατήσει ούτε τρεις μέρες. Αρκούσε η μία. Γιατί αυτή η μία δείχνει με τον πιο περίτρανο τρόπο ότι μπορούν και ξέρουν να είναι Πολίτες και Συμπολίτες. Αρκεί να καθοδηγούνται σ’ αυτό. Επειδή, δεν θα βαριέμαι να το λέω, η Ιστορία έχει αποδείξει ότι οι λαοί είναι κοπάδια πρόβατα. Και πάνε όπου τους πάει ο τσοπάνος με τον σκύλο. Κι αυτοί βγαλμένοι απ’ τα σπλάχνα τους.
Μπορεί μερικοί από μας που είναι πιο ανήσυχοι και με αναπτυγμένη φαντασία να οραματιζόμαστε τον αναρχικό άνθρωπο, που είναι αρκετά μορφωμένος ώστε να μην έχει ανάγκη από χωροφύλακα και πρωθυπουργό για να είναι Πολίτης και Συμπολίτης, αλλά….
…αλλά για να φτάσεις στο ιδανικό πρέπει να περάσεις από το εφικτό. Και να το ξέρεις. Και πρέπει να μπολιάσεις το εφικτό με το ιδανικό για να τα φέρεις και τα δύο πιο κοντά. Να πας τον κόσμο σε μεγαλύτερη εξημέρωση. Σε μεγαλύτερη συνείδηση της πολιτικής και κοινωνικής του ταυτότητας. Πολύς και πολύ μακρύς δρόμος.
Στον δρόμο αυτό, όμως, εδώ και χιλιετίες, οι λαοί λειτουργούν σαν κοπάδια πρόβατα. Και πάνε όπου τους πάει ο τσοπάνος. Βγαλμένος από τα σπλάχνα τους. Ανεξάρτητα από συστήματα οικονομικά και κοινωνικά, το μοτίβο είναι ίδιο: αρχηγός της φυλής, βασιλιάς, πολιτικός ηγέτης, στρατηγός, αυτοκράτορας, σουλτάνος, μαχαραγιάς, ινστρούχτορας, πρωθυπουργός. Το μοτίβο είναι ίδιο.
Κι από κάτω, υπογείως, σπρώχνει την ιστορία η κινητήρια δύναμή της. Αυτή που παράγει τα οικονομικά και κοινωνικά συστήματα. Η τεχνολογία. Η πέτρα, η φωτιά, ο χαλκός, το σίδερο, το μπαρούτι, ο ατμός, ο ηλεκτρισμός. Εδώ είμαστε σήμερα. Όχι πολύ μακριά από το χτες κατά βάθος. Στην επιφάνεια, ναι.
Όμως, αυτοί οι συγκάτοικοί μου συμπολίτες μου αυτές τις μέρες, τόσο διαφορετικοί από τους εαυτούς τους όλες τις άλλες μέρες, έδειξαν ότι ένα τόσο δα μικρό σύρσιμο του ποδιού προς τα μπρος το έκαναν. Κι αφού το έκαναν είναι μπορετό.
Αλλά, δεν το έκαναν μόνοι τους. Τους οδήγησε ο τσοπάνος εκεί. Και ο τσοπάνος δεν είναι άλλος από ένα σύστημα καθοδήγησης που τους έβαλε κανόνες. Όχι μόνο τους έβαλε. Τους επ-έβαλε. Κι αυτό το «επ-» είναι που λείπει και έλειπε από αυτούς τους κατοίκους και αυτή τη χώρα. Τη χώρα που έχει από τις καλύτερες νομοθεσίες στον κόσμο και τη χειρότερη εφαρμογή τους. Την απουσία εφαρμογής, για την ακρίβεια.
Εμένα δεν μ’ αρέσουν οι χωροφύλακες. Γιατί είναι εξουσιαστικοί, και προσβάλουν τη νοημοσύνη και την προσωπικότητά μου. Και έτσι, προσβάλλουν και τη νοημοσύνη όλων. Είχα πάντα μια απέχθεια στο δαχτυλάκι που κουνιέται. Χρήσιμο για τους ανηλίκους και προσβλητικό για τους ενήλικες.
Η ζωή έχει αποδείξει ότι λειτουργεί όπως τα πρότυπα. Οι κοινωνίες που έχουν μια κάποια βούληση εναλλάσσουν στην εξουσία τον πατέρα και τη μητέρα. Όταν τα βρίσκουν μπαστούνια φωνάζουν τον πατέρα να καθαρίσει το τοπίο και να βάλει μια τάξη στα πράγματα με τη ρώμη. Και, όταν αισθάνονται ασφαλείς φωνάζουν τη μητέρα να τις χαϊδέψει, να τις χαρτζιλικώσει, να τις αφήσει να ξεσαλώσουν. Μέχρι να οδηγηθούν σε αδιέξοδο και να ξαναφωνάξουν τον πατέρα. Και ούτω καθ’ εξής.
Πατέρας και μητέρα είναι εξ ίσου απαραίτητοι και χρήσιμοι. Γιατί καθένας φροντίζει ένα κομμάτι του παιδιού. Και οι δυο μαζί όλο το παιδί. Υπάρχουν καλοί και κακοί πατεράδες και μανάδες. Δηλαδή χρήσιμοι και επιζήμιοι. Επειδή καλό και κακό δεν υπάρχει. Πατεράδες δικτάτορες και βασανιστές, αλλά και νοικοκύρηδες. Μανάδες μέγαιρες ή παραχαϊδεύτρες, αλλά και κολώνες.
Σήμερα, περνάμε την περίοδο του πατέρα. Αν αυτός εξελιχθεί σε πατέρα αφέντη, όπως γίνεται συχνά, μέλλει να αποδειχτεί. Αλλά, τα παιδιά του δεν είναι πια παιδιά. Και επαφίεται σ’ αυτά να αποφασίσουν αν θα είναι Πολίτες ή Υπήκοοι (άρθρο 120 του Συντάγματος). Αν θα τους χρειάζεται ο χωροφύλακας για να είναι Συμπολίτες ή αν θα τους αρκεί η κοινή λογική και η Κοινωνική τους συνείδηση.
Αν θα υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους όταν καταπατώνται ή αν θα σκύψουν στο «τι να κάνουμε» κεφάλι. Γιατί, τελικά, οι άνθρωποι είναι πολύ καλύτεροι από τους κυβερνήτες τους. Αλλά, επαφίεται στους κυβερνήτες, προς το παρόν, να δώσουν την ευκαιρία στους ανθρώπους να είναι το καλύτερο που είναι.
Μέχρι να έρθει ο καιρός να μη χρειάζονται πια οι άνθρωποι τσοπάνο. Να είναι από μόνοι τους τόσο ψηλοί όσο το ύψος τους Αν έρθει.
Χτες και προχτές, ένα μέρος από τους πρώην ανερμάτιστους ήταν Πολίτες. Κι αυτό, ακόμα κι αν αύριο η εξουσία τους μετατρέψει πάλι σε άγριους -γιατί η εξουσία διαφθείρει και εξαγριώνει το λαό, ο τσοπάνος- θα τους έχει μείνει μέσα τους σαν μια σταγόνα Πολιτισμού. Η σταγόνα δεν είναι βρύση. Αλλά, μπορεί να σε ξεδιψάσει για λίγο στην έρημο.
Πηγή: https://www.facebook.com/Tetradis/posts/10157501090923370
