Ο Διαδραστικός Πίνακας και η χρήση του στην τάξη

Νίκος Αστέριος

Φιλόλογος, 8^ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης

[email protected]

Περίληψη

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται οι δυνατότητες των διαδραστικών πινάκων σε εκπαιδευτικούς του Νομού Χαλκιδικής  για την υλοποίηση σεναρίων διδασκαλίας. Είναι επιτακτική ανάγκη η γνώση για τον χειρισμό των εργαλείων τους καθώς και ο τρόπος με τον οποίο δύνανται να γράψουν, να διορθώσουν, να συμπληρώσουν, να σχεδιάσουν, να ζωγραφίσουν, να αξιολογήσουν, να δουν βίντεο και να περιηγηθούν στο διαδίκτυο.

Ως παράδειγμα, γίνεται παρουσίαση διδασκαλίας μιας ενότητας της Ιστορίας της Β΄ Γυμνασίου. Η μέθοδος που εφαρμόστηκε είναι η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, η οποία βοηθά τους μαθητές να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους ως ομάδα. Έτσι οι μαθητές καθοδηγούμενοι και από τον εκπαιδευτικό οδηγούνται σε συνεργασία με αποτέλεσμα τη συμμετοχή όλων στο μάθημα. Επίσης δίνεται η δυνατότητα σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να συμμετάσχουν με περισσότερο ενδιαφέρον.

Λέξεις κλειδιά: Διαδραστικός πίνακας, Επιμόρφωση εκπαιδευτικών,  Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, Αξιοποίηση διαδραστικών

Εισαγωγή

Η εξέλιξη της τεχνολογίας δίνει τη δυνατότητα να εφαρμοστούν νέες μέθοδοι διδασκαλίας με τη χρήση του υπολογιστή. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας διευρύνουν τους πνευματικούς ορίζοντες των μαθητών καθώς έρχονται σε επαφή με την εικόνα, το βίντεο και το διαδίκτυο. Για τους μαθητές σύμφωνα με την (Morgan, 2008) αποτελούν εργαλεία που είναι ευχάριστα και διασκεδαστικά, γρήγορα γίνονται οικεία, τους κινητοποιούν να συμμετέχουν στη διδασκαλία και να αλληλεπιδρούν με τους συμμαθητές τους.

Δύνανται να ανακαλύψουν τη γνώση μέσα από πολλές πηγές (Νικολαΐδου & Γιακουμάτου, 2001)που προσφέρονται και έτσι να αποκτήσουν και κριτική ικανότητα. Τους ξενίζει η στείρα απομνημόνευση, η δασκαλοκεντρική διδασκαλία και όταν τα συναντούν εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους. Για την προσέγγισή τους απαιτείται πλέον, η ενσωμάτωση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας στην εκπαιδευτική διαδικασία με τους οποίους ήδη έχουν εξοικειωθεί. Τα περιβάλλοντα μάθησης πρέπει να μεταβληθούν, για να αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας και μάθησης. Οι μαθητές απαιτείται να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με το δάσκαλο και όταν μάλιστα περιλαμβάνεται δράση και ανάδραση στη διαδικασία της μάθησης (Αναστασιάδης κ.ά., 2010), όπως με τους διαδραστικούς πίνακες, παρατηρείται ενεργός συμμετοχή τους. Μέσω του διαδραστικού πίνακα γίνονται συμπαραγωγοί περιεχομένου, γι’ αυτό απαιτείται επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ώστε να αντεπεξέλθουν στις νέες απαιτήσεις της κοινωνίας.

Ως τώρα ο υπολογιστής χρησίμευε, για να διδάξει τους μαθητές, ενώ καταβάλλονται, πλέον, προσπάθειες να προωθηθεί ως περιβάλλον εργασίας, δηλαδή ο μαθητής να μαθαίνει και κυρίως οι ομάδες μαθητών να αναζητούν, να συγκρίνουν, να ανακαλύπτουν, να συνθέτουν και να παρουσιάζουν (Κουτσογιάννης, 2001). Με τη χρήση των διαδραστικών πινάκων ο μαθητής από δέκτης της γνώσης γίνεται ενεργός και συμμέτοχος στην παρουσίασή της. Ο εκπαιδευτικός δύναται να το κατανοήσει, ώστε να προβεί στη χρήση του, αφού παρακολουθήσει ανάλογες επιμορφώσεις και κληθεί να δημιουργήσει σενάρια. Πολλοί εκπαιδευτικοί περιορίζονται στην χρήση τους μόνο ως οθόνη, μη χρησιμοποιώντας τη γραφίδα ή την αφή, η οποία αποτελεί εργαλείο για την άμεση επαφή του μαθητή και του εκπαιδευτικού με τον πίνακα. Η παρούσα εργασία στοχεύει στην ανάδειξη των διαδραστικών πινάκων και στη χρήση τους στο εκπαιδευτικό έργο.

Η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε

Ο διαδραστικός πίνακας (Interactive whiteboard) είναι μια ψηφιακή συσκευή που συνδέεται με έναν υπολογιστή (Computer) και έναν προβολέα (Data projector). Στο “Σχήμα 1” ο προβολέας προβάλλει το οπτικό σήμα εξόδου του υπολογιστή στην επιφάνεια του πίνακα μέσω του καλωδίου που μεταφέρει οπτικό σήμα (video cable – VGA), (Οικονόμου, 2012).

Οι διαδραστικοί πίνακες είναι ένα σχετικά νέο τεχνολογικό ψηφιακό μέσο, που χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση, εμπλέκοντας τους μαθητές στη διαδικασία. Έχουν χαμηλότερο κόστος από τους φορητούς υπολογιστές (Morgan, 2008), γιατί αρκεί ένας σε κάθε τμήμα και όχι ένας σε κάθε μαθητή. Δεν τίθεται θέμα μεταφοράς των μαθητών στο εργαστήριο, διότι υπάρχει δυνατότητα χρήσης στην ίδια την αίθουσα διδασκαλίας. Έτσι αλληλεπιδρούν μαθητές και εκπαιδευτικοί.

Διαδραστικά συστήματα διαφόρων ειδών υπάρχουν σήμερα σε πολλά ελληνικά σχολεία με σκοπό τη χρήση τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το 2014 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποσό ύψους 146.635.815 Ευρώ για προμήθεια και εγκατάσταση 36.804 διαδραστικών συστημάτων στα σχολεία μας όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα . Υπάρχουν τα εξής διαδραστικά συστήματα:

(α) συσκευές με υπέρυθρη τεχνολογία (ebeam)

(β) διαδραστικοί πίνακες με επιφάνειες αφής

(γ) διαδραστικοί πίνακες με ηλεκτρομαγνητική τεχνολογία

(δ) διαδραστικοί βιντεοπροβολείς (Interactive Projectors)

Στη συγκεκριμένη προσπάθεια χρησιμοποιήθηκε πίνακας με ηλεκτρομαγνητική τεχνολογία. Λειτουργεί με ηλεκτρονικό στυλό και ο χρήστης μπορεί να αλληλεπιδράσει με τα αντικείμενα που εμφανίζονται, αφού μπορεί να τα μετακινήσει και να τα περιστρέψει. Επίσης υπάρχουν πολλά εργαλεία σχεδιασμού, τρίγωνα, κύκλοι, επεξεργασίας κειμένου, τα οποία δύνανται να συρθούν στην επιφάνεια εργασίας και να λειτουργήσουν. Το λογισμικό του πίνακα δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να σχεδιάσει, να εμπλουτίσει με εικόνα, βίντεο, υπερσυνδέσμους ιστοσελίδων σε πολλές σελίδες τη διδασκαλία του και να την αποθηκεύσει σε αρχεία διαφόρων τύπων π.χ. Word, excel, power point, jpeg κ.ά.

Για τη σύνδεση με το διαδίκτυο χρησιμοποιήθηκαν οι υποδομές του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Καλώδια Ethernet, Switches και Δρομολογητές, που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε σχολείο, οι γραμμές του πάροχου Internet με ταχύτητες έως 8 Mbps καθώς και τα ενεργά στοιχεία του Σχολικού Δικτύου.

Περιγραφή της επιμόρφωσης 

Χρησιμοποιήθηκε η Βυζαντινή Ιστορία της Β’ Γυμνασίου και συγκεκριμένα από το 1^ο κεφάλαιο: ΙΙ. ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1.Ο Ιουστινιανός και το έργο του. Ακολουθούνται τα εξής βήματα:

• Στην αρχή γίνεται αναφορά στο εκπαιδευτικό blog https://blogs.sch.gr/nikosas/, στο οποίο βρίσκονται οι οδηγίες για το συγκεκριμένο διαδραστικό πίνακα (εγκατάσταση και χρήση Trace board).
• Κατόπιν παρουσιάζονται οι δυνατότητες του διαδραστικού και των εργαλείων του: α) Χρήση στυλό, σβήστρας, χρώματος, μεγέθυνσης, απόκρυψης.

β) Εισαγωγή ή αντιγραφή και επικόλληση κειμένου, σχημάτων, ιστοσελίδων.

γ) Υπογράμμιση κειμένου, έντονη γραμματοσειρά.

δ) Εισαγωγή βίντεο, ήχου.

ε) Δημιουργία δεσμών (links) για ιστοσελίδες.

στ) Συμμετοχή των μαθητών (ιδίως με αδυναμίες στη μάθηση) καθώς και αξιολόγησή τους.

ζ) Δυνατότητα για ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.

η) Δυνατότητα για διαθεματική διδασκαλία.

θ) Δυνατότητα για Project και προγράμματα

ι) Ταυτόχρονη προβολή αρχείων.

κ) Αποθήκευση μαθήματος σε word, excel, power point, pdf, tmk, bmp, jpg, gif, png, tiff.

λ) Συμβατότητα με πολλά λογισμικά και προγράμματα.

μ) Εκτύπωση μαθήματος.

• Στη συνέχεια τονίζονται οι ψυχοπαιδαγωγικοί στόχοι που επιτυγχάνονται με την συγκεκριμένη μέθοδο:

α) Μαθαίνω να εντοπίζω.

β) Μαθαίνω να αντιπαραθέτω.

γ) Μαθαίνω να συγκρίνω, να συνθέτω και να κρίνω.

δ) Ενθαρρύνομαι να συμμετέχω.

ε) Αποβάλλω το άγχος μου δημιουργώντας ευχάριστα συναισθήματα.

στ) Ανακαλύπτω-δημιουργώ.

• Από το ηλεκτρονικό βιβλίο του ψηφιακού σχολείου της Ιστορίας Β΄ Γυμνασίου http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B107/755/4953,22593/ αντιγράφεται μια παράγραφος και επικολλάται στο διαδραστικό. Έχοντας ως βάση την παράγραφο αυτή, ζητείται αφού εντοπιστούν να υπογραμμιστούν και να απαριθμηστούν οι απαντήσεις. Βάσει της νέας παιδαγωγικής αντίληψης οι μαθητές πρέπει να εντοπίζουν τα ζητούμενα και να προτείνουν λύσεις (Τσολακίδης & Φωκίδης, 2004).Τέτοιου είδους άσκηση «εντοπισμού και απαρίθμησης γεγονότων» μέσω της οπτικοποίησης, θεωρείται εύκολη για το μαθητή και τοποθετείται στην αρχή του μαθήματος με σκοπό την αποβολή του άγχους συμμετοχής. Ο μαθητής τρέφει ευχάριστα συναισθήματα για τον υπολογιστή, διότι του προσφέρεται πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό(Σουλιώτη & Παγγέ, 2005)κάτι που λείπει από το απλό εγχειρίδιο και ως εκ τούτου τα ευχάριστα συναισθήματα αποβάλλουν το άγχος του. Η άσκηση αυτή συμβάλλει στην επιτυχία του ψυχοπαιδαγωγικού στόχου «μαθαίνω να εντοπίζω και αποβάλλω το άγχος της συμμετοχής».
• Στην επόμενη άσκηση γίνεται απόκρυψη της επιφάνειας εργασίας (εμφάνιση σκιάς οθόνης), ώστε να φαίνεται μόνο η ερώτηση. Οι μαθητές καλούνται πριν απαντήσουν να συνεργαστούν μεταξύ τους, ανά δύο στο ίδιο θρανίο, προτείνοντας διάφορες απαντήσεις. Κατόπιν θα ανοιχτεί η σκιά οθόνης και θα αποκαλυφθεί η σωστή απάντηση. Σε αντίθεση με την δασκαλοκεντρική διδασκαλία, κατά την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία συμμετέχουν και συνεργάζονται ακόμα και αδιάφοροι μαθητές, οι οποίοι αφού συμπαρασύρονται στην εργασία αυτοβελτιώνονται (Χρυσαφίδης, 1994)  Με αυτήν την άσκηση επιτυγχάνεται ο ψυχοπαιδαγωγικός στόχος «συνεργάζομαι» (Higgins at al, 2005).
• Ζητείται από τους μαθητές να τοποθετήσουν με σύρσιμο στον διαδραστικό πίνακα, χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό στυλό, τα γεγονότα στις ημερομηνίες που αντιστοιχούν στη χρονογραμμή και έτσι να την ολοκληρώσουν. Με τη συγκεκριμένη άσκηση προσελκύεται το ενδιαφέρον τους και βελτιώνεται η προσοχή τους και οι επιδόσεις τους (Μητάκος 2007).
• Δημιουργούνται 3 ομάδες μαθητών Α ομάδα, Β ομάδα, Γ ομάδα με περισσότερους από δύο μαθητές με σκοπό την ευρύτερη συνεργασία και την ανταλλαγή περισσότερων απόψεων στην ομάδα (Ματσαγγούρας, 2000). Η συνεργατική μάθηση προσφέρει καλύτερο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα, κατανόηση του υλικού, βελτίωση του γραπτού και προφορικού λόγου, δημιουργία κινήτρων και ανάπτυξη κριτικής σκέψης (Κακλαμάνης, 2005). Όλες οι ομάδες παρακολουθούν στο διαδραστικό (ασκήσεις, βίντεο, εικόνες, σχεδιαγράμματα), αλλά ανατίθενται διαφορετικές εργασίες σε κάθε ομάδα. Οι απαντήσεις θα δοθούν με το ηλεκτρονικό στυλό και όλες οι εργασίες θα αποθηκευτούν σε αρχεία. Αυτά τα αρχεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν οπουδήποτε και σε άλλον υπολογιστή. Μπορούμε επίσης να τα μετατρέψουμε σε διαφορετική μορφή: pdf, jpg, word, excel, power point, gif,bmp, tiff.

α) η Α΄ ομάδα θα χαράξει με κόκκινο (εργαλείο διαδραστικού) σε έναν κενό χάρτη ο οποίος βρίσκεται στο blog https://blogs.sch.gr/nikosas/?cat=337926,  τα σύνορα επί Μ. Κωνσταντίνου και του Ιουστινιανού με πράσινο και θα επισημάνει τις αλλαγές. Θα αποθηκεύσει την εργασία της, για να την συγκρίνει (μαθαίνω να συγκρίνω) με ένα μέρος της ομάδας Γ΄ που είναι κοινή. Θα συντάξει τις πληροφορίες που συνέλεξε (μαθαίνω να δημιουργώ) σε μια παράγραφο, θα τις παρουσιάσει στις άλλες ομάδες και θα διαλεχθούν πάνω στα ευρήματά τους (μαθαίνω να κρίνω).

β) η Β΄ ομάδα θα εντοπίσει στη Βικιπαίδεια τις περιοχές στις οποίες επέβαλε την Ορθοδοξία ο Ιουστινιανός και θα βρει ποια κράτη περιλαμβάνει σήμερα ο Καύκασος. Θα συντάξει πληροφορίες σε μια παράγραφο, θα τις παρουσιάσει στις άλλες ομάδες και θα διαλεχθούν πάνω στα ευρήματά τους.

γ) η Γ΄ ομάδα θα χαράξει με πράσινο σε έναν κενό χάρτη, ο οποίος βρίσκεται στο blog https://blogs.sch.gr/nikosas/?cat=337926, τα σύνορα επί Ιουστινιανού και θα τοποθετήσει τους λαούς που βρίσκονταν εκτός ορίων της αυτοκρατορίας του. Επίσης από τη μηχανή αναζήτησης Google θα οδηγηθεί στην ιστοσελίδα, ,  από όπου θα συλλέξει πληροφορίες για τη Νεοπλατωνική Ακαδημία. Θα συντάξει πληροφορίες σε μια παράγραφο, θα τις παρουσιάσει στις άλλες ομάδες και θα διαλεχθούν πάνω στα ευρήματά τους.

Λειτουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στις ομάδες, γίνεται πιο εύκολη η σύνταξη κειμένων και επιτυγχάνονται και οι προαναφερθέντες ψυχοπαιδαγωγικοί στόχοι (μαθαίνω να ανακαλύπτω, να συγκρίνω, να αντιπαραθέτω, να δημιουργώ και να κρίνω).

Στην επόμενη δραστηριότητα όλες οι ομάδες θα παρακολουθήσουν στο διαδραστικό ένα βίντεο για την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, το οποίο θα κληθεί ένας μαθητής να ενεργοποιήσει στο διαδραστικό πίνακα (εργαλείο διαδραστικού). Κάθε ομάδα καλείται να απαντήσει στις δικές της ερωτήσεις:

α) η Α΄ ομάδα θα εντοπίσει το σημαντικότερο στοιχείο που εντυπωσιάζει έναν επισκέπτη.

β) η Β΄ ομάδα θα παρατηρήσει αν προστέθηκε ή αφαιρέθηκε κάτι στην Αγία Σοφία από την κατασκευή της μέχρι σήμερα.

γ) η Γ΄ ομάδα θα σχεδιάσει στο διαδραστικό πίνακα τον τρούλο της Αγίας Σοφίας με τις εξής διαστάσεις: Η κάθε κολόνα της να έχει ύψος 8εκ. και πλάτος 0,5 εκ. Η απόσταση μεταξύ των 2 κολόνων να είναι 6 εκ. Στο τέλος να υποδείξουν την αψίδα, τις κόγχες και το τετράγωνο πάνω στο οποίο θα τοποθετηθεί ο τρούλος.

Στο τέλος όλες οι ομάδες θα ακούσουν τον «Ακάθιστο ύμνο» από αρχείο ήχου του διαδραστικού πίνακα (εργαλείο διαδραστικού).

Οφέλη από τους διαδραστικούς

Πολύ σημαντική είναι η χρήση των πολυμεσικών εργαλείων στη σύγχρονη διδακτική πράξη, όταν αυτά χρησιμοποιούνται για εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας και επικοινωνίας (Basdekidis et al., 2007). Ο διαδραστικός πίνακας καλύπτει όλες τις λειτουργίες του μαυροπίνακα και διαμορφώνει καινοτόμες εφαρμογές (εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τηλεδιάσκεψη, ηλεκτρονική μάθηση), ενώ τίθενται νέες προκλήσεις για το εκπαιδευτικό σύστημα (Αναστασιάδης κ.ά., 2010). Η χρήση εκπαιδευτικών λογισμικών, χαρτών, βίντεο, στατιστικών, κειμένων, υπερσυνδέσμων και πολλών άλλων οπτικοακουστικών μέσων  ενισχύει τη διδασκαλία και επιταχύνει την εκμάθηση της ύλης (Higgins at al., 2007) . Χρησιμοποιώντας το στυλό του διαδραστικού πίνακα οι μαθητές δύνανται να σχολιάσουν εικόνες, βίντεο και να αποθηκεύσουν τα αρχεία τους για μελλοντική τροποποίηση και χρήση. Αυτά τα αρχεία μπορούν να τους σταλούν σε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή να αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του τμήματος.

Έρευνα σε μαθητές της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατέδειξε ότι τα μαθήματα με το διαδραστικό πίνακα γίνονται πιο ενδιαφέροντα και πιο ευχάριστα (Beeland, 2002). Ιδιαίτερα σε ειδικά σχολεία για μαθητές με ειδικές ανάγκες μπορούν να δημιουργηθούν ασκήσεις με διαφορετικές προσεγγίσεις σε μαθητές με αυτισμό, νοητική υστέρηση, κινητικά προβλήματα, μαθησιακές δυσκολίες. Γι’ αυτούς τους μαθητές δημιουργείται  μεγαλύτερη ενεργητικότητα, πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον, πλούσιο σε πληροφορίες μαθησιακό περιβάλλον και εξατομικευμένη μάθηση (Τσικολάτας, 2012). Αυτοί οι μαθητές επωφελούνται από τον διαδραστικό πίνακα, γιατί η οπτικοποίηση και η ηχητική παρουσίαση των πληροφοριών αποτρέπει τη διάσπαση προσοχής και εντείνει το ενδιαφέρον τους για συμμετοχή. Έτσι αποκτούν κίνητρα μάθησης και προσαρμογής. Οι μαθητές με κινητικά προβλήματα επωφελούνται, αφού η χρήση του είναι πιο εύκολη από το χειρισμό ποντικιού (Τσικολάτας, 2012).

Επιπλέον μπορούν να δημιουργηθούν ασκήσεις για χωρισμό των μαθητών σε ομάδες και να ακολουθηθούν νέες μέθοδοι διδασκαλίας. Προς αυτήν την κατεύθυνση βοηθούν και τα αντίστοιχα εκπαιδευτικά λογισμικά του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, τα οποία καλούνται οι εκπαιδευτικοί να κάνουν χρήση (Νιάρρου & Γρουσουζάκου, 2007).

Συμπεράσματα

Η παρουσία του εκπαιδευτικού θα εξακολουθεί να είναι πρωταρχική, όσο και αν η τεχνολογία και οι υπολογιστές εξελίσσονται. Το έργο του δεν μπορεί να το καταργήσει κανένας, γιατί δεν μπορεί να το αντικαταστήσει κανένας (Βαϊνάς, 2000). Κάθε χώρα πρέπει να αναπροσαρμόζει το εκπαιδευτικό της σύστημα στα σύγχρονα δεδομένα, παραχωρώντας την παραδοσιακή διδασκαλία στη σύγχρονη και επερχόμενη «ψηφιακή εποχή» και στη «δια βίου εκπαίδευση» (Πυλαρινός, 2004).  Σε περίπτωση που ο πολιτικός και εκπαιδευτικός σχεδιασμός είναι ανύπαρκτος, τότε τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν είναι αναπόφευκτα (Νικολοπούλου, 2009).

Σήμερα, το Διαδίκτυο προσφέρει τη δυνατότητα επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων και μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους μαθητές.  Έτσι κάνοντάς το χρήση ο εκπαιδευτικός, του δίνεται η δυνατότητα να διαμορφώσει το λογισμικό και οποιοδήποτε άλλο αρχείο πριν το παρουσιάσει στο διαδραστικό πίνακα, ορίζοντας προηγουμένως  τους διδακτικούς στόχους (Armstrong et al, 2005). Στην Ελλάδα οι εκπαιδευτικοί που έχουν άμεση σχέση με την Πληροφορική είναι πιο δεκτικοί για διδασκαλία με υπολογιστή από ό,τι αυτοί της θεωρητικής κατεύθυνσης (Σταχτέας, 2002). Η καλή γνώση και χρήση της τεχνολογικής τους γνώσης βοηθά στην παιδαγωγική αξιοποίησή των υπολογιστών και των διαδραστικών συστημάτων, αλλά δεν επαρκεί (Hall & Higgins, 2005). Πολλές φορές αισθάνονται ανεπαρκείς ως προς τέτοιες γνώσεις και δημιουργείται κίνδυνος στην επιτυχία της διδασκαλίας χωρίς τη σωστή επιμόρφωση (Κουτσογιάννης, 2007). Εκτός αυτού σημαντικός παράγοντας μη χρήσης τους είναι το άγχος και ο φόβος που δημιουργείται στους ίδιους (Παναγιωτακόπουλος, 2002). Γι’ αυτό το λόγο γίνεται επιτακτική η ανάγκη για επιμόρφωσή τους και επιβάλλεται να αποτελεί βασική εκπαίδευση σε όλες τις ειδικότητες των ανωτέρων και ανωτάτων σχολών (Cartelli, 2006).

Η άκριτη και χωρίς παιδαγωγικές προϋποθέσεις εισαγωγή των διαδραστικών συστημάτων στην τάξη μπορεί να επιφέρει ανισότητες μεταξύ των μαθητών και των σχολείων (Ράπτης & Ράπτη 2004). Κάποιες έρευνες καταδεικνύουν ότι η εφαρμογή των διαδραστικών πινάκων στην τάξη δεν έχουν επιφέρει τις επιθυμητές αλλαγές στην παιδαγωγική πρακτική (Smith et al., 2006). Ως εκ τούτου οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αναπτύξουν δικούς τους τρόπους για την ενσωμάτωση των εκάστοτε προσφερόμενων εργαλείων στο αντικείμενο διδασκαλίας τους (Sutherland et al, 2004).

Εξετάζοντας και λαμβάνοντας υπόψη και την αντίθετη άποψη, πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν τη μη εισαγωγή των υπολογιστών στα σχολεία, γιατί μας φέρνουν «ένα βήμα μπροστά στην τεχνολογία, δύο πίσω στην παιδαγωγική» (Mioduser et al., 2000). Μένει λοιπόν να δούμε, επειδή μέχρι σήμερα η συνεισφορά του διαδραστικού πίνακα δεν έχει τεκμηριωθεί επαρκώς, αν τελικά είναι όντως μια καινοτομία η οποία θα έχει διάρκεια και αποτέλεσμα (Smith et al., 2005).

Αναφορές

Armstrong, V., Barnes, S., Sutherland, R., Curran, S., Mills, S., Thompson, I. (2005). Collaborative Research Methodology for Investigating Teaching and Learning: The use of Interactive Whiteboard Technology, Educational Review. 57/4, pp 457-469

Basdekidis, Ch., Manousaridis, Z., Chatzopoulos, D. (2007). Interactive Multimedia Environment (IME): Introductory programming education. In: C. Montgomerie & J. Seale (Eds.), Proceedings of   World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia and Telecommunications 2007 (pp. 1436-1443). Chesapeake, VA: AACE.

Beeland, W. (2002). Student Engagement, Visual Learning and Technology: Can Interactive Whiteboards Help? Annual Conference of the Association of Information Technology for Teaching Education. Trinity College, Dublin.

Catelli, A. (2006). Encyclopedia of Information Communication Technology. Hershey. PA: Information Science Pub.

Google, μηχανή αναζήτησης. Ανακτήθηκε στις 24/8/2019 από https://www.google.gr/

Hall, I., & Higgins, S. (2005). Primary school students’ perceptions of interactive whiteboards.  Journal of Computer Assisted Learning, 21(2), 102-117.

Higgins, St., Beauchamp, G., Miller, D. 2007. Reviewing the literature on interactive whiteboards. Learning, Media and Technology, 32 (3): 213-225.

Mioduser, D., Nachmias, R., Lahav, O., Oren, A. (2000). Web-based learning environments: Current pedagogical and technological state. Journal of Research on Technology in Education, 33(1).

Morgan, G. (2008). Improving student engagement: Use of the interactive whiteboard as an instructional tool to improve engagement and behavior in the junior high school classroom. A Dissertation presented to the Faculty of the School of Education. Liberty University, October, 2008.

Smith, H., Higgins, S., Wall, K., Miller, J. (2005).  Interactive whiteboards: boon or bandwagon? A critical review of the literature. Journal of Computer assisted Learning 21(2), 91-101.

Sutherland, R., Armstrong V., Barnes S. (2004). Transforming teaching and learning: Embedding ICT into everyday classroom practices. Journal of Computer Assisted Learning, 20 (6), pp. 413-425.

Αναστασιάδης, Π., Μικρόπουλος, Α., Μπέλλου, Ι., Παπαχρήστος, Ν., Παπαναστασίου, Γ., Σιμωτάς, Κ., Σοφός, Λ., Τριανταφυλλίδης, Α., Φιλιππούσης, Γ., Φραγκάκη, Μ. (2010). Ο Διαδραστικός Πίνακας στη Σχολική Τάξη. Παιδαγωγικές προσεγγίσεις – Διδακτικές εφαρμογές. Μέρος Α΄ Θεωρητικό Πλαίσιο, pp. 1-58, Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.

Βαϊνάς Δ. (2000). Ανάλυση της διδακτικής των μαθηματικών στην Ελλάδα. Αθήνα: Γρηγόρης

Βικιπαίδεια. Πολυγλωσσική διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια ελεύθερου περιεχόμενου. Ανακτήθηκε στις 23/8/19 από http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page

Διαδραστικά σχολικά βιβλία. Εκπαιδευτικός Διαδικτυακός τόπος Υπουργείου Παιδείας, Ανακτήθηκε στις (23/8/2019) από http://ebooks.edu.gr/new/

iefimerida, ελληνική σελίδα ενημέρωσης. Ανακτήθηκε στις 24/8/2019 από

Κακλαμάνης, Θ. (2005). Συνεργατική μάθηση και Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 10, 130-144/

Κουτσογιάννης, Δ., (2007). Η αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων και κυρίως στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Έρευνα στους φιλολόγους-επιμορφωτές στο πλαίσιο του έργου Οδύσσεια. Έρευνα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, Έκδοση 1.0. Ανακτήθηκε από http://www.greek-language.gr/greekLang/files/document/education/trainners.pdf στις 21 Μαΐου 2019.

Κουτσογιάννης, Δ., (2001). Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και γλωσσική διδασκαλία. Πτυχές μιας πολύπλευρης πραγματικότητας. Στο Πληροφορική-επικοινωνιακή τεχνολογία και γλωσσική αγωγή: Η διεθνής εμπειρία, (επιμ.) Δ. Κουτσογιάννης, 17-30. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Ματσαγγούρας, Η., (2000). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα: Γρηγόρης.

Μητάκος, Δ., (2007). Από το μαυροπίνακα στην παιδαγωγική αξιοποίηση του διαδραστικού πίνακα: Γεωγραφία, Γλώσσα και Μαθηματικά ΣΤ’ Δημοτικού. Στο Πρακτικά 4ου Πανελλήνιου Συνέδριου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ. Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη. Σύρος.

Νιάρρου, Β., & Γρουσουζάκου, Ε, (2007). Ο διαδραστικός πίνακας στην εκπαίδευση. Στο Δαπόντες Ν. & Σημόπουλος Ν.  (επιμ).  Πρακτικά  4ου  Πανελληνίου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ. Τεχνολογίες Επικοινωνιών και Πληροφορικής στην Εκπαίδευση, 1,  682-692. Σύρος.

Νικολαΐδου, Σ., & Γιακουμάτου, T. (2001). Διαδίκτυο και διδασκαλία. Ένας οδηγός για κάθε ενδιαφερόμενο και πολλές προτάσεις για τους φιλολόγους. Αθήνα: Κέδρος.

Νικολοπούλου, Κ., (2009). Φύλο και ΤΠΕ στη σχολική εκπαίδευση: Θεματολογία και προσεγγίσεις των ερευνών για τις διαφορές φύλου στις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση. Τόμος 2, Τεύχος 1-2, Σελίδες 79-101 . Αθήνα: Εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Νίκος, Α., (2014). Διαδικτυακός τόπος Φιλολόγου. Ανακτήθηκε από https://blogs.sch.gr/nikosas/ στις 21 Μαΐου 2019.

Οικονόμου, Β. Διαδικτυακός τόπος καθηγητή Πληροφορικής. Ανακτήθηκε από στις 20 Αυγούστου 2019.

Παναγιωτακόπουλος, Χ., (2002). Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, η υγιεινή και η προστασία του χρήστη: μια συνολική προσέγγιση. Νέα Παιδεία, τεύχος 103, σελ.126 -145.

Πυλαρινός, Π., (2004). Ψηφιακές Βιβλιοθήκες & Εκπαίδευση. Ανακτήθηκε στις 20-11-08 από http://dlih.ionio.gr/ctheses/0304tah522k/Pylarinos_Education.doc.

Ράπτης Α., & Ράπτη Α. (2004). Μάθηση και Διδασκαλία στην Εποχή της Πληροφορίας. Αθήνα

Σουλιώτη, Ε., & Παγγέ, Τ. (2005). Διαθεματικές Προεκτάσεις στη διδασκαλία της Αγγλικής Γλώσσας: Πρακτικές εφαρμογές με τη χρήση της μεθόδου Project και των Νέων Τεχνολογιών. Εκπαιδευτικά, 75-76

Σταχτέας Χ., (2002). Πληροφορική στην εκπαίδευση. Οι υπολογιστές στο σχολείο του μέλλοντος. Αθήνα: Τυπωθήτω

Τσικολάτας Α., (2012). Εφαρμογές Διαδραστικού Πίνακα στην Ειδική Αγωγή. Στο 3^η Διημερίδα Τεχνολογίες Αιχμής στην Εκπαιδευτική Πράξη. Αθήνα

Τσολακίδης, K., & Φωκίδης, Ε. (2004). Η Εικονική Πραγματικότητα στην Εκπαίδευση: Ένας πρώτος προβληματισμός. ΣύγχρονηΕκπαίδευση,135,117-126.

Χατζηαγαπίου, Σ. (2004).  Μάθηση με την τεχνική «πρόβλημα προς λύση» στη Φυσική. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 134, 116-122.

Χρυσαφίδης, Κ., (1994). Βιωματική-Επικοινωνιακή Διδασκαλία. Αθήνα: Gutenberg

Ψηφιακό Σχολείο. Σελίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Ανακτήθηκε στις 24/8/2019 από http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B107/755/4953,22593/

Εισήγησή στο 5ο Διεθνές Συνέδριο Θεσσαλίας,13/10/19 με θέμα: “Προώθηση της εκπαιδευτικής καινοτομίας”.