Να συνοψίσουμε λοιπόν όλα τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά που δημιούργησαν το Βυζάντιο, δίνοντας τον ουσιαστικό ορισμό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας: Βυζάντιο είναι η εκχριστιανισμένη και εξελληνισμένη Ρωμαϊκή ανατολική αυτοκρατορία με την Κωνσταντινούπολη για πρωτεύουσα.

«Αν το ελληνικόν έθνος ήτο όμοιο προς τ’ άλλα το ρωμαικόν κράτος αποτελούντα έθνη· αν δεν είχεν ιστορίαν ένδοξον, προγενεστέραν της ιδρύσεως του κράτους εκείνου, και ηδύνατο ν’ απαρνηθή αυτήν, θα εθεώρει βεβαίως επαρκή την δόξαν ότι ανήκε ποτέ εις το μέγαν και πανίσχυρον ρωμαικόν κράτος, και τοσούτο μάλλον, καθ’ όσον ήτο η ψυχή αυτού, εν πάσι πρωτοστατούν και τα πάντα εν αυτώ ιθύνον. Τότε δε θα ωφείλωμεν να πάρομεν του κράτους εκείνου το όνομα και να διατηρήσωμεν την προσηγορίαν του Ρωμιού, να ονομάσωμεν δεν και την ημετέραν χώραν αντί Ελλάδος Ρωμανίαν, ως ονόμαζε ο ελληνικός λαός κατά τους μέσους χρόνους την βυζαντινήν επικράτειαν.»