Για τον Παυσανία δεν ήταν καλές οι εξελίξεις στην πατρίδα: «… δικάστηκε κι υπήρχε πιθανότητα να τον εκτελέσουν: τον κατηγορούσαν ότι πήγε στον Αλίαρτο μετά το Λύσανδρο ενώ είχε συμφωνήσει να βρίσκεται εκεί την ίδια μέρα, ότι παρέλαβε τους νεκρούς με εκεχειρία αντί να προσπαθήσει να τους πάρει πίσω με μάχη, κι ότι τον καιρό που είχε τους Αθηναίους δημοκρατικούς στο χέρι του, στον Πειραιά, τους είχε αφήσει να ξεφύγουν».

Ο σπαρτιατικός επεκτατισμός δε λειτουργεί όπως εκείνος της Αθήνας. Ούτε φορολογεί ούτε στέλνει το χρήμα στην πόλη. Το αξιοποιεί επιτόπου για τις ανάγκες του στρατού. Εξάλλου, και η κουλτούρα των Σπαρτιατών δεν αφορούσε τη συσσώρευση του χρήματος. Δεν έγιναν ποτέ θεαματικά έργα τέχνης στη Σπάρτη, που να επιδεικνύουν τη δύναμη και τον πλούτο. Όμως, δεν παύουν να εξυπηρετούνται τα σπαρτιατικά συμφέροντα, που πλέον ανοίγονται ξεκάθαρα στην Ασία.

Οι Αθηναίοι μάζευαν τα λεφτά για να τους προστατέψουν από τους Πέρσες. Οι Σπαρτιάτες για να πολεμήσουν τους Αθηναίους και να δείξουν στους Πέρσες ότι δεν τους έχουν ανάγκη. Η κυριαρχία οφείλει να παρουσιάζεται πάντα σαν απελευθέρωση. Το μόνο σίγουρο είναι η καταπίεση: «Μόλις τελείωσε την αγόρευσή του, σηκώθηκαν πολλοί – ιδίως όσοι φοβόνταν, επειδή είχαν κατηγορηθεί για αντίπαλοί του – και πρότειναν τρόπους για να βρεθούν χρήματα, τάζοντας ότι θα δώσουν και οι ίδιοι. Ο Καλλικρατίδας πήρε αυτά τα χρήματα, εισέπραξε και από τη Χίο πέντε δραχμές για κάθε ναύτη κι έβαλε πλώρη για τη Μήθυμνα της Λέσβου που βρισκόταν στα χέρια του εχθρού».

Από την άλλη, στο στρατόπεδο των Αθηναίων οι εξελίξεις ήταν επίσης ραγδαίες. Όταν έφτασαν οι απεσταλμένοι των Τετρακοσίων ολιγαρχικών της Αθήνας από τη Δήλο στη Σάμο, έγινε σάλος. Στη συνέλευση που πραγματοποιήθηκε οι στρατιώτες δεν ήθελαν καν να τους ακούσουν και φώναζαν ότι πρέπει να θανατωθούν αυτοί που κατέλυσαν τη δημοκρατία.

Ο Αλκιβιάδης, αποδιωγμένος πλέον από τους Λακεδαιμονίους, δεν μπορούσε να προσδοκά τίποτε περισσότερο από την επιστροφή του στην Αθήνα. Έχοντας ως μοναδικό όπλο την επιρροή του στον Τισσαφέρνη θα παίξει το τελευταίο του χαρτί μέχρι το τέλος. Εξάλλου, η παντελώς αποδυναμωμένη Αθήνα μετά τα σικελικά, δεν έχει και πολλά περιθώρια διαπραγματεύσεων. Υπό αυτούς τους όρους μια ενδεχόμενη συμμαχία με τον Τισσαφέρνη είναι εξόχως δελεαστική.