Ένας αιώνας πέρασε από τότε που γράφτηκε με αίμα και δάκρυα μία από τις πλέον επώδυνες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Η Μικρά Ασία, κοιτίδα ενός πανάρχαιου πολιτισμού, εγκαταλείφθηκε για πάντα από τους Έλληνες, ενώ χιλιάδες ήταν τα τραγικά θύματα της τουρκικής θηριωδίας που ακολούθησε την άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού, ο οποίος είχε μεταβεί στην περιοχή ως ελευθερωτής των υπόδουλων ομοεθνών.

Η ταχύτατη επικράτηση των Οθωμανών σε μόλις 150 χρόνια στον χώρο της Μικράς Ασίας ήταν αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Αρχικά οι πόλεμοι των Βυζαντινών και των Λατίνων και η κατάκτηση της Βασιλεύουσας από τους τελευταίους στα 1204, διέλυσαν και τα τελευταία υπολείμματα βυζαντινής εξουσίας στην περιοχή. Πλέον κύριο μέλημα των βυζαντινών πριγκιπάτων ήταν η ανακατάληψη της Πόλης και όχι η διατήρηση των κεκτημένων στην Μικρά Ασία.

Τρ. Ε. Εὐαγγελίδου Ἱστορία τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας Ἀπὸ τῆς ἱδρύσεως αὐτῆς μέχρι τῆς σήμερον (1281-1894) … Ἐν Ἀθήναις Ἐκδότης Ἀναστάσιος Δ. Φέξης Βιβλιοπώλης 1894

Κείνον τον καιρό ζούσε στο Μωριά, ένας σοφός άνθρωπος, ο περίφημος Γεώργιος Γεμιστός, ο Πλήθων που τον λέγανε… Ο Γεμιστός, Έλληνας μέχρι το μεδούλι του και πολύ σπουδασμένος, αλληλογραφούσε με τον αυτοκράτορα και συναντήθηκε μαζί του στον Ισθμό…

 Χαμένος είσαι όταν δεν σε σέβονται. Και δεν σε σέβονται όταν δεν σε φοβούνται. Γράφει ο Γιώργος Παπαδόπουλος-Τετράδης Κι αυτό δεν ισχύει μόνο στη διεθνή πολιτική. Ισχύει και στις καθημερινές σχέσεις. Με εξαίρεση τους ελάχιστους ανθρώπους που σέβονται επειδή έχουν Παιδεία. […]

Δίχως εκείνο τάσβεστο το πάθος που έβραζε μέσα μας στον τόπο του πεθαμένου μας πατριωτισμού, η Ρωμιοσύνη θα ήτανε φραγκοφαγωμένη χρόνια πριν να την αρπάξουν οι Τούρκοι.

Είκοσι ένα μήνες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία από τμήμα του στρατού και 115.000 άνθρωποι έχουν ήδη εξοστρακιστεί. Κάποιοι πέθαναν στη φυλακή. Άλλοι ζουν με τη μνήμη των βασανιστηρίων, περιμένοντας να καταδικαστούν σε βαριές ποινές.

Οι Μογγόλοι κατέλυσαν το κράτος της Χαλιφείας των Αββασιδών το έχον κέντρον το Βαγδάτιον, οι αυτοί δε κατέλυσαν και τα πλείστα των μωαμεθανικών κρατών της Ασίας· εφάνη δε επί μίαν στιγμήν κατά τον 13 μ. Χ. αιώνα ότι διά των ειδωλολατρών Μογγόλων έμελλε να καταπέση διά παντός το κράτος του Ισλάμ.

Αν και οι Σταυροφόροι πίστευαν ότι έφεραν τη θέληση του Θεού, χαρακτηρίζονταν από άγνοια, μισαλλοδοξία και αγριότητα. Ξεκίνησαν για να σώσουν τη χριστιανοσύνη, αλλά έφεραν μόνο καταστροφή.

Ο Κωνσταντίνος Θ’ ο Μονομάχος εβασίλευσε μέχρι του 1054. Επειδή δε η Ζωή είχε τελευτήσει πρότερον, μόνη κληρονόμος της αρχής έμεινε νυν η Θεοδώρα, ήτις και μέχρι νυν ήτο συνάρχουσα τη τε Ζωή και τω Κωνσταντίνω.