Από την Πηνελόπη που ύφαινε και… ξε-ύφαινε προκειμένου να κερδίσει χρόνο για να αποφύγει να παντρευτεί κάποιον από τους μισητούς μνηστήρες μέχρι τον άρραφο χιτώνα του Χριστού και τον πλούσιο της παραβολής που «ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον» (Λουκ. 16,19), αλλά και το «αδειανό πουκάμισο» του Σεφέρη, η Ιστορία και η γραμματεία μας είναι γεμάτη από παραδείγματα στα οποία το ράψιμο ενός ρούχου είναι μια διαδικασία με ισχυρούς συμβολισμούς.

«Πόλεμος πατήρ πάντων» Η φράση του Ηράκλειτου συνοψίζει την εγγενή στην ανθρώπινη φύση ροπή προς την αντιπαλότητα. Τόσο εγγενή που, σύμφωνα με τη χαρακτηριστική βιβλική αφήγηση, ξεκινώντας από το έγκλημα του Κάιν αυτή έγινε σχεδόν το πρώτο σύμπτωμα της εξόδου από την παραδείσια μακαριότητα και συμφύρεται έκτοτε με την ανθρώπινη ιστορία.

Για τους χωριάτες που κατέβαιναν στην πόλη, ήταν προσφιλής συνήθεια η αγορά του μπακαλιάρου, στα μπακάλικα της εποχής. «Όσοι έμπαιναν στα Γιάννενα, έπρεπε να γυρίσουν μ’ ένα κομμάτι μπακαλιάρο στο χωριό. Άλλοι τον ήθελαν χοντρό κι άλλοι λιανό (λεπτό). Τον τύλιγαν σε χασαπόχαρτα και στη συνέχεια τον έβαζαν μέσα στον τροβά, για να τον μεταφέρουν οι χωριάτες», σύμφωνα με 94χρονη πληροφορήτρια, γέννημα-θρέμμα της πόλης των Ιωαννίνων.

Τα έντομα, ως μικροσκοπικά πλάσματα που ίπτανται, προκαλούν στον άνθρωπο δέος, και στις δύο σημασίες του: από τη μία θαυμασμό, ως σύμβολα ελευθερίας, αφού πετούν μακριά χωρίς να μπορείς να τα φτάσεις· από την άλλη φόβο, γιατί η ίδια τους αυτή η ευκινησία τα κάνει επικίνδυνα, όταν πλησιάζουν τον άνθρωπο απειλητικά.

Η μετακίνηση πάντα ήταν μια από τις βασικότερες και πιο καθοριστικές για τον πολιτισμό δραστηριότητες του ανθρώπου. Επόμενο είναι ότι, διαχρονικά και διαγλωσσικά, όλα τα μέσα μετακίνησης, από τα πρώτα ζωήλατα είδη μέχρι τα υπερσύγχρονα σημερινά διαστημικά σκάφη, έδωσαν πλουσιότατο υλικό για γλωσσικές μεταφορές. Στην ελληνική κοινωνία αυτά έχουν έντονο συνδηλωτικό χαρακτήρα – αρκεί να σκεφτεί κανείς τι εικόνες φέρνει στον νου του η συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού και πόσες μειωτικές εκφράσεις και χαρακτηρισμοί αποτελούν καθημερινό φαινόμενο στους δρόμους της χώρας, ιδίως των μεγαλουπόλεων.

Το φαινόμενο μεταφορικής χρήσης λέξεων από διάφορα πεδία, ώστε να αποδοθεί μια σημασία, είναι συνηθέστατο. Ένας τέτοιος χώρος μεταφορικής χρήσης λέξεων και εκφράσεων είναι και αυτός της μουσικής. Άξιο παρατήρησης το γεγονός ότι, ενώ αρκετές λέξεις είναι εν πολλοίς άγνωστες στον σύγχρονο ομιλητή ως προς την κυριολεκτική σημασία τους (π.χ. ζουρνάς, νταούλι), είναι ευρέως γνωστές λόγω της χρήσης τους στην καθημερινή επικοινωνία.

«…λαβὼν ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου, λέγων, Ἀθῷός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος τούτου· ὑμεῖς ὄψεσθε…». Στη συνέχεια «…παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ…»

Μόλα ταύτα ούτε αυτά μου φαίνεται, ότι τραγουδούν από λύπην ούτε οι κύκνοι, άλλ’ έχω την γνώμην ότι αυτοί, ως πτηνά του Απόλλωνος, έχουν μαντικήν ικανότητα και επειδή γνωρίζουν από πριν τα αγαθά που τους περιμένουν εις τον Άδην, τραγουδούν και διασκεδάζουν την ημέραν εκείνην πολύ περισσότερον παρ’ όσον προηγουμένως εις την ζωήν των.

«…Τίποτε άλλο δεν είναι το δίκαιο παρά το συμφέρον του ισχυροτέρου… Δίκαιο είναι το συμφέρον εκείνου που έχει την εξουσία στα χέρια του»· («Το δίκαιον είναι ουκ άλλο τι ή το του κρείττονος συμφέρον… Δίκαιον είναι το της καθεστηκυίας αρχής συμφέρον.»)

Ο βυζαντινός χρονογράφος Θεοφάνης (760 – 818) περιγράφει με ποιον τρόπο «πείραζαν οι Πράσινοι τον δύστυχο εκείνονα πούμοιαζε του Μαυρίκιου, και που αφού τονέ φορέσανε «σαγίον μαύρον» και τονέ στεφανώσανε με σκόρδα, τονέ καθίσανε σε γαδούρι και τον κορόιδευαν.»